Świeże śliwki dla zdrowia

Śliwki to najcenniejsze owoce jesieni…

Kiedy powinno się zrywać śliwki? Jak przechowywać świeże śliwki? Wartości odżywcze i właściwości zdrowotne świeżych śliwek. Które śliwki mają najwięcej kalorii i cukrów? Jak jeść śliwki, aby uniknąć bólu brzucha? Przeciwwskazania do spożywania świeżych śliwek. 
Przepisy: napar z pestek śliwek na zaparcia; sałatka ze śliwkami i jabłkami na wzmocnienie po chorobie; korzenna zupa śliwkowa na poprawę trawienia… 

Kiedy powinno się zrywać śliwki?
Owoce na śliwie dojrzewają w różnym czasie, dlatego ich zbiór przedłuża się. Śliwki powinno się zrywać tylko podczas suchej pogody, nigdy po deszczu ani kiedy jest rosa. Śliwki zbiera się na 4-5 dni przed osiągnięciem pełnej dojrzałości. Nie powinno się czekać, aż śliwki zmiękną, albo same spadną z drzewa! Po 5-7 dniach przechowywania owoce nabierają koloru, smaku i aromatu. 

Jak przechowywać świeże śliwki?
Miękkie śliwki trzeba spożyć tego samego dnia. Odmiany słodkie z cienką skórką oraz śliwki zerwane bez ogonka nie nadają się do przechowywania. Ze wszystkich rodzajów śliwek najlepiej zachowują się węgierki. Owoce z grubą skórką mają naturalnie dłuższą trwałość. W domu dojrzałe śliwki szybko przejrzeją. Przechowa się je w torbie z otworami w szufladzie lodówki nie dłużej niż przez kilka dni, natomiast niedojrzałe śliwki nawet 3 tygodnie.
Aby przyspieszyć dojrzewanie, śliwki układa się na słonecznym parapecie lub umieszcza się w papierowej torbie na 3 dni. Jeśli owoce i warzywa wytwarzające etylen (np. jabłka, banany, warzywa zielone) znajdują się obok śliwek to przyspieszają ich przejrzewanie. 
Dawniej śliwki przechowywano w chłodnej piwnicy luźno ułożone w jednej warstwie, przełożone suchymi i czystymi liśćmi gruszy (zapobiegają gniciu) lub suchymi liśćmi paproci.

Dobra rada: owoce powinny być zdrowe, dojrzałe, w jednolitym kolorze, bez plam, wgnieceń, pęknięć, śladów uszkodzeń przez owady. Mogą być miękkie, ale nie pomarszczone. Ich woskowa powłoka spełnia funkcję ochronną i nadaje śliwce aromat.
Świeże śliwki można także włożyć do słoików, mrozić, suszyć, kisić…

Wartości odżywcze świeżych śliwek 

Istnieje wiele odmian śliwek, różniących się kształtem, wielkością, kolorem, składem witamin i soli mineralnych. Warto wiedzieć, że im starsze jest drzewo śliwy, tym bogatszy smak, aromat i bardziej użyteczne właściwości mają owoce. 
Śliwka składa się w ok. 80% z wody. Wartość odżywcza owoców jest różna w zależności od odmiany, ale wszystkie zawierają dużo cukrów (głównie glukozę i fruktozę). W śliwkach renklodach jest najwięcej cukru. 
Świeże śliwki nie są kaloryczne, 10 dag dojrzałych śliwek dostarcza około 49 kcal, natomiast suszone śliwki aż 241 kcal – 291 kcal (w zależności od sposobu suszenia). 
Śliwki zawierają głównie bor, krzem, kwas foliowy, kwasy organiczne, kumarynę, pektyny i cenny błonnik. Poza tym potas, fosfor, sód, wapń, miedź, karoten, witaminy B, witaminę C. Żółte odmiany śliwek dostarczają najwięcej karotenu. W śliwkach z bardzo ciemną skórką jest wyższe stężenie witaminy B2.

Do celów leczniczych są używane zarówno świeże jak i suszone śliwki, liście, kwiaty oraz kora śliwy i gumowaty sok w bursztynowym kolorze wypływający spod kory. 

