Rzeżucha. Wartości odżywcze i właściwości lecznicze

Pieprzyca siewna czyli rzeżucha ogrodowa dla zdrowia

Rzeżucha dla zdrowia: maślanka z rzeżuchą na wiosenne zmęczenie, świeże liście rzeżuchy na brak witamin nie tylko wiosną, na skaleczenia błony śluzowej w jamie ustnej, świeży sok z rzeżuchy na pobudzenie wydzielania żółci, polipy szyjki macicy lub na wzmocnienie cebulek włosów, nasiona rzeżuchy na ból gardła, kaszel, astmę, maść z nasion rzeżuchy, maseczka z nasion rzeżuchy na suchą i podrażniona skórę, zaskórniki i krosty…

Rzeżucha wykorzystywana jest chętnie jako ozdoba wielkanocnego stołu. Mniej uwagi poświęca się jej właściwościom prozdrowotnym.
Rzeżucha (Cardamine L.) to rodzaj roślin z rodziny kapustowatych, do którego należy ponad 150 gatunków. Nazwa „rzeżucha” potocznie i w handlu stosowana jest w odniesieniu do siewek pieprzycy siewnej (Lepidium sativum), spożywanych jako dodatek do sałatek, kanapek, ryb, serów, ziemniaków, dań mięsnych, jaj, sosów.
Pieprzyca siewna jest zasobna w witaminy A, B1, B2, B6, C, E, D, K, PP, kwas foliowy, wapń, miedź, siarkę, fosfor, jod, żelazo, magnez, sód.
Jest dobrym źródłem luteiny i zeaksantyny, które mają zbawienny wpływ na zachowanie dobrego wzroku. Charakteryzuje ją wysoka zawartość aminokwasów i olejków eterycznych. Ponieważ roślina jest bardzo łatwa w uprawie, siewki „rzeżuchy” są bardzo popularne, zwłaszcza zimą. Pieprzyca najlepiej rośnie w temperaturze do +10°C, w temperaturze +15°C rozkwita, traci swój smak i część wartości.

Pieprzyca siewna, rzeżucha. Właściwości lecznicze i właściwości zdrowotne

Powinno się jeść świeżo ściętą pieprzycę siewną, ponieważ już 30-40 minut po ścięciu zaczyna tracić cenne właściwości odżywcze. Po podgrzaniu czy wysuszeniu traci swoje właściwości lecznicze.
Wykorzystuje się zarówno całą roślinę, jak i jej nasiona. Dowiedziono, że substancje zawarte w nasionach ograniczają namnażanie bakterii opornych na leczenie antybiotykiem, np. pałeczki ropy błękitnej. Także śluz, który powstaje po namoczeniu nasion w wodzie ma cenne właściwości terapeutyczne.
To zawarte w niej związki organiczne, glukozynolany, nadają jej charakterystyczny ostry smak. Mają działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, antybiotyczne, moczopędne, poza tym wspierające procesy trawienne i przemianę materii. Dezynfekują drogi moczowe, wzmacniają pęcherz. Spożywanie świeżej pieprzycy siewnej w ilości około 1 dag (mała garść) wpływa na oczyszczenie dróg moczowych. Podobne działanie ma chrzan, nasturcja i rukiew wodna.

Codzienne spożywanie pieprzycy siewnej poprawia apetyt, reguluje trawienie, pomaga organizmowi „usuwać” toksyny i produkty przemiany materii.

Od dawna stosowana w medycynie ludowej jako środek wzmacniający i przeciwzapalny, wykorzystuje się ją do dezynfekcji gardła w infekcjach zapalnych gardła i krtani.

Systematyczne spożywanie pieprzycy siewnej chroni przed brakiem witamin i minerałów szczególnie w okresie zimowym i wiosennym.

Ma regenerujący wpływ na osłabiony chorobami wirusowymi organizm oraz w okresie pooperacyjnym.

Stosowana jest jako środek wykrztuśny przy przeziębieniach, grypie. Zawiera substancje gorzkie obniżające gorączkę. Ludowy środek na przeziębienie, infekcje wirusowe, zwłaszcza oskrzeli, płuc i uporczywy kaszel. Zalecana osobom rzucającym palenie papierosów.

Przy regularnym spożywaniu świeżych liści następuje zwiększenie stężenia hemoglobiny we krwi, a w rezultacie poprawa oddychania komórkowego.

Składniki pieprzycy siewnej mają korzystny wpływ na układ nerwowy człowieka, działanie antydepresyjne i uspokajające. W związku z tym, korzystne jest włączenie jej do diety osób zestresowanych, mających problemy ze snem.

Pieprzycę siewną stosuje się w dolegliwościach układu trawiennego, dla poprawy pracy wątroby, woreczka żółciowego, zwiększenia wydzielania soków trawiennych w żołądku. Jej zmielone nasiona zmieszane z miodem stosuje się przy rozwolnieniu, infekcjach przewodu pokarmowego (żołądka i jelit).
Zawarty w niej chrom reguluje uczucie sytości, dlatego zaleca się codzienne spożywanie garstki świeżej pieprzycy siewnej osobom, które chcą stracić na wadze.

Ze względu na wysoką zawartość dobrze przyswajalnego jodu dieta bogata w pieprzycę siewną wspomaga prawidłową pracę tarczycy i jest stosowana w zapobieganiu rozwojowi chorób wewnątrzwydzielniczych.

