Pierwsza pomoc w przypadku odmrożenia

Co to jest odmrożenie?


Odmrożenie to uszkodzenie tkanki skóry i głębszych warstw ciała pod wpływem niskiej temperatury oraz dużej wilgotności powietrza i wiatru. Do powstania odmrożeń przyczyniają się spożycie alkoholu, utrata krwi, zmęczenie i wyczerpanie fizyczne, słabe krążenie w kończynach (także przez ucisk zbyt ciasnej odzieży i obuwia), pocenie się stóp, długotrwały brak ruchu czy długie przebywanie na zimnie w przemoczonym obuwiu, choroby (np. cukrzyca).
Odmrożenia najczęściej powstają przy temperaturze poniżej -10°C, jednak przy dużej wilgotności i silnym wietrze mogą powstać nawet w temperaturze +6°C. Różowy rumieniec na policzkach podczas aktywności ruchowej jest normalną reakcją zdrowego organizmu, lecz postępująca po zaczerwienieniu bladość jest poważnym znakiem zaburzenia krążenia. Najbardziej podatne na wychłodzenie organizmu i odmrożenia są dzieci i seniorzy.

Objawy odmrożenia pojawiają się stopniowo. W dotkniętych odmrożeniem obszarach ciała, głównie uszu, nosa, palców i kończyn, czuć zimno i mrowienie, następnie drętwienie i brak czucia. Ofiara przestaje czuć chłód. Skóra najpierw mocno blednie, następnie nabiera czerwonawego koloru z sinym odcieniem. Zaczyna piec i puchnąć. Temperatura ciała stale obniża się, ofiara przestaje myśleć racjonalnie, zaczyna tracić orientację.

Przy I. stopniu odmrożenia zaczerwienienie skóry, spuchnięcie, pieczenie i ból całkowicie zanikają po 3-7 dniach. Długo utrzymuje się nadwrażliwość na zimno, nadmierne pocenie i mrowienie.
W II. stopniu odmrożenia występują dreszcze, trudności z mówieniem. Mimo wyraźnych zaburzeń krążenia, zmiany w naczyniach są odwracalne. Po ogrzaniu skóra zmienia kolor na czerwony, pojawiają się na niej pęcherze. Wyleczenie skóry następuje po około 2-3 tygodniach, ale mogą pozostać blizny.
W przypadku zbyt długiego działania niskiej temperatury dochodzi do III.-IV. stopnia odmrożenia, w tkankach występują nieodwracalne zmiany.
III. stopień odmrożenia charakteryzuje się silnym zaburzeniem krążenia. Skóra po ociepleniu staje się niebiesko-czerwona, czasem czarna, pęcherzyki wypełnione krwią ciemnego koloru, całkowitą utratą czucia w pierwszych dniach, przechodzącą w silny ból. Po 2-3 tygodniach organizm sam odrzuca martwą tkankę.
Odmrożenie IV. stopnia oznacza martwicę tkanek miękkich i kości.

Odmrożenie. Pierwsza pomoc

Myślenie, że hipotermia sama minie jest błędne. Natychmiast trzeba stopniowo ogrzać organizm.

  1. Nie wolno trzeć zmarzniętych części ciała śniegiem, olejem ani jakimkolwiek tłuszczem czy alkoholem, podgrzewać ich (przy ogniu albo termoforem), ani wkładać do gorącej wody, aby nie pogorszyć ich stanu.
  2. Po zdjęciu zimnej lub mokrej odzieży, okryć osobę suchym kocem. Podać ciepły (nie gorący) i mocno słodzony cukrem lub miodem napój, ciepłą zupę. Nie wolno podawać alkoholu do picia, ponieważ można nawet doprowadzić do śmierci ofiary odmrożenia. Kawa może pogorszyć stan ofiary.
  3. W przypadku odmrożenia I-go stopnia wykonać suchymi ciepłymi rękami lub wełnianą tkaniną masaż kończyn, w celu szybkiego ich ogrzania. Nigdy nie nacierać skóry alkoholem. Odmrożone bolące miejsca można ogrzać ciepłym oddechem. Następnie owinąć najlepiej ciepłym bandażem, a w przypadku jego braku kurtką, swetrem, koszulą.
  4. Przy odmrożeniu I-go stopnia można zastosować też kąpiel kończyn w wodzie o początkowej letniej temperaturze 24°C-30°C, stopniowo podnosząc ją do temperatury ciała. Kąpiel powinna trwać przynajmniej przez 30 minut. Pod koniec kąpieli temperatura wody może wynieść maksymalnie 40°C. Jeśli pojawią się ból i zaczerwienienie skory, to znaczy, że kąpiel poprawiła krążenie krwi. W wodzie można wykonać bardzo delikatny masaż. 
  5. Po ogrzaniu i przywróceniu prawidłowego krążenia, w nieuszkodzoną skórę można wklepać maść z arniką, z witaminą A lub oliwę. Aby wzmocnić naczynia krwionośne podać preparat z rutyną.

Przy silnych odmrożeniach, zwłaszcza kiedy ofiara ma kłopoty z oddychaniem i krążeniem, wezwać pomoc lekarską.

  1. Przenieść osobę do pomieszczenia, samochodu i powoli zwiększać w nim temperaturę. Zdjąć rękawice, buty i skarpetki.
  2. W przypadku cięższych odmrożeń II.-IV. stopnia nie przekłuwać pęcherzy, nie masować ciała, nie stosować kąpieli, lecz na odmrożone miejsca położyć jałową gazę lub czysty bandaż, na to położyć grubą warstwę waty i przymocować ją luźno bandażem. Na wierzch położyć folię, najlepiej celofan.
  3. Ogrzać ciepłą (nie gorącą) gazą skórę palców, policzków i uszu. Ofiarę przykryć kocem lub płaszczem.
  4. Do czasu przybycia lekarza ofiara nie powinna chodzić, lecz leżeć spokojnie, kończyny powinny zostać nieruchome i lekko uniesione (nogi trochę powyżej linii serca). Ruch pobudza krążenie, ale zimna krew dotarłaby ze stóp i dłoni do serca powodując silne zaburzenia krążenia.

Podobne wpisy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *