Lecznicze właściwości borówki czarnej
Wartości odżywcze i zdrowotne borówki czarnej. Przepisy lecznicze z czarnymi jagodami
Czarne jagody z orzechami i miodem akacjowym dla cukrzyka; jagody borówki czarnej z miodem i migdałami dla dzieci i seniorów na wzmocnienie organizmu; nalewka z czarnych jagód bez cukru na niestrawność żołądka; sok z jagód dla cukrzyka; napar ze świeżych jagód na obniżenie ciśnienia; suszone jagody na biegunkę; liście borówki czarnej dla cukrzyka: oraz napar z liści czarnej jagody, wywar z liści czernicy; okłady z liści borówki czarnej…
Czarna borówka (czernica, czarne jagody) kwitnie w maju i czerwcu, a jej owoce można zbierać w lipcu i sierpniu. Owoce czarnej jagody mają dużo witaminy A, C, B1 i B2, PP, karotenu, manganu, magnezu i wapnia. Poza tym można w nich znaleźć żelazo, potas, miedź, siarkę, fosfor, chrom i cynk. Są bogate w błonnik, pektyny, kwasy organiczne. Spożycie 10 dag świeżych jagód pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę C i manganu u dorosłego człowieka. Kwiaty dają dużo nektaru, a powstały z niego miód jest bardzo aromatyczny, jasny o lekko czerwonawym zabarwieniu. W celach leczniczych stosowane są w pełni dojrzałe zarówno świeże jak i suszone jagody lub mrożone oraz suszone liście borówki czarnej zebrane w maju i czerwcu.
Suszone jagody borówki czarnej, ze względu na zawartość garbników i pektyn, mają korzystny wpływ na układ pokarmowy organizmu, są popularnym środkiem na biegunkę u małych dzieci. Świeże owoce mają działanie rozluźniające przy zaparciach, lecz muszą być przyjmowane systematycznie przez dłuższy czas. Sok z czarnych jagód działa bakteriobójczo nawet na groźne bakterie Escherichia coli, oraz niektóre szczepy Staphylococcus. Świeże owoce i kompoty podaje się dzieciom przeciw robakom w przewodzie pokarmowym. Jagody są używane jako środek żółciopędny.
Spożywanie świeżych jagód, ich przetworów i preparatów jest pomocne w lepszym ukrwieniu siatkówki, poprawia ostrość widzenia w półmroku, ale nie poprawi wad wzroku. Jest również przydatne dla tych, którzy pracują wiele godzin przy sztucznym świetle lub przy komputerze. Substancje zawarte w czarnych jagodach chronią oczy przed stanami zapalnymi, podrażnieniami i zmęczeniem.
Rozcieńczony sok można stosować w łagodnych stanach zapalnych jamy ustnej, dziąseł i gardła. Świeże jagody są pomocne w leczeniu szkorbutu. Napary z jagód i liści borówki czarnej stosowane są jako napoje witaminizujące, przy przeziębieniach, bólach głowy.
Jagody są szczególnie zalecane osobom pracującym w bardzo zapylonym środowisko (górnikom, młynarzom, kominiarzom), gdyż substancje zawarte w jagodach chronią przed pylicą.
Antocyjany odpowiedzialne za fioletowo-granatowy kolor owoców zmniejszają ryzyko chorób serca, układu krążenia, oczu i nowotworów. Zawierają dużą ilość przeciwutleniaczy, substancje zmniejszające ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Substancje w nich zawarte obniżają krzepliwość krwi i zapobiegają zawałowi serca.
Gotowane owoce są stosowane do okładów w leczeniu oparzeń, cuchnących wrzodów i innych schorzeń skórnych.
Liści i pędów borówki czarnej używa się pomocniczo w leczeniu początkowych stadiów cukrzycy, ponieważ zawierają glikozyd obniżający poziom glukozy we krwi.
Liście czarnej jagody stosuje się w stanach zapalnych układu moczowego (kamica) i przewodu pokarmowego.
Dieta bogata w borówki czarne wspomaga pracę mózgu, zdolności umysłowe. Zarówno jagody jak i liście zawierają składniki wspierające wiele funkcji naszego organizmu oraz opóźniające procesy starzenia się.
Świeże czarne jagody pomagają na zaparcia, suszone jagody żuje się w czasie biegunki lub podaje się jako wywary. Spożycie dużej ilości jagód zmienia barwę stolca na bardzo ciemną, prawie czarną. Nie ma to negatywnego znaczenia dla zdrowia.
