Jak wykorzystać białko jaja w kuchni?

Nie wyrzucajmy białek jaj!

Jakie wartości odżywcze ma białko jaja kurzego? Kto powinien jeść białka jaj? Przeciwwskazania do spożywania białek jaj. 
Wartości odżywcze białka jaja

Żaden inny naturalny produkt w naszym pożywieniu nie ma tak wielkiego znaczenia dla utrzymania naszego życia niż jajo. Jajo jest jednym z najbardziej odżywczych produktów – jedno jajo kurze może zastąpić 200 g mleka i 50 g mięsa. Składniki jaja kurzego są najlepiej przyswajane przez organizm spośród wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego, a białka i tworzące je aminokwasy są wykorzystane aż w 97-98%, czyli prawie całkowicie.
Białko stanowi około 65-70% całkowitej masy jaja, jest znacznie uboższe w witaminy i związki mineralne niż żółtko jaja. Oddzielone od żółtka jest źródłem wysokiej jakości białek i aminokwasów, niezbędnych do tworzenia i regeneracji tkanek naszego ciała (mięśni, ścięgien, chrząstek, kości, skóry, paznokci, włosów), prawidłowego przebiegu procesów oddychania, metabolizmu itp.

Białko jaja kurzego składa się aż w 10% – 12% z wysokowartościowych białek, które organizm człowieka przyswaja bez przeszkód, w przeciwieństwie do białek roślinnych. Białko jaja właściwie nie zawiera cholesterolu, węglowodanów, tłuszczu i soli. Zawartość kalorii jest również niska: 10 dag białka jaja dostarcza około 50 kcal.
Mięso zwierząt dostarcza organizmowi również wartościowe białka i aminokwasy, jednak także sporą dawkę niebezpiecznej dla zdrowia puryny, której rozkład w organizmie powoduje powstanie kwasu moczowego, a jego nadmiar w organizmie może prowadzić do dny moczanowej.
Doskonałym źródłem dobrze przyswajalnego białka są także twaróg i mleko. Nie zawierają one puryn, a odtłuszczone tylko niewielką ilość tłuszczu, jednak dostarczają niemało cukru (mleko 3 % zawiera 7 razy więcej cukrów niż białko jaja, a chudy twaróg 8 razy więcej).

Natomiast białko jaja dostarcza tylko niewielkie ilości tłuszczu, cukru i puryny. Dorosła osoba o średniej aktywności fizycznej powinna spożywać codziennie białko wysokiej jakości w ilości około 1,5 g na każdy kilogram swojej wagi. Białko jaja zawiera, w zależności od wielkości jaja, aż 4-7 g pełnowartościowego białka.

Kto powinien jeść białka jaj?
Dieta bogata w białka jaj przyczynia się do wzmocnienia systemu odpornościowego, budowy mięśni (młodzież, sportowcy), zalecana jest rekonwalescentom po chorobach wirusowych, a także w zatruciach chemikaliami i solami metali ciężkich (rtęci, miedzi), ponieważ białko jaja ma właściwości odtruwające organizm.
Dietetyczne potrawy z białka jaj powinny spożywać osoby cierpiące na problemy z żołądkiem, wątrobą, trzustką. Powinny one zagościć w menu chorych na miażdżycę, aby podnieść poziom „dobrego” cholesterolu w organizmie.
Gotowane białko może pomóc osobom otyłym w ograniczeniu apetytu, daje uczucie pełnego żołądka.
Surowe białko jaja kurzego ma właściwości bakteriobójcze i łagodzące podrażnienia błon śluzowych i skóry, zaleca się je spożywać przy długo utrzymującej się chrypce.

Białko jaja ma zastosowanie zarówno w zdrowym odżywianiu, jak i w kosmetologii.

Uwagi i przeciwwskazania do spożywania białek jaj

  • Powinno się wykorzystywać wyłącznie wymyte, świeże jaja, aby uniknąć zakażeniem salmonellą.
  • Białko może powodować reakcje alergiczne w przypadku indywidualnej nietolerancji produktu. Często alergia na białko jaja jest powiązana z alergią na białko zawarte w mięsie kurczaka.
  • Często u dzieci występuje uczulenie na białko jaja, z którego najczęściej wyrastają w wieku wczesnoszkolnym.
  • Nie powinno się spożywać surowego białka jaja często, ani w dużej ilości.

Wiele przepisów kulinarnych, takich jak na torty, sernik, ciasto drożdżowe, majonez, krem czy budyń wykorzystują tylko żółtka jaj. A białka jaj często pozostają w dużych ilościach. Nie wyrzucaj ich!

Jak wykorzystać białka jaj w kuchni?

Najwartościowsze dla organizmu białko wraz ze wszystkimi potrzebnymi aminokwasami to połączenie białek roślinnych i zwierzęcych, dlatego białko jaja kurzego powinno wchodzić w skład dania zawierającego warzywa.
Białko jaja ma delikatny, właściwie neutralny smak, dlatego łatwo je łączyć z innymi składnikami w potrawach.

Z pozostałych białek można przygotować szybko smaczne potrawy i dodatki, gotowane białka posiekane dodać do sałatki czy zupy (żur, szczawiowa).
Znanym daniem białek jaj jest delikatny omlet z białka jaj. Jest to danie dietetyczne o niskiej zawartości tłuszczu i węglowodanów, zalecany w przypadku otyłości, zapalenia żołądka, zapalenia trzustki, chorób wątroby. Najzdrowszy jest nie smażony lecz gotowany w kąpieli wodnej lub pieczony. Dla poprawy smaku do białek jaj dodaje się mleko, pokrojone warzywa, kawałki mięsa.

Białka jaj wchodzą w skład zapiekanek, pasztetów z kaszy i grzybów, kotletów, dietetycznych deserów (np. bita śmietana, pianka, ptasie mleczko) i „ciast na białkach”: biszkoptu, babki, pieguska, zebry….

Białka dobrze przechowują się w lodówce i w zamrażarce. Po rozmrożeniu można je również wykorzystać w potrawie, nawet ubić z nich pianę!

Rady jak ubijać pianę z białek jaj, jak piec ciasta z białkami jaj można znaleźć w artykule Ciasto na białkach jaj. 

Rady jak przechowywać jaja nie tylko w lodówce i zamrażarce, jak zamrażać jaja, zawarte są w artykule Przechowywanie jaj.  

Podobne wpisy

5 komentarzy

    1. Ponieważ organizm ma problemy z przyswajaniem surowego białka jaja. Poza tym zawiera ono substancję utrudniającą wchłanianie przez organizm witaminy H. Najlepiej jeść białko jaja gotowanego na miękko lub półtwardo. Długo gotowane białko jaja traci swoje wartości odżywcze.

Skomentuj Iwona Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *