Jak siać warzywa w ogrodzie cz. 2

Oszczędny siew nasion

Jak siać warzywa w ogrodzie? Dezynfekcja nasion warzyw w domu. Jak pobudzić nasiona do kiełkowania? Jak wysiewać bardzo drobne nasiona warzyw? Jak długo można przechowywać nasiona warzyw zachowując wysoką zdolność kiełkowania? Jak długo kiełkują nasiona warzyw? W jakiej temperaturze kiełkują nasiona? Jak długo wschodzą ogórki, piżmian jadalny, papryka, pasternak, patison, pieprzyca peruwiańska, pietruszka, pomidor, por, portulaka, poziomka, rukiew wodna, rukola, roszpunka, rzepa, rzepka teltowska, rzodkiew, rzodkiewka, sałata, seler, skorzonera, szpinak, warzucha lekarska?

Dezynfekcja nasion warzyw przed siewem
Istnieje kilka sposobów dezynfekcji zebranych nasion warzyw, ale zawsze po tym procesie nasiona umieszcza się na sicie i płucze wodą z kranu, następnie rozkłada na kuchennym ręczniku i suszy około 60 minut w temperaturze pokojowej.
Do dezynfekcji nasion przed wysiewem najczęściej używany jest roztwór nadmanganianu potasu.
Zebrane nasiona owija się gazą i umieszcza 1% roztworze nadmanganianu potasu: nasiona selera, cebuli, pomidorów, pęcherzycy, sałaty, rzodkiewki oraz ziarna kukurydzy, fasoli, groszku przez 30 minut a nasiona papryki, bakłażana, kapusty, pasternaka, marchwi, koperku, ogórków i dyni w 2% roztworze KMn04 przez 20 minut. Dezynfekcję przeprowadza się w temperaturze pokojowej. 
Aby uzyskać 1% roztwór do dezynfekcji nasion rozpuszcza się w 600 ml wody płaską łyżeczkę (5 ml) nadmanganianu potasu; aby uzyskać 2% roztwór redukuje się ilość wody do 300 ml wody.
Starsze nasiona przed zaprawianiem można dodatkowo wymoczyć przez 2 godziny w czystej, letniej wodzie. Zaprawianie nadmanganianem potasu nasion, ziaren, cebul i bulw przed siewem i sadzeniem wzmacnia odporność uzyskanych roślin na wiele chorób. Bulwy i cebulki są moczone w 0,5% roztworze KMn04.
Dobra rada: zakupione nasiona przeszły już wszystkie niezbędne zabiegi, dodatkowe trzymanie ich np. w roztworze nadmanganianu potasu czy popiołu itp. może prowadzić nawet do zniszczenia nasion.

Jak pobudzić nasiona do kiełkowania?
Najprostszym sposobem wymuszenia kiełkowania nasion i ziaren jest moczenie ich w letniej wodzie (najlepiej ze stopionego śniegu lub deszczowej). Nasiona warzyw strączkowych a także nasiona buraków można nawet podkiełkować. Przy opóźnionym terminie siewu warto namoczyć nasiona i potraktować je stymulantami, wtedy istnieje szansa uzyskania dobrych zbiorów wczesnych odmian. Ziarna fasoli, grochu moczy nie dłużej niż 6 godzin, ponieważ szybko kiełkują. Nasiona, które kiełkują powoli, moczy się nawet przez cały dzień.
Objętość wody podczas namaczania powinna być nawet 20 razy większa niż objętość ziaren i nasion, ponieważ niektóre bardzo pęcznieją. Podczas pęcznienia nasiona nie potrzebują tlenu, więc nie mogą się udusić pod dużą warstwą wody. Ale kiełkujące nasiona i ziarna bez dostępu tlenu w wodzie natychmiast zaczynają gnić.  
Nie ma sensu moczyć nasion, które kiełkują bardzo szybko (rzepa, rzodkiew, rzodkiewka). Nie powinno się moczyć nasion, jeśli z jakiegoś powodu nie można ich później przerzedzić lub nasiona wytwarzające śluz (bazylia).
Dobra rada: ziarna i duże nasiona najszybciej kiełkują.

