Święta Bożego Narodzenia to trudny czas dla alergików cz.2.
Jakich składników dań powinien unikać alergik w czasie świąt?
Nie wszystkie domowe wypieki i potrawy przygotowane na Wigilię i święta Bożego Narodzenia są zdrowe dla alergika. Domowe potrawy nie tylko smakują lepiej od kupionych w sklepie, lecz mają tę zaletę, że dokładnie wiemy co w sobie zawierają. Najlepiej przygotowując je, zastąpić problematyczne składniki innymi, zwłaszcza, jeśli organizm manifestuje nadwrażliwość czy reakcję alergiczną na nie. Najłatwiej jest uniknąć uciążliwych objawów alergii poprzez unikanie alergenu.
Które składniki tradycyjnych dań przygotowanych na Wigilię i na święta mogą zaszkodzić alergikom?
Ryzyko uczulenia wzrasta wraz ze stopniem ostrości przyprawy, gdyż osłabia ona funkcje ochronne błon śluzowych. Niektóre przyprawy po podgrzaniu tracą właściwości uczulające, ale w niektórych przypadkach niepożądane objawy mogą się nawet nasilić.
Święta Bożego Narodzenia to długo oczekiwany czas, w którym sięgamy wreszcie po orzechy, migdały, jabłka, Mikołaja z czekolady, marcepan, nugat, pierniki, pikantne ciastka i rozgrzewające orientalne przyprawy. Nawet śladowe ilości alergenu znajdującego się w „zakazanym” dla alergików pokarmie, a unoszące się w powietrzu, w kurzu czy przeniesione do żywności na sztućcach, mogą powodować poważne reakcje spowodowane silnym opuchnięciem gardła. Potrawy dla alergików mogą być przygotowane oddzielnie, nie pozbawimy wtedy przyjemności innych członków rodziny.
Świąteczne przyprawy – goździki, cynamon, imbir, anyżek, ziele angielskie, gorczyca, kardamon, kumin, anyż gwiazdkowy, gałka muszkatołowa, sezam, szafran, suszona i kandyzowana skórka pomarańczowa, także ekstrakty i olejki uczulają wiele osób. Niektóre zioła, zwłaszcza te zawierające silne olejki eteryczne, zastosowane do dań przygotowanych na Wigilię i na święta Bożego Narodzenia mogą wywołać niepożądaną reakcję alergiczną (np. jałowiec, szałwia, czosnek, kolendra, rozmaryn).
Potrawy wędzone i przechowywane przez długi czas np. łosoś wędzony, ser, wędzona szynka, salami i wędzone wędliny, kiszona kapusta, czerwone wino, grzane wino, produkty z puszek, a także tradycyjny karp, kolorowe słodycze i wszelkie gotowe produkty z konserwantami zawierają bardzo dużo histaminy, która zaostrza objawy alergii.
Alergia manifestuje się gwałtownie także po spożyciu warzyw i owoców. Brzoskwinie, jabłka, truskawki, winogrona, papryka, sałata, szpinak, ziemniaki – mimo dokładnego mycia – często wywołują jej gwałtowne objawy, m.in. dlatego, że absorbują dużo środków chemicznych stosowanych w uprawie. Nawozy, środki ochrony roślin, środki grzybobójcze stosowane po zbiorze to częste alergeny, niebezpieczne zarówno dla dzieci jak i dorosłych.
Osoby uczulone na pyłki roślin powinny nawet o tej porze roku z rozwagą śledzić komunikaty dla alergików, ponieważ w ciepłe zimy nie tylko chwasty, lecz także niektóre ozdobne krzewy i drzewa zaczynają kwitnąć już w grudniu. Niewiele osób wie co to są alergiczne reakcje krzyżowe. Są to alergiczne reakcje na niektóre pokarmy w wyniku wrażliwości organizmu na pyłki roślin lub sierść zwierząt. Alergia krzyżowa objawia się u wielu ludzi tylko w sezonie pylenia, podczas gdy inni mają jej uciążliwe objawy przez cały rok. Dlatego alergik powinien z rozwagą próbować świąteczne delicje, ponieważ niektóre z nich mogą wywołać dodatkowe nieprzyjemne reakcje.
Mak, orzechy, daktyle, ananas, migdały i jabłka często wywołują dodatkowe reakcje u osób, które cierpią z powodu alergii na pyłki brzozy. Osoby uczulone na pyłki traw powinny obserwować reakcje organizmu po zjedzeniu orzechów, szczególnie ziemnych, pomarańczy, jabłek, potraw zawierających pszenicę i mąkę pszenną. Cynamon, anyż i kardamon są przyczyną nadmiernych reakcji u osób uczulonych na bylicę.
Tradycyjne przysmaki w potrawach serwowanych na Wigilię i na święta Bożego Narodzenia mają często dodatki (kandyzowana skórka pomarańczowa, aromat do ciast, gotowy lukier, kolorowa i srebrna posypka, kolorowy lukier), które zawierają sztuczne aromaty i barwniki, powodujące pokrzywkę, nasilają objawy astmy, są przyczyną nadpobudliwości u dzieci. Nie są one odpowiednimi dodatkami dla alergików.
Lepiej unikać gotowej masy makowej i przygotować własną, zastępując bakalie suszonymi owocami bez konserwantów. Własna masa serowa do sernika jest o wiele bogatsza w białka i nie zawiera szkodliwych alergenów: konserwantów, spulchniaczy czy wypełniaczy.
Wiele smakołyków serwowanych na Święta Bożego Narodzenia prowadzi do nadmiernej reakcji układu odpornościowego. Warto mieć w pogotowiu lekarstwo hamujące reakcję alergiczną. Czasem trzeba szybko szukać pomocy lekarza, ponieważ reakcje mają różną skalę – od uczucia mrowienia języka i w gardle, swędzenia podniebienia i w uszach po niebezpieczne opuchnięcie ust, gardła i duszności.
Artykuły powiązane:
Czym zastąpić składnik w wypiekach dla alergika?
Przepisy na domowe mieszanki mąk bezglutenowych można znaleźć w artykule Pieczemy z mąką bezglutenową cz. 1.
Tajemnice udanego ciasta bezglutenowego i chleba bezglutenowego w artykule Pieczemy z mąką bezglutenową cz.2.
Przepisy na wypieki dietetyczne oraz bez glutenu znajdują się na stronie Desery i wypieki.