W profilaktyce próchnicy i rozmaitych chorób przyzębia zaleca się codziennie jeść świeżą pieprzycę siewną. Podawanie chorym nasion ma przyspieszyć zrastanie się złamanej kości.

Oficjalna medycyna zaleca m.in. systematyczne spożywanie świeżych liści pieprzycy dla zapobiegania chorób oczu (zaćmy, utraty wzroku na starość) oraz powstawania nowotworów złośliwych.

Stosowana w formie okładów przyczynia się do przyspieszenia procesu regeneracyjnego komórek skóry. Dzięki silnemu działaniu przeciwzapalnemu jest powszechnie stosowana w medycynie ludowej w leczeniu oparzeń słonecznych, trudno gojących się czyraków, wrzodów i ran, w zapobieganiu powstawania blizn po ranach.

Pieprzyca siewna jest uważana za naturalny afrodyzjak. Świeże liście, szczególnie sok oraz nalewka z nasion znane są jako środek na problemy z potencją u mężczyzn.

Przepisy lecznicze i zdrowotne

Maślanka z pieprzycą siewną na wiosenne zmęczenie
Zmiksować szklankę maślanki i 2-3 łyżki siewek „rzeżuchy”. Maślankę można zastąpić wodą.

Świeże liście pieprzycy siewnej, brak witamin
W okresie grypowym zaleca się spożywanie surówki z 2-3 łyżkami świeżych siewek „rzeżuchy” trzy razy w tygodniu.

Nasiona pieprzycy siewnej, ból gardła, kaszel, ból głowy, astma, zapalenie płuc
Żuć 3 razy dziennie niewielką ilość nasion pieprzycy siewnej (max. 1 g).
Żucie nasion (około 1/4 łyżeczki) zaleca się przy bakteryjnym zapaleniu płuc, zwłaszcza jeśli źle leczy się antybiotykiem.

Świeże liście pieprzycy siewnej, skaleczenia błony śluzowej w jamie ustnej
Kilka razy dziennie żuć kilka świeżych liści „rzeżuchy”.

Świeży sok z pieprzycy siewnej, pobudzenie wydzielania żółci
5 ml soku pieprzycy siewnej przyjmować z posiłkiem 3 razy dziennie przez 2-3 tygodni.

Świeży sok z pieprzycy siewnej, polipy szyjki macicy
Łyżeczkę (5 ml) świeżo wyciśniętego soku z pieprzycy siewnej przyjmować 3 razy dziennie z posiłkami. Dla lepszego efektu i smaku, można dodać trochę miodu do napoju.

Nasiona pieprzycy siewnej, maść na świerzb, wysypki alergiczne i gojenie się ran bez blizn
Mielone/zmiażdżone suche nasiona i liście zmieszanych z czystym smalcem lub masłem w stosunku 1:15 nanieść na skórę, przyłożyć gazę i przymocować.

Nasiona pieprzycy siewnej, podrażniona lub popękana skóra
Nasiona zmieszane z wodą i miodem w formie gęstej papki nakłada się na skórę w leczeniu oparzeń słonecznych, podrażnionej, suchej skóry i popękanych warg.

Świeże liście pieprzycy siewnej, zaskórniki i krosty
Świeże liście „rzeżuchy”drobno posiekać, nałożyć na czystą skórę. Papka rozszerza pory skórne, ułatwia oczyszczenie ich.

Świeże liście pieprzycy siewnej, maść do leczenia owłosionej skóry głowy, szybkiego gojenia ran, zapobieganie powstawania blizn
Wypłukać świeże liście pieprzycy siewnej, osuszyć, posiekać i wymieszać z lekko rozpuszczonym masłem w stosunku 1:5. Nanosić maść na zmienioną chorobowo skórę kilka razy dziennie.

Świeży sok z pieprzycy siewnej, wzmocnienie cebulek włosów
Sok z pieprzycy siewnej wetrzeć w umytą jeszcze wilgotną skórę. Głowę luźno owinąć folią, na to nałożyć ręcznik. Trzymać pół godziny. Spłukać letnią wodą.

Przeciwwskazania do spożywania pieprzycy siewnej

• Jedzenie pieprzycy siewnej jest przeciwwskazane w stanach zapalnych żołądka, jelita grubego i dwunastnicy.
  Kobiety w ciąży nie powinny spożywać „rzeżuchy” w pierwszych tygodniach ciąży. Przyjmowanie soku z pieprzycy siewnej i jej nasion daje silny efekt poronny.
• Należy zachować umiar w spożywaniu soku z pieprzycy siewnej, aby uniknąć podrażnienia pęcherza i problemów trawiennych.
• Ze spożywania pieprzycy siewnej lepiej zrezygnować podczas zażywania leków obniżających ciśnienie krwi, poziom glukozy we krwi czy leków moczopędnych (konieczna konsultacja z lekarzem).
• Osoby cierpiące na migreny ilość spożywanej pieprzycy siewnej powinny skonsultować z lekarzem.
• Sok zawarty w roślinie i jej nasiona mogą powodować reakcje alergiczne, podrażnienie skóry.

Informacje o leczniczych właściwościach  innych roślin można znaleźć w zakładce Zdrowy tryb życia. Lecznicze przepisy.