Czarna porzeczka. Wartości odżywcze i właściwości lecznicze

Doceńmy wartości odżywcze i właściwości zdrowotne czarnej porzeczki! Rady jak wykorzystać świeże i suszone owoce porzeczki, liście porzeczki dla poprawy zdrowia

Zdrowotne i lecznicze przepisy: galaretka z czarnych porzeczek bez gotowania; sok z czarnych porzeczek na zimę; wzmacniająca nalewka z czarnych porzeczek z wanilią i imbirem; napary z liści czarnej porzeczki…
Czarna porzeczka jest uważana za kopalnię składników odżywczych i witamin. 10 dag owoców czarnej porzeczki zawiera aż 400 mg witaminy C (cytryna ma jej tylko 60 mg). Poza tym są one bogate w witaminy B1, B2, B6, B9, D, E, K, P, pektyny, karotenoidy, cukry, kwasy organiczne, garbniki, olejki eteryczne, sole fosforu, żelaza i potasu. Liście czarnej porzeczki są również bogate w witaminę C jak jej owoce, poza tym w magnez, mangan, srebro, miedź, ołów, siarkę, olejki lotne. Świeże owoce, sok z czarnej porzeczki i wywar z nich są niezastąpionym źródłem witamin, stosowane w zapaleniu błony śluzowej żołądka z niskiej kwasowości, wrzodach żołądka, chorobach jelit. 
Najwięcej substancji biologicznie czynnych zawierają czarne porzeczki świeżo zerwane z krzaka. Z każdą godziną ich wartość maleje. Substancje zawarte w owocach czarnej porzeczki rozszerzają naczynia krwionośne, poprawiają przemianę materii i apetyt, oczyszczają krew, działają przeciwzapalnie, napotnie. Poprawiają funkcję kory nadnerczy, pracę układu sercowo-naczyniowego, podnosi odporność, obniża poziom glukozy we krwi w cukrzycy. Spożywanie czarnej porzeczki jest zalecane w chorobach węzłów chłonnych, miażdżycy, nadciśnieniu tętniczym, niedokrwistości i chorobie popromiennej.

Herbata z liści porzeczki czarnej ma regenerujący wpływ na organizm. Liście są używane do wzmocnienia organizmu, działają antyseptycznie, przeciwzapalnie, anty-reumatycznie, moczopędnie i oczyszczająco. Napar z liści porzeczki czarnej jest również stosowany jako łagodny środek przeczyszczający, napotny, w problemach metabolicznych i przewlekłym krwawieniu (np. dziąseł).

Liście czarnej porzeczki mają zastosowanie również w leczeniu zapalenia błony śluzowej żołądka.

Galaretka z porzeczek czarnych jest sporządzana bez gotowania. Po utarciu z cukrem porzeczki gęstnieją bez dodawania środków żelujących. Popularna nalewka z porzeczek czarnych, oczywiście spożywana z umiarem, ma działanie witaminizujące i wzmacniające.

Przepisy lecznicze z owoców i z liści czarnej porzeczki

 

Napar z liści czarnej porzeczki lub owoców – przeziębienie, zmęczenie, niedobór witamin, anemia, na bezsenność
Łyżkę rozdrobnionych suszonych liści lub owoców czarnej porzeczki zalać szklanką wrzącej wody i zaparzać w termosie przez 30 min. Pić systematycznie po południu i wieczorem. Do porzeczki można dodać suszone liście malin, żurawiny, jagody, owoc dzikiej róży.

Herbata z liści porzeczki czarnej lub owoców, miażdżyca i nadciśnienie
Pić pół szklanki naparu z liści lub owoców czarnej porzeczki 3-4 razy dziennie.

Kąpiel dla dzieci, wysypka skórna
30 dag suchych liści i cienkich gałązek czarnej porzeczki zalać 3 litrami wrzącej wody. Zaparzać pod przykryciem przez 30 min., przecedzić i wlać do wanny. Kąpiel powinna trwać przez 10-15 minut, jest szczególnie polecana dla dzieci.