Lecznicze przepisy z czarnymi jagodami i przeciwwskazania
Stosowanie domowych przepisów w czasie choroby i rekonwalescencji należy skonsultować z lekarzem. Nie wolno na własną rękę zwiększać proporcji i częstotliwości zażywania nawet roślinnych środków. Podawanie ziół dzieciom, kobietom w ciąży oraz długotrwałe domowe kuracje zawsze trzeba uzgodnić z lekarzem.
Czarne jagody z miodem akacjowym i orzechami dla cukrzyków
Składniki
3 szklanki świeżych jagód borówki czarnej
0,5 szklanki i 3 łyżki miodu akacjowego
0,5 szklanki zmielonych orzechów włoskich
Zdrowe, dokładnie umyte i osuszone jagody wsypać do czystego słoika. Posiekane lub zmielone orzechy włoskie podprażyć na suchej patelni, ostudzić i wymieszać z miodem. Miodem zalać jagody, wymieszać. Na wierzch wylać 3 łyżki miodu. Wytrzeć brzegi, słoik zamknąć. Czarne jagody z miodem i orzechami przechowywać w lodówce. Jeść nie więcej niż 2-3 łyżki jagód z miodem dziennie.
Jagody z miodem i migdałami wzmocnienia, dla seniorów i dzieci
Składniki
1,5 szklanki czarnych jagód
2 łyżki miodu akacjowego, wielokwiatowego, rzepakowego
3 łyżki płatków migdałowych lub 2 łyżki migdałów bez skórki
Sposób przygotowania przepisu:
Migdały podprażyć na suchej patelni teflonowej, ostudzić, zmielić i wymieszać z miodem. Jagody polać miodem z migdałami. Wzmacniający deser podawać jak najczęściej w czasie sezonu.
Dobra rada: dzieciom podawać delikatny w smaku miód wielokwiatowy i akacjowy, a seniorom miód gryczany.
Sok z jagód dla cukrzyka na obniżenie poziomu glukozy we krwi
Pić szklankę soku z jagód 3 razy dziennie przed jedzeniem.
Czarne jagody na nadciśnienie
2-3 łyżki świeżych czarnych jagód zalać pół litrem wrzącej wody, zaparzać przez noc w termosie. Przecedzić i pić w ciągu dnia zamiast herbaty.
Suszone jagody czarne na biegunkę
- 1-2 łyżeczki suszonych jagód zalać szklanką zimnej wody, zagotować, odstawić pod przykryciem. Pić po ostudzeniu po ćwierć szklanki 5-8 razy dziennie.
- 1,5 łyżki suszonych jagód czarnych zalać szklanką wrzącej wody, umieścić na ogniu i gotować na małym gazie przez przez 10 minut. Po przefiltrowaniu wypić.
Nalewka z jagód bez cukru na lekką niestrawność przy niedokwasocie
Szklankę zdrowych i czystych czarnych borówek wsypać do słoika, rozgnieść łyżką, zalać 0,5 l czystej wódki dobrej jakości. Słoik szczelnie zamknąć i wstawić do ciemnego i suchego miejsca na 2 tygodnie. Po tym czasie nalewkę przefiltrować. W czasie biegunki (niezakaźnej), niewielkiej niestrawności żołądka pić nalewkę przed każdym głównym posiłkiem. Dawkowanie: łyżeczka nalewki rozcieńczona 3 łyżkami przegotowanej letniej wody lub ok. 10-15 kropli na łyżkę cukru. Objawy zwykle ustępują po zażyciu 2-3 dawek. Jeśli biegunka jest silna, można zwiększyć dawkę do 30 kropli nalewki z jagód.
Dobra rada: w przypadku nadkwasoty, problemów z woreczkiem żółciowym, drogami żółciowymi i wątrobą spożywanie nalewki z jagód najpierw skonsultować z lekarzem.
Liście borówki czarnej dla cukrzyka
Cukrzycy powinny jeść świeże owoce czarnej jagody przez cały sezon (lipiec-sierpień). Poza sezonem powinni pić napary z suszonych liści i z jagód. Substancje zawarte w owocach a także liściach (choć mają słabsze działanie) stymulują pracę trzustki i powodują spadek glukozy we krwi.
- Łyżkę suszonych, pokruszonych liści czarnej jagody wsypać do garnuszka i zalać szklanką wrzącej wody. Umieścić na pół godziny w łaźni wodnej. Przecedzić i pić po 3-4 łyżki wywaru trzy razy dziennie między posiłkami. Wywary z liści borówki są szczególnie pomocne w początkowym stadium cukrzycy.