Właściwości zdrowotne świeżych śliwek

Śliwki poprawiają nastrój! Systematyczne ale umiarkowane spożywanie śliwek pomaga w uzyskaniu dobrego samopoczucia. Osobom podatnym na chandrę, lęki zaleca się spożywanie 20 dag świeżych owoców codziennie przez 2 tygodnie.

Błonnik zawarty w śliwkach sprawia, że wpływają na poprawę trawienia. Kwasy organiczne stymulują produkcję soku żołądkowego, zwiększają apetyt, wpływają na produkcję żółci i poprawiają pracę wątroby.

Śliwki mają łagodne działanie przeczyszczające, dlatego stosuje się je przy przewlekłych zaparciach i „leniwych” jelitach ze słabą perystaltyką. To właśnie skórka tych słodkich owoców zawiera substancje stymulujące pracę jelit. Także dżem ze śliwek ma łagodne działanie przeczyszczające i moczopędne. Dlatego często jest stosowany przy zaparciach, zgadze i innych dolegliwościach przewodu pokarmowego.

Przy zaparciach przydatny jest napar ze świeżych pestek śliwek. Pestki śliwki zalewa się wrzątkiem, pozostawia na 2 godziny. Aby poprawić prace jelit pije się szklankę naparu śliwkowego 2 razy dziennie przed posiłkami.

Śliwki są bogate w substancje pektynowe, które wiążą toksyny, sole metali ciężkich, radionuklidy i przyczyniają się do ich szybkiego usuwania z organizmu. Także palacze powinni systematyczne spożywać śliwki. Najwięcej właściwości leczniczych mają śliwki z ciemnoniebieską skórką.

Śliwki stosuje się na zapalenie żołądka spowodowane zapaleniem błon śluzowych żołądka z powodu spożywania zbyt dużej ilości pikantnych potraw, alkoholu i aspiryny. 

Śliwki są polecane osobom osłabionym chorobą i przemęczonym pracą fizyczną.

Regularne spożywanie śliwek pozytywnie wpływa na układ krążenia, wzmacnia się mięsień sercowy, ściany naczyń krwionośnych, zwiększa się ich elastyczność. Związki kumaryny zawarte w śliwkach zmniejszają prawdopodobieństwo powstawania zakrzepów krwi.

Ponieważ działają moczopędnie, usuwają nadmiar wody, soli kuchennej, a także zmniejszają wchłanianie cholesterolu przez organizm, zalecane są pacjentom cierpiącym na nadciśnienie i miażdżycę.

Substancje w śliwkach mają właściwości rozluźniające mięśnie gładkie narządów wewnętrznych. Śliwki powinny jeść dojrzewające dziewczęta oraz kobiety w okresie menopauzy dla wzmocnienia kości i profilaktyki nowotworów. 

Osobom cierpiącym na krwawiące dziąsła zaleca się spożywanie 10-15 dag dojrzałych śliwek dziennie.

Śliwki regularnie spożywane są niezwykle przydatne dla wzroku osób spędzających dużo czasu przy komputerze.

Ile świeżych śliwek można zjeść dziennie, aby nie wywołać problemów trawiennych? Jak jeść śliwki i o jakiej porze? 

Optymalna porcja dla dorosłej osoby to 5-6 owoców. Większe ilości śliwki powodują wzdęcia, biegunkę, podnoszą poziom kwasów w żołądku, wywołują zgagę. 

Nie powinno się jeść śliwek przed snem, nie później niż 3 godziny przed nocnym odpoczynkiem, aby nie przeciążać jelit.

Nie powinno się spożywać śliwek bezpośrednio po jedzeniu, ponieważ szybko fermentują w układzie trawiennym. Najlepiej jest spożywać je przed posiłkiem lub między posiłkami.

Przed spożyciem śliwki trzeba dokładnie umyć, ponieważ ich skórka jest zawsze pokryta naturalnymi drożdżami, następnie osuszyć. Świeżych śliwek nie popija się surową wodą, napojami gazowanymi ani mlekiem, aby nie wywołać bólu brzucha.

Niedojrzałe śliwki mają silne działanie przeczyszczające! Poza tym są szkodliwe, ponieważ zawierają kwas cyjanowodorowy.

Uwagi i przeciwwskazania do spożywania świeżych śliwek
 

Cierpkie śliwki rosnące na zdziczałych drzewach drażnią żołądek i jelita, mogą wywołać biegunkę.