Napar z liści porzeczki czarnej lub owoców, infekcja gardła z chrypką
Łyżkę rozdrobnionych suszonych liści lub owoców czarnej porzeczki zalać szklanką wrzącej wody i zaparzać w termosie przez 30 min. Płukać gardło po każdym posiłku i między posiłkami.

Napar z liści porzeczki czarnej i owoców, hemoroidy
Łyżkę suszonych owoców i łyżkę suszonych liści porzeczki czarnej zalać 250 ml wrzącej wody i zaparzać w termosie przez pół godziny. Pić pół szklanki naparu 5-6 razy dziennie.

Napar z liści porzeczki czarnej, reumatyzm
Ciepły napar z liści porzeczki pić po szklance 2-3 razy dziennie.

Herbatka z liści, nadwaga
Łyżkę suchych liści czarnej porzeczki, łyżkę suchych liści czerwonych winogron, dwie łyżki liści pokrzywy zalać wrzątkiem, zaparzać pod przykryciem. Dodać sok z połowy cytryny. Wypić szklankę przed posiłkiem. Dobry i bezpieczny środek na schudnięcie.

Świeże czarne porzeczki, anemia, niski poziom hemoglobiny
Jeść codziennie rozgniecione świeże owoce utarte z cukrem z dodatkiem płaskiej łyżki mąki gryczanej.

Suszone czarne porzeczki, biegunka
W przypadku rozwolnienia poleca się pić wywar z suszonych owoców.

Świeże czarne porzeczki, nowotwór
W przypadku łagodnych i złośliwych guzów jeść codziennie świeże owoce w dowolnej ilości (jeśli nie ma negatywnych reakcji).

Galaretka z porzeczek czarnych na zimno, witaminizująca, na zimę
Składniki
1 kg czarnych porzeczek (waga po oczyszczeniu)
0,5 kg drobnego cukru (bez środków żelujących)
Świeżo zerwane, oczyszczone z liści i szypułek porzeczki zasypać cukrem, utrzeć drewnianą pałką, aż cukier się całkowicie rozpuści. Przełożyć do czystych małych słoiczków, wytrzeć brzegi, zamknąć szczelnie czystymi suchymi pokrywkami. Galaretka z porzeczki czarnej gęstnieje bez dodania środków żelujących już po kilku godzinach. Słoiki z galaretką z czarnej porzeczki koniecznie przechowywać w lodówce. Jeśli sporządzamy większą ilość słoiczków, aby cieszyć się jej świeżym smakiem i aromatem w zimne dni, trzeba je wstawić do garnka z chłodną wodą (do 2/3 wysokości słoika) i powoli podgrzewać. Kiedy woda zacznie falować, podgrzewać jeszcze przez 15 minut.
Rada: Ciepłe słoiki lepiej zamykają się. Wcześniej wymyte i suche słoiki można ogrzać wkładając je na chwilę do ciepłego piekarnika.

Sok z porzeczek czarnych na zimę
Składniki
6 kg owoców (waga po oczyszczeniu)
cukier
Świeżo zebrane czarne porzeczki kilkakrotnie dokładnie wymyć w chłodnej wodzie, osączyć na sicie. Oczyścić usunąć liście, na końcu delikatnie zdjąć jagody z szypułek. Niedojrzałe owoce odrzucić. Porzeczki rozgnieść lub zmielić blenderem. Przełożyć do dużego emaliowanego garnka, zalać gorącą wodą (powinna tylko przykryć miazgę), doprowadzić do wrzenia i zaraz zdjąć z ognia. Przykryć, przecedzić dopiero po kilku godzinach. Otrzymany sok posłodzić (na każdy litr soku z porzeczki czarnej dodać pół szklanki cukru). Podgrzewać mieszając, aby cukier rozpuścił się całkowicie. Gotować tylko przez 3 minuty i szybko przelać do czystych ciepłych słoików (można je ogrzać w piekarniku). Temperatura soku nie powinna spaść poniżej 90 C. Wytrzeć brzegi słoików do sucha, słoiki szczelnie zamknąć suchymi pokrywkami. Słoiki z sokiem z porzeczki czarnej postawić do góry dnem. Po ostudzeniu przechowywać w zimnej piwnicy. Sok z czarnej porzeczki można dodatkowo utrwalić wstawiając ostudzone słoiki do garnka z wodą, powoli podgrzewając ją. Kiedy woda zacznie falować zmniejszyć gaz, słoiki 0,5 l podgrzewać jeszcze przez 15 minut, a litrowe przez 25 minut. Wyłączyć gaz, słoiki wyjąć po ostudzeniu wody.
Sok z porzeczek czarnych ma działanie wzmacniające, odtruwające, napotne (bardzo dobry w gorączce, przy przeziębieniu i kaszlu). Zaleca się picie soku z czarnej porzeczki rekonwalescentom, szczególnie po przebytych chorobach zakaźnych.

