Profilaktyka upadków i złamań kości cz.1

Upadki są głównym powodem urazów, pobytów w szpitalu i długotrwałej rehabilitacji wśród osób powyżej 65. roku życia. Wiele z tych urazów można uniknąć, poprawić równowagę, zmieniając tryb życia i przyzwyczajenia. Szkody związane z upadkiem ograniczają zdolność osoby do aktywnego samodzielnego życia w każdym wieku. U seniorów zwiększa się prawdopodobieństwo znacznego uszkodzenia ciała, prowadzące do poważnych złamań bioder, szyjki kