Zatrucie pokarmowe cz. 2
Jak zapobiegać zatruciom pokarmowym?
Zatrucie pokarmowe a profilaktyka. Prawidłowa higiena w kuchni pomaga zapobiegać infekcji żołądkowo-jelitowej. Jak gotować w domu i przygotować posiłek aby uniknąć zatrucia pokarmowego? Prawidłowe przechowywanie resztek posiłków i ich składników to także profilaktyka infekcji pokarmowej!
Kupuje się żywność wyłącznie z wiadomego i pewnego źródła, oznakowaną, sprzedawaną w sposób higieniczny i w odpowiednich warunkach. Produkty mleczne powinny być w opakowaniach fabrycznych. Nieopakowanego pieczywa, sera i składników potraw, które są spożywane bez obróbki cieplnej nie powinno się wkładać do jednej torby na zakupy razem z surowym mięsem ani z warzywami. Należy unikać zimnych przekąsek z mięsa, ryb, jaj i warzyw, kanapek, zimnych sosów przechowywanych poza chłodziarką. Kupuje się wyłącznie leżące w lodówkach lody, desery i ciasta z kremem. Częściowo rozmrożone, przechowywane w cieple są częstym źródłem zatruć.
Nie powinno się używać produktów w zgniecionych puszkach lub bez etykiety. Nie wolno jeść produktów z uszkodzonych lub nadętych opakowań, brzydko pachnących lub nieświeżych. Należy uważnie przeczytać informacje dotyczące okresu przydatności do spożycia na opakowaniu.
Surowe produkty, nie tylko mięso lecz także woda i lód mogą być zanieczyszczone niebezpiecznymi mikroorganizmami i substancjami chemicznymi. Toksyczne substancje mogą powstawać w uszkodzonej lub spleśniałej żywności. Uważny wybór surowych produktów, stosowanie prostych metod (mycie, obieranie) mogą obniżyć ryzyko zakażenia i zachorowania.
Nie tylko posiłki oferowane w przydrożnych budkach i barach, na stołówce, w restauracji czy z cateringu są źródłem infekcji pokarmowych. Zdarza się, że zatrujemy się domowym posiłkiem.
Znów masz zatrucie pokarmowe? Pomaga mu zapobiegać prawidłowa higiena w kuchni
Niemożliwe jest zaszczepienie się przeciwko poważnej infekcji żołądkowo-jelitowej – zepsuta lub zatruta żywność zawsze będzie niebezpieczna. Aby uniknąć zatrucia pokarmowego należy przestrzegać zasad higieny osobistej, zawsze myć ręce ciepłą wodą i mydłem:
– przed rozpoczęciem i po zakończeniu przygotowania posiłku;
– przed oraz po pracy z surowym mięsem;
– przed jedzeniem;
– po skorzystaniu z toalety.
Produkty spożywcze, gotowe posiłki, blaty robocze i sztućce powinno się chronić przed muchami i zwierzętami domowymi.
Do przygotowywania żywności używa się tylko zimnej wody zdatnej do picia. Ciepła woda płynąca z kranu nadaje się tylko do mycia i sprzątania! Nie powinno się pić wody, która była w otwartej butelce przez długi czas.
Owoce i warzywa trzeba zawsze dokładnie wymyć pod bieżącą wodą. Niemyte owoce i warzywa, szczególnie liściaste, są bardzo częstą przyczyną zatruć pokarmowych.
Do przygotowywania surowej żywności powinno się używać oddzielnych noży i desek. Zawsze myje się dokładnie noże i deski do krojenia po kontakcie z surowym mięsem i rybą (ocet i gorąca woda niszczą bakterie i wirusy). Pod koniec dnia gąbki, zmywaki trzeba wypłukać i zalać wrzątkiem.
Ściereczki i ręczniki kuchenne wymienia się często, pierze w temperaturze nie niższej niż 60C. Powinno się myć lodówkę raz w tygodniu lub za każdym razem, gdy coś się rozleje.
Szczególnej czystości wymagają potrawy podawane na surowo.
Jak gotować w domu i przygotować posiłek aby uniknąć zatrucia pokarmowego?
Powinno się unikać spożywania surowych ryb, mięsa i wiejskich jaj nie tylko latem. Przed użyciem jaj powinno się je wymyć w ciepłej wodzie. Jeśli mają być użyte do przygotowania potraw, deserów nie poddanych działaniu wysokiej temperatury, trzeba zalać je w garnuszku wrzącą wodą na 10 sekund, aby wyparzyć skorupkę. Surowe lub za krótko smażone jaja są często przyczyna zatruć.
Mięso rozmnaża się bezpośrednio przed gotowaniem: stopniowo w lodówce lub szybko w kuchence mikrofalowej. Nie powinno się rozmrażać mięsa w temperaturze pokojowej. Przed gotowaniem, smażeniem, pieczeniem drób, mięso, ryby i ich przetwory należy całkowicie rozmrozić. Nie zamraża się powtórnie raz rozmrożonej żywności!
Nie powinno się skracać czasu gotowania ryby i mięsa – powinny się całkowicie ugotować. Zwłaszcza mięso, ryby, owoce morza, jajka trzeba dokładnie usmażyć lub ugotować (sok z mięsa nie może być różowy lecz przezroczysty).
Dobra rada: ikra i mlecz szczupaka, okonia, miętusa, makreli złowionych podczas tarła mogą zawierać trujące związki.
Nie powinno się zostawiać ugotowanych potraw na małym ogniu, ponieważ w cieple bakterie gwałtownie się rozmnażają.
Wcześnie przygotowaną zupę, gulasz i sos trzeba doprowadzić do wrzenia (nie trzeba gotować), drugie danie smażyć mieszając przez min. 5 minut. Należy utrzymać temperaturę ponad 60°C gotowanych potraw tuż przed ich podaniem.
Nie powinno się mieszać świeżo przygotowanej żywności z zimnymi resztkami jedzenia z poprzedniego dnia. Resztki trzeba przed spożyciem koniecznie podgrzać – gotować lub podsmażyć.
Aby uniknąć zatrucia pokarmowego nie przygotowuje się z wyprzedzeniem łatwo psujących się potraw z mięsa, podrobów, jajek, a także sałatek, pasztetów, wyrobów ze śmietaną i majonezem.
Grzyby trzeba dokładnie oczyścić i zachować ostrożność w przygotowywaniu grzybów nie tylko leśnych, lecz także pieczarek. Grzyby leśne przygotowuje się w dniu zebrania!
Nie spożywa się zielonych bulw ziemniaków, kiełkujące trzeba koniecznie obrać i dokładnie wyciąć miejsca wyrastania kiełków.
Nie je się pestek śliwek, brzoskwiń, moreli.
Prawidłowe przechowywanie resztek posiłków i ich składników zapobiega zatruciu pokarmowemu
Należy ściśle przestrzegać zasad przechowywania kupionych produktów, które są podane na opakowaniu. Mikroorganizmy mogą namnażać się bardzo szybko jeśli żywność przetrzymywana jest w temperaturze pokojowej.
Podczas przechowywania żywności w temperaturze poniżej 5°C lub powyżej 60°C, wzrost mikroorganizmów jest wolniejszy lub nawet powstrzymany. Pamiętaj jednak, że niektóre niebezpieczne mikroorganizmy namnażają się też w temperaturze poniżej 5° C.
W lodówce powinna panować temperatura nie wyższa niż +4°C do +6°C.
Pozostałości przygotowanych potraw powinno się wstawiać do czystej lodówki jak tylko ostygną. Poza lodówką potrawy mogą stać nie dłużej niż 2-3 godziny, w upalne dni 30 – 60 minut. W upale nie zaleca się spożywania posiłków na zewnątrz, nawet na tarasie czy na werandzie.
Produkty mleczne (mleko, śmietanę, twaróg i twarożek), ciasta ze śmietaną, sałatki, dania w galarecie, kiełbaski gotowane, wyroby mające w składzie wątrobę czy krew, powinno się przechowywać wyłącznie w lodówce.
Surowe mięso i ryby przechowuje się zawsze oddzielnie i tylko w zamkniętych pojemnikach w lodówce. Nawet kropla krwi czy surowego soku nie powinna dostać się do potrawy.
Świeże pieczarki w oryginalnie zamkniętym opakowaniu przechowuje się w lodówce najdłużej 5 dni. Leśnych grzybów nie przechowuje się w lodówce!
Resztki gotowanego ryżu powinno się wstawić do lodówki zaraz po szybkim schłodzeniu. Przechowywany poza nią albo niedostatecznie podgrzany jest przyczyną zatrucia pokarmowego.
Świeże sałatki warzywne przechowuje się nie dłużej niż kilka godzin.
Produkty garmażeryjne są bardzo podatne na wszelkiego rodzaju zakażenia. Mięso siekane, paszteciki, jaja faszerowane, ryba w majonezie, galaretka z drobiu, nóżek i ryb, pasztety, nie mogą być przechowywane w temperaturze pokojowej. Powinno się je podać najpóźniej następnego dnia.
Surowe składniki (szczególnie surowe mięso, ryby) i gotowane potrawy należy przechowywać osobno i przygotować używając oddzielnych desek do krojenia i noży.
Gotowanej żywności nie powinno się pozostawiać w temperaturze pokojowej dłużej niż 2 godziny. Najlepiej przygotować wystarczającą ilość jedzenia do spożycia w ciągu jednego dnia.
Resztki dań można zamrozić w porcjach nawet na 3 miesiące: bigos, gotowana kapusta, paszteciki, zupa, wędliny, pieczywo, ciasto drożdżowe i ucierane. Ryzykowne jest zamrażanie potraw dopiero po kilku dniach, należy konserwować produkty jak najświeższe, dlatego trzeba robić na bieżąco przegląd zawartości lodówki. Jednak nie wszystkie potrawy nadają się do mrożenia. Desery z kremem lub bitą śmietaną, ciasta z galaretką powinny być spożyte póki są jeszcze świeże.
Żywność z otwartej puszki powinno się natychmiast przenieść do czystego, zamykanego naczynia przeznaczonego do przechowywania żywności (może być słoik).
Nie przechowuje się żywności w ocynkowanych, miedzianych lub porysowanych emaliowanych pojemnikach. Jest to szczególnie ważne w przypadku produktów kwaśnych (mleko fermentowane, kapusta kiszona).
Nie przechowuje się żywności i produktów przez długi czas, nawet w lodówce czy w zamrażarce. Jeśli hermetyczne opakowanie produktu jest naruszone, trzeba go od razu spożyć.
Konserwy w metalowych puszkach nie powinny być przechowywane dłużej niż dwa lata, domowe przetwory tylko rok.
Artykuły powiązane:
Pierwsza pomoc w zatruciu pokarmowym.