Nalewka z porzeczek czarnych, wzmacniająca
Składniki
1 kg świeżych czarnych porzeczek (waga owoców po oczyszczeniu)
30 dag cukru
mały strąk wanilii
1,5 l dobrej gatunkowo żytniej wódki (nie spirytusu)
świeży imbir (5 cm)
Świeżo zerwane czarne porzeczki wypłukać kilka razy w chłodnej wodzie, odrzucić owady, liście, pływające po powierzchni wody jagody. Porzeczki przenieść na sitko, następnie rozłożyć cienką warstwą na ręczniku, aby wyschły. Imbir obrać ze skórki, pokroić w plastry. Jagody delikatnie zdjąć z szypułek, aby nie tracić soku. Wybrać tylko dojrzałe owoce, zmiażdżyć drewnianą pałką w szklanym lub emaliowanym naczyniu. Masę przełożyć do słoika, dodać przeciętą na pół wanilię, imbir, zasypać cukrem i zalać alkoholem (czarne porzeczki powinny być całkowicie przykryte wódką z zapasem 1 cm). Słoik szczelnie zakręcić, zostawić w szafce kuchennej na miesiąc. Co jakiś czas lekko wstrząsnąć. Po tym czasie przelać zawartość słoika przez czystą gazę na sitku do 2 butelek, zakręcić, wstawić do szafki. Nalewkę z porzeczek czarnych pić profilaktycznie raz dziennie po 4 łyżeczki w pół szklanki wody. Można dodać sok z cytryny, aby wzmocnić jej działanie przeciw infekcjom.

 Przeciwwskazania

1. Czarne porzeczki trzeba wprowadzać do diety dzieci bardzo ostrożnie i w niewielkich dawkach, gdyż często wywołują reakcje alergiczne.
2. Czarne porzeczki jest przeciwwskazane w zakrzepowym zapaleniu żył, kwasowości żołądka, choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, nadkwaśności i zapaleniu żołądka.
3. Świeżych owoców i soku z czarnej porzeczki nie można przyjmować w zapaleniu wątroby.
4. Długie i nieograniczone zużycie to może prowadzić do zwiększonego krzepnięcia krwi.
5. Nie powinno się pić soku z czarnej porzeczki przy stosowaniu kwasu acetylosalicylowego (np. aspiryny).

Stosowanie domowych przepisów w czasie choroby i rekonwalescencji należy skonsultować z lekarzem. Nie wolno na własną rękę zwiększać proporcji i częstotliwości zażywania nawet roślinnych środków.
Podawanie ziół dzieciom, kobietom w ciąży oraz długotrwałe kuracje ziołowe zawsze trzeba uzgodnić z lekarzem.

 

Artykuły powiązane:

Domowe przetwory z porzeczek bez cukru. 
Czerwona porzeczka. Wartości odżywcze i właściwości lecznicze.
Agrest. Wartości odżywcze i właściwości lecznicze.

Rady jak mrozić porzeczki i inne owoce jagodowe, aby zachowały swoje wartości, atrakcyjny wygląd można przeczytać w artykule Zamrażanie owoców jagodowych na zimę.