Śliwki spożywane w dużych ilościach przeciążają żołądek, powodując gazy i dyskomfort u także zdrowej osoby.

Chorym na cukrzycę zaleca się spożywanie świeżych śliwek tylko w minimalnych ilościach tzn. 2-3 sztuki, aby nie podnieść poziomu glukozy we krwi. Najkorzystniejsze są kwaśne odmiany.  Śliwki z kompotu i powidła  śliwkowe są niewskazane dla osób z zaburzeniami metabolicznymi i otyłością. 

Podobnie dla cierpiących na dnę moczanową i reumatyzm – śliwki działają moczopędnie, usuwają z organizmu dużo wody, a w takich chorobach jest to przeciwwskazane.  

Ze spożywania śliwek (zwłaszcza kwaśnych odmian) powinno się zrezygnować w przypadku problemów z układem trawiennym: zgagi, wzdęć, biegunki, ostrego zapalenia żołądka, wysokiego poziomu kwasów żołądkowych.

W lekkich stadiach zapalenia trzustki można zjeść 2-3 śliwki, ale koniecznie bez skórki, najlepiej po posiłku. 

Osoby uczulone na owoce z rodziny Rosaceae (brzoskwinie, morele, nektaryny, wiśnie) i na pyłek brzozy mogą mieć reakcję alergiczną po spożyciu śliwek, które manifestuje się głównie niestrawnością. Alergeny znajdują się głównie w skórce, dlatego dzieciom i alergikom najlepiej podawać obrane lub przetarte śliwki.

U dzieci śliwki łatwo wywołują biegunkę i wzdęcia, dlatego zaleca się wykluczenie świeżych śliwek z diety do 3 lat (zarówno surowe jak i gotowane). Starszym dzieciom można podać kompot z żółtej śliwki, po 5 roku życia wprowadza sie kompot ze wszystkich odmian śliwek. 
Wprowadzanie świeżych śliwek do diety dziecka powinno się rozpocząć od owoców z żółtą i czerwoną skórką. Dzieci poniżej 12 roku życia powinny ograniczać spożywanie surowych śliwek, ponieważ często powodują ból żołądka i jelit. 

Lepiej powstrzymać się od spożywania śliwek w pierwszych tygodniach  karmienia piersią, ponieważ mogą one powodować biegunkę i kolkę u niemowląt.

Sałatka ze śliwkami i jabłkami na wzmocnienie po chorobie
Składniki:
10 dag jabłek
10 dag śliwek
żółtko jaja
łyżeczka drobnego cukru 
Jabłka i śliwki wymyć. Jabłka obrać, usunąć gniazdo nasienne, śliwki wydrylować. Pokroić na kawałki i włożyć do miseczki. Świeże żółtko utrzeć z cukrem na jasny krem i polać nim sałatkę.

Korzenna zupa śliwkowa z winem na trawienie 
Składniki:
1 kg dojrzałych śliwek węgierek
1/2 łyżeczki mielonego cynamonu
2 świeże goździki*
100 ml czerwonego wina wytrawnego
łyżeczka cukru waniliowego
2 łyżki cukru
woda
Na grzanki:
bułka pszenna 
masło
Mocno dojrzałe śliwki wymyć, wydrylować, pokroić. W rondlu zalać wodą tak, aby je tylko przykryła. Dodać cynamon, rozgniecione goździki i gotować pod przykryciem przez 20 minut. Często mieszać, aby się nie przypaliły. Ugotowane lekko ostudzić, przetrzeć przez sito, dodać kieliszek wina stołowego i cukier, podgrzać. W tym czasie przygotować grzanki. Bułkę pokroić w kromki, podsmażyć na maśle na złoty kolor. Zupę podawać z grzanką. Korzenna zupa śliwkowa z winem nie tylko rozgrzewa w zimne dni, lecz także poprawia trawienie i wzmacnia organizm. 
*Goździki można zamienić na kardamon lub anyżek. 

Artykuły powiązane:

Sok śliwkowy.  

Wkładamy śliwki bez cukru do słoików na zimę.

Dietetyczne domowe przetwory bez cukru: łatwe przetwory ze śliwek bez cukru do słoików na zimę.