- 3 łyżki rozdrobnionych suchych liści borówki czarnej zalać 400 ml wrzącej wody, przykryć i podgrzewać przez kwadrans w łaźni wodnej. Mieszać od czasu do czasu. Ostudzić do temperatury pokojowej. Wypić w 3 dawkach w ciągu dnia.
- Przygotować mieszankę z suszu: 1 części liści borówki czarnej, 1 części liści jeżyn, 2 części strąków fasoli, 3 części kłączy kuklika pospolitego, 3 części pięciornika gęsiego (srebrnika). Łyżkę mieszanki zalać szklanką wrzącej wody. Pić szklankę naparu 3 razy dziennie po posiłkach.
Kurację należy skonsultować z lekarzem endokrynologiem. Przepis pochodzi z książki J. Schulza i E. Ueberhuber „Leki z Bożej Apteki”, Warszawa 1987.
Moczopędny napar z liści borówki czarnej
Łyżeczkę pokruszonych suchych liści zalać szklanką wrzącej wody, przykryć i odstawić na 10 minut. Po przecedzeniu pic świeży napar trzy razy dziennie po 200 ml.
Liście jagody czarnej na niedokrwistość
6 łyżek rozdrobnionych liści borówki czarnej wsypać do małego garnka i zalać litrem wrzącej wody. W łaźni wodnej gotować przez 15 minut. Przecedzić po ochłodzeniu do temperatury pokojowej. Pić 3 razy dziennie po szklance wywaru na pół godziny przed posiłkiem. Kuracja nie powinna trwać dłużej niż 2 miesiące.
Okłady z liści borówki czarnej przy reumatyzmie i artretyzmie
Świeże jagody zmielić, aż powstanie papka konsystencji śmietany. Maść umieścić na gazie i stosować na zdrową skórę. Gazę i bandaż codziennie zmieniać, aby nie powodować infekcji.
Okłady z liści czarnej jagody przy wilgotnym wyprysku, oparzeniach, ropnych owrzodzeniach
10 dag świeżych jagód zalać 0,5 l wody, podgrzać do wrzenia i gotować, aż objętość zmniejszy się o połowę. Okłady z wywaru powinny być zmieniane 3-4 razy w ciągu dnia. Gazę i bandaż codziennie zmieniać.
Wzmacniający napój z liści czarnej jagody w zimie
Dwie łyżeczki liści czarnej jagody zalać szklanką wody o temperaturze nie wyższej niż 40 C, przecedzić po 4 godzinach. Napój ma sporo witaminy C.
Wywar z liści borówki czarnej na stany zapalne jamy ustnej i gardła
Łyżkę suszonych liści czarnych jagód zalać 2 szklankami wody, umieścić na małym ogniu. Gotować na małym gazie aż ilość wody zredukuje się o połowę. Po ostudzeniu i przefiltrowaniu płukać chore gardło.
Wywar z liści czarnej jagody na zapalenie pęcherza moczowego
Łyżkę suszonych jagód zalać 2 szklankami wody i podgrzewać powoli. Gotować, aż ilość wody zmniejszy się o połowę. Pić ciepły napój cztery razy dziennie przed posiłkami (porcja to ćwierć szklanki).
Przeciwwskazania
- Długotrwałe stosowanie preparatów z liści borówki czarnej prowadzi do zatruć.
- Napar z liści jest silnie moczopędny, dlatego nie powinno się go stosować w połączeniu z innymi moczopędnymi preparatami.
- Nie powinno się stosować moczopędnego naparu z liści borówki w połączeniu z dużym wysiłkiem fizycznym, zwłaszcza w czasie redukcji wagi, gdyż można doprowadzić do poważnego osłabienia mięśnia sercowego.
- Przy chorobach trzustki i dróg moczowych trzeba zachować ostrożność w stosowaniu preparatów z liści czarnej jagody.
- Spożywanie jagód przy nadkwasocie trzeba skonsultować z lekarzem.
Przepisy na domowe przetwory z jagód czarnej borówki bez cukru, bez gotowania i z miodem dla cukrzyka, dla dzieci, dla seniorów zawarte są w artykule „Domowe przetwory z jagód bez cukru lub z miodem”.
Dietetyczne domowe przetwory z czarnych jagód z małą ilością cukru zebrane sa w artykule „Niskosłodzone przetwory z jagód”.
Rady jak mrozić borówki i inne delikatne owoce jagodowe, aby zachowały swoje wartości i ładny wygląd można znaleźć w artykule „Zamrażanie owoców jagodowych na zimę”.