W ogrodzie październik
Plan pracy w ogrodzie ekologicznym i w sadzie
Kalendarz prac w ogrodzie ekologicznym, w sadzie w październiku: w ogrodzie warzywnym, w ogrodzie ziołowym, w ogrodzie ozdobnym, w sadzie ekologicznym, w jagodniku, w szklarni, na balkonie i na tarasie…
W październiku zbiera się owoce z krzewów i drzew owocowych jesiennych odmian. Październik to miesiąc nocnych przymrozków. Jeśli temperatura spadła poniżej -2°C owoce nie nadają się do przechowywania lecz tylko na przetwory. Przy znacznym spadku temperatury przed zbiorem należy poczekać, aż owoce całkowicie rozmrożą się i wyschną na drzewach. Do końca października jest najlepszy czas na sadzenie i przesadzanie drzew owocowych, krzewów jagodowych z donic oraz tych z odkrytymi korzeniami. Wybierając odpowiednie odmiany drzew i krzewów owocowych do sadzenia jesienią trzeba pamiętać o ich specyficznych wymaganiach odnośnie odczynu gleby. Krzewy borówki amerykańskiej sadzi się do gleby o odczynie silnie kwaśnym; jeżyny, agrest, maliny lubią kwaśną glebę; jabłonie, grusze i porzeczki najlepiej rosną w glebie lekko kwaśnej a śliwy w glebie obojętnej. Nie można zapomnieć o nawiezieniu gleby w ogrodzie. Jesienią przykopuje się obornik, nierozłożony kompost i rośliny wysiane wcześniej na nawozy zielone oraz sieje żyto ozime na nawóz zielony do przykopania wiosną. Najcenniejszym nawozem organicznym jest obornik. Nie tylko wzbogaca glebę wszystkimi składnikami odżywczymi, których potrzebują rośliny, ale także pomaga zwiększyć ilość próchnicy, co ma bardzo pozytywny wpływ na fizyczne właściwości gleby. Na opielone grządki co 3-4 lata wykłada się obornik w ilości 40-60 kg na 10 m².
Na glebach kwaśnych rozsypuje się popiół, dolomit, wapno. Pod koniec października powinno się ostatni raz przerzucić kompost, przykryć go warstwą ziemi i liści, a w razie bardzo silnych opadów chronić folią. Powinno się wyczyścić budki dla ptaków, rozwiesić je kierując otwór na wschód. Warto przygotować dla ptaków nowe karmniki. Koniecznie trzeba dokarmiać jeże, zwłaszcza młode, aby zwiększyły swoją wagę przed zimą.
Prace w ogrodzie warzywnym w październiku
– wysiać szpinak zimowy, szczaw zwyczajny, skorzonerę, odporne na mróz odmiany cebuli, marchwi i sałaty, posadzić dymkę;
– w pierwszej połowie miesiąca można jeszcze dzielić stare kępy rabarbaru i sadzić uzyskane sadzonki (każda powinna mieć kilka korzeni i minimum jeden pąk);
– niedojrzałe w pełni sałaty jesiennych odmian, seler, buraki przykryć włókniną lub opadłymi (zdrowymi) liśćmi; biała, czerwona i włoska kapusta przetrwa na grządce lekki przymrozek;
– przykryć endywię włókniną, dojrzeje do zbioru w listopadzie/grudniu; boćwinę obsypać ziemią aby ochronić ją przed przymrozkami;
– przygotować do długiego przechowywania dynię, cebulę, czosnek, kapusty, rośliny okopowe;
– dojrzałe warzywa zbierać przez cały miesiąc w suche dni; buraki, marchew, rzepę, pietruszkę korzeniową i seler korzeniowy umieszcza się w piwnicy w suchym pudełku lub kuble i posypuje piaskiem (wcześniej ostrożnie ukręcić liście, nie obcinać ich nożem); warzyw nie powinno się przechowywać razem z ziemniakami;
– wykopać pory sałatkowe, kapustę brukselkę; por zimowy można zostawić na grządce przez zimę (okryć go włókniną);
– pielić grządki, usuwać chwasty wieloletnie z korzeniami, aby zaoszczędzić sobie pracy na wiosnę;
– wzruszyć lub przekopać ziemię na grządkach, grządki opryskać/podlać naparem z wrotyczu zmieszanym z wywarem z krwawnika (1:2) aby zapobiec rozwojowi szkodników i zarodników grzybów w glebie.
Prace w ogrodzie ziołowym w październiku
– obsypać kompostem szałwię, tymianek, lawendę aby zabezpieczyć je przed mrozem lub ukorzenić gałązki i oddzielić je wiosną;
– na początku października można wysiać rumianek, dzięgiel litwor, kolendrę (daje lepszy plon niż siana w ciepłe miesiące);
– w październiku zbiera się korzenie chrzanu, arcydzięgla, żywokostu, kozłka waleriany;
Prace w szklarni w październiku
– rosnące rośliny podlewać rzadko, rano;
– wstawić do szklarni skrzynie z jabłkami i gruszkami – pomidory szybciej dojrzeją w towarzystwie owoców wytwarzających etylen;
– zebrać nasiona pomidorów;
– zadołować wykopaną cykorię, endywię, pory sałatkowe, kapustę brukselkę lub przenieść je do piwnicy;
– w szklarni mogą przezimować zioła w doniczkach: tymianek, melisa, rozmaryn;
– zamykać szklarnię na noc, wietrzyć w dzień.
Prace w sadzie ekologicznym, w jagodniku w październiku
– codziennie zbierać i osuwać z ogrodu spadające owoce;
– zerwane jabłka, gruszki i śliwki późnych odmian luźno ułożyć w skrzynkach, przekładać słomą; nie przechowywać ich obok ziemniaków!;
– zbierać tylko całkowicie dojrzałe orzechy – nie zrywać ich z drzewa;
– w suche dni stopniowo zbierać dojrzały winogron – owoce przeznaczone na przetwory odłożyć, aby podniósł się w nich poziom cukru;
– chronić późne odmiany winogron przed ptakami i osami;
– nawieźć drzewa i krzewy owocowe po zbiorze owoców;
– pod koronami drzew rozrzucić skoszoną trawę, ale lepiej zrezygnować z wyłożenia ściółki jeśli w ogrodzie są karczowniki i inne drobne gryzonie;
– posadzić czosnek pod brzoskwiniami (ochrona przed kędzierzawością liści);
– chronić przed mrozem szyjkę korzeniową młodych i delikatnych drzew obsypując pień kopczykiem ziemi lub piasku o wys. 30 cm (pnia nie wolno obsypywać kompostem!);
– sprawdzić stan kory drzew – wyciąć i oczyścić chore miejsca (rak!), posmarować maścią;
– jeśli początek jesieni jest ciepły, jeszcze na początku października można założyć opaski na pnie drzew owocowych i kontrolować je;
– w październiku można przesadzać młode krzewy i drzewa owocowe (w wieku 2-4 lat), wykopać z dużą bryłą ziemi nie uszkadzając korzeni;
– w drugiej połowie października można rozpocząć sadzenie krzewów owocowych i drzew; sadzić tylko zdrowe, z dobrze rozwiniętym i nieuszkodzonym systemem korzeniowym, szyjkę korzeniową obsypać ziemią, a pień owinąć papierem falistym i włókniną aby ochronić korę przed mrozem, różnicą temperatur i zwierzętami;
– maliny przyciąć przy ziemi po zbiorze;
– zgrabić opadłe liście; chore liście usunąć z ogrodu a zdrowe przenieść na grządki – będą chroniły glebę i rośliny pozostałe na grządce, poza tym znajdą w nich schronienie pożyteczne owady (np. biedronki).
Prace w ogrodzie ozdobnym w październiku
– nadal sadzić rośliny cebulowe kwitnące wiosną: tulipany, narcyzy, hiacynty, krokusy itp.;
– w październiku sieje się rośliny ozdobne (miłek, klarkia wdzięczna, czarnuszka damasceńska, mak, nagietki, ostróżka, ubiorek), przed zimą trzeba je przykryć liśćmi;
– w pierwszej połowie października można jeszcze sadzić kłącza konwalii;
– sadzić ozdobne rośliny wieloletnie o zdrewniałych łodygach – róże posadzone jesienią zakwitną wcześniej niż róże sadzone wiosną;
– róże obsypać ziemią, aby ochronić szyjkę korzeniową przed mrozem;
– dzielić byliny uważając na korzenie;
– trawy ozdobne związać, ściąć dopiero wiosną;
– usuwać przekwitłe rośliny, byliny ścinać przy ziemi;
– przesuszone na świeżym powietrzu i oczyszczone z ziemi bulwy dalii, cebulki mieczyków, kłącze kanny schować przykryte wiórami w chłodnym miejscu;
– gnojówka z żywokostu wzmacnia róże i iglaki przed zimnem i chorobami grzybowymi.
Prace na balkonie i na tarasie w październiku
– kwiaty balkonowe przenosić wieczorem do mieszkania lub na noc okrywać włókniną;
– roślin w donicach nie nawozić, mniej podlewać.
Inne prace w ogrodzie w październiku
– krótko kosić trawnik w pochmurne ale suche dni, dokładnie wygrabić skoszoną trawę i mech;
– podlewać wysianą trawę;
– usuwać opadłe liście ze stawów, z rynien;
– przygotować doły do wiosennego sadzenia krzewów ozdobnych i drzew;
– usunąć z ogrodu rzeźby, doniczki i pojemniki; woda w pojemnikach z plastiku i betonu może zamarznąć i zniszczyć je, dlatego lepiej je opróżnić;
– rośliny wodne nie odporne na mróz przesadzić do naczyń z wodą, przechować w jasnym pomieszczeniu w temperaturze 10°C – 18°C.
Rady jak rozplanować pracę w ogrodzie ekologicznym i w sadzie zawarte są w cyklu Plan pracy na cały rok w ogrodzie i w sadzie.
Artykuły dotyczące planowania ogrodu warzywnego, ogrodu ozdobnego i sadu, dobrego sąsiedztwa roślin, korzystnego przedplonu i poplonu, ekologicznego zwalczania szkodników, przepisy na ekologiczne preparaty roślinne można znaleźć w zakładce Ogród.