Domowe stymulatory dla nasion: miód, miąższ aloesu, sok z ziemniaków…
Jako naturalnego biostymulatora dla nasion ogrodnicy używają m.in. aloesu, wodnego roztworu miodu albo soku z ziemniaków.
Doświadczeni ogrodnicy używają liści aloesu do przyśpieszenia kiełkowania nasion pomidorów i papryki. Nasiona umieszacza się na jeden dzień na miąższu liścia przekrojonego wzdłuż a następnie wysiewa. Wykiełkują kilka dni wcześniej.
Zebrane nasiona pomidorów można też moczyć przez dzień lub dwa w soku z aloesu zmieszanym z wodą w stosunku 1:1, następnie przechować w lodówce przez 3-5 dni. Uzyskane z nasion rośliny wyróżniają się dobrą odpornością. 
Trzeba wziąć pod uwagę to, że nigdy nie wykiełkuje 100% zebranych nasion, nawet jeśli są one świeże. A im dłużej nasiona są przechowywane, tym mniej sadzonek można z nich uzyskać.

Jak siać nasiona warzyw?
Nie powinno się siać nasion do nieopielonej, wysuszonej albo zbitej gleby. Najpierw glebę trzeba wzruszyć, usunąć kamyki, podlać i odczekać, aż woda całkowicie wsiąknie. Najlepiej wysiewać nasiona po silnym deszczu.
1. Za pomocą pazurków albo sztywnego kija wykonuje się wzdłuż lub w poprzek grządki prosty, płytki rowek (najlepiej wzdłuż rozciągniętego sznurka). Głębokość rowka zależy od wielkości nasion.
2. Do rowka wysiewa się rzadko nasiona, ponieważ siewki potrzebują miejsca na rozwój. Można dosiać punktowo co 20 cm nasiona rzodkiewki, ponieważ szybko wschodzą i wytyczają „szlak” (ułatwia to pielenie w przypadku długo wschodzących nasion marchwi czy pietruszki). Nie powinno się wysiewać więcej niż 5 g – 10 g nasion na metr kwadratowy ziemi.
3. Zasypać rowek ziemią lub drobnym piaskiem jeśli nasiona są drobne i przycisnąć dłonią lub grabiami. Grządkę przykryć włóknią, która chroni nasiona przed wypłukaniem przez ulewny deszcz, przemarznięciem albo przesuszeniem gleby.
4. Zasianą glebę trzeba zraszać z przerwami, aby woda powoli wsiąkała w nią (do podlania grządki używa się konewki z sitkiem, do podlania nasion nie przykrytych ziemią – zraszacza). Nigdy nie powinno się zalać zasianej grządki dużą ilością wody na raz! 
Powinno się siać tylko całe, zdrowe nasiona i ziarna, ponieważ uszkodzone czy przesuszone gniją w glebie i mogą spowodować rozwój pleśni i grzybów.

Jak wysiewać bardzo drobne nasiona warzyw?
Nasiona warzyw mogą być bardzo drobne (np. nasiona selera, truskawki, poziomki, szczawiu); aby uzyskać równomierny siew trzeba zastosować specjalne techniki.
1. Na wierzch ziemi umieszczonej w doniczce, pudełku do siewu układa się warstwę czystego śniegu o grubości kilku cm i wysypuje drobne nasiona. Na białym śniegu drobne nasionka są dobrze widoczne. Śnieg się stopi, a nasiona osiadają na mokrej powierzchni gleby.
2. Kartkę białego papieru składa się na pół, małe nasiona sypie się do rowka w kartce. Nasionka wystarczy strącić na glebę rozdzielając je wykałaczką.
3. Nasiona miesza się z drobnym, przesianym i suchym piaskiem (1 część nasion i 4-6 części piasku). Wysiew nasion wymieszanych z piaskiem przypomina solenie potrawy.

Temperatura kiełkowania nasion warzyw i czas kiełkowania nasion warzyw 

Ogórki
Zebrane nasiona ogórka zachowują zdolność kiełkowania aż 6-8 lat.

Ogórki gruntowe
Temperatura kiełkowania nasion ogórków gruntowych wynosi około 20°C. Nasiona ogórków sieje się na głębokość 1-2 cm, wschodzą po 6-12 dniach.

Ogórki sałatkowe
W temperaturze 15°C-25°C nasiona ogórków sałatkowych kiełkują po 6-14 dniach. Ogórki sieje się na głębokość 2 cm.

Ogórki szklarniowe
Nasiona ogórków szklarniowych w temperaturze 23°C-28°C. Wysiewa się je na głębokość 1-2 cm. Czas kiełkowania nasion wynosi 5-10 dni.

Okra, piżmian jadalny
Optymalna temperatura kiełkowania nasion piżmianu wynosi 18°C-24°C, wschody pojawiają się po 10-15 dniach. Przykrywa się je warstwą gleby o grubości 2-3 cm. Nasiona okry zachowują zdolność kiełkowania 3 lata.

Papryka roczna, papryka habanero, papryka jalapeno 
Nasiona papryki  zachowują zdolność kiełkowania 3 lata. Paprykę roczną sieje się na głębokość 0,5-1 cm. Temperatura kiełkowania nasion wynosi 22°C-25°C, kiełkują po 8-10 dniach. Papryka habanero wschodzi po 2-3 tygodniach w temperaturze  22°C-27°C.
Nasiona papryki jalapeno wschodzą w temperaturze 20°C-25°C po 18-20 dniach. Sieje się je na głębokość  1 cm.

Pasternak
W temperaturze 15°C-25°C nasiona pasternaka wschodzą po 3 tygodniach. Pasternak wysiewa się na głębokość 3 cm. Nasiona pasternaka powinny być świeże, zachowują zdolność kiełkowania tylko 1-2 lata.

Patison
Optymalna temperatura kiełkowania nasion wynosi 16°C-22°C, czas kiełkowania ok. 6-12 dni. Nasiona patisona wysiewa się na głębokość 2-3 cm. Zebrane nasiona patisona zachowują zdolność kiełkowania aż przez 6 lat.

Pieprzyca peruwiańska 
Nasiona pieprzycy peruwiańskiej wysiewa się do doniczek na głębokość 0,5-1 cm.

Pietruszka korzeniowa
Nasiona pietruszki korzeniowej wysiewa się bardzo wcześnie, ponieważ kiełkują już w temperaturze kilku stopni. Wschody pojawiają się nierówno po 15-40 dniach. Pietruszkę wysiewa się na głębokość 0,5-1 cm.

Pietruszka japońska Mitsuba
Pietruszka japońska potrzebuje nagrzanej i stale wilgotnej gleby do wykiełkowania, dlatego do gruntu sieje się ją dopiero w maju na głębokość 1 cm. Nasiona pietruszki japońskiej wschodzą po 20-30 dniach w temperaturze 12-20°C. Źle znosi stanowiska słoneczne. Można ją uprawiać w doniczkach.

Pietruszka naciowa
Nasiona pietruszki naciowej przykrywa się warstwą gleby o grubości 0,5 cm. Kiełkują po 15-35 dniach w temperaturze 14°C-16°C. Nasiona  pietruszki w suchej glebie bardzo długo kiełkują, wschody pojawiają się nierówno. Zebrane nasiona pietruszki naciowej zachowują zdolność kiełkowania 3 lata.

Pomidor
Zebrane nasiona pomidora zachowują zdolność kiełkowania przez 4-5 lat.

Pomidor cherry, pomidor koktajlowy, pomidor zwyczajny    
Nasiona pomidorów wysiewa się na głębokość 0,5-1 cm, potrzebują do kiełkowania stałej temperatury. Optymalna temperatura kiełkowania wynosi 20°C-25°C a czas kiełkowania nasion około 8-15 dni (zależy od odmiany).

Pomidor porzeczkowy
Temperatura kiełkowania nasion pomidora porzeczkowego wynosi 18°C- 22°C. Przykrywa się je warstwą ziemi o grubości 0,5-1 cm. Wschody pojawiają się po 7-12 dniach.  

Por
Nasiona pora wschodzą po 15-20 dniach w temperaturze 4°C-8 C. Przykrywa się je warstwą gleby o grubości 1-2 cm. Nasiona pora zachowują zdolność kiełkowania 2-3 lata.

Portulaka
Nasiona portulaki przysypuje się cienką warstwą piasku o grubości 2 mm. Temperatura kiełkowania wynosi 18°C -25°C.

Poziomka
Drobne nasiona poziomki przysypuje się cienką warstwą piasku o grubości 2 mm. Temperatura kiełkowania wynosi 18°C -20°C. Wschody pojawiają się po 10-20 dniach. 

Rukiew wodna
Nasiona rukwi wodnej wysiewa się bezpośrednio na mokre podłoże, kiełkują w temperaturze 10°C-15°C. Nasiona rukwi wodnej zachowują zdolność kiełkowania 5 lat.

Rukola
Nasiona rukoli kiełkują po 6-10 dniach w temperaturze 10°C-15°C.

Roszpunka
Roszpunke wysiewa się na głębokość 1-2 cm, nasiona kiełkują po 10-12 dniach w temperaturze 15°C-20°C.  

Rzepa biała
Nasiona rzepy białej kiełkują w temperaturze 18°C-22°C pod warstwą gleby o grubości 1 cm.

Rzepa czarna
Nasiona rzepy czarnej wschodzą po 8-15 dniach w temperaturze 12°C-20°C. Sieje się je na głębokość 1 cm. Nasiona rzepy zachowują zdolność kiełkowania 4-5 lat.

Rzepa majowa
Rzepę majową wysiewa się na głębokość 3 cm. Kiełkuje po 1-2 tygodniach w temperaturze 15°C-18°C.

Rzepa żółta
Rzepa żółta wschodzi po 12-20 dniach w temperaturze 10°C-20°C. Wysiewa się ją na głębokość 2 cm.

Rzepka teltowska
Nasiona rzepki wysiewa się w sierpniu na głębokość 1 cm. Wschodzą w temperaturze 18°C-22°C.

Rzodkiew
Czas kiełkowania nasion rzodkwi w temperaturze 18°C-25°C wynosi 8-10 dni. Przykrywa się je glebą o grubości 1 cm. Nasiona rzodkwi zachowują zdolność kiełkowania 4-5 lat.

Rzodkiewka
W temperaturze 15°C-22°C rzodkiewka wschodzi po 5-8 dniach. Nasiona wysiewa się na głębokość 1 cm. Zebrane nasiona rzodkiewki zachowują zdolność kiełkowania 4-5 lat.

Sałata dębolistna 
Sałatę dębolistną wysiewa się na głębokość 0,5 cm. Nasiona kiełkują po 6-12 dniach w temperaturze 10°C-16°C.

Sałata głowiasta, sałata lodowa, sałata rzymska
Zebrane nasiona sałaty zachowują zdolność kiełkowania tylko 1-2 lata. Temperatura kiełkowania nasion sałaty wynosi 15°C-18°C, czas  kiełkowania 6-10 dni. Nasiona sieje się na głębokość 1 cm.

Seler korzeniowy
Nasiona selera korzeniowego wysiewa się na wilgotną glebę i lekko przygniata dłonią, ponieważ najlepiej kiełkują w przy dostępie światła. W temperaturze 16°C-22°C seler wschodzi po 3 tygodniach. Nasiona selera zachowują zdolność kiełkowania tylko 1-2 lata.

Seler naciowy
Nasiona selera naciowego potrzebują światła do wykiełkowania, dlatego nie przykrywa się ich ziemią. Minimalna temperatura kiełkowania nasion to 18°C-22°C, czas kiełkowania 15-30 dni.  

Skorzonera
Nasiona skorzonery wysiewa się na głębokość 2 cm, wschodzą po 2 tygodniach w temperaturze 15°C-25°C. Nasiona skorzonery szybko tracą zdolność kiełkowania, można je z powodzeniem wysiewać tylko w następnym roku.

Szpinak
Nasiona szpinaku zachowują zdolność kiełkowania tylko 2 lata. Szpinak wschodzi po 10-14 dniach w temperaturze 10°C-20°C. Nasiona wysiewa się na głębokość 3 cm.

Szpinak musztardowy komatsuna
Komatsuna wschodzi w temperaturze 10°C-16°C.

Szpinak nowozelandzki
Nasiona szpinaku nowozelandzkiego wschodzą po 10-25 dniach w temperaturze 20°C-25°C. Przykrywa się je warstwą gleby o grubości 1-2 cm.

Warzucha lekarska
Nasiona warzuchy sieje się na głębokość 0,5 cm. Optymalna temperatura kiełkowania nasion wynosi 18°C-25°C.

Artykuły powiązane:
Siejemy warzywa cz. 1. Główne zasady siewu nasion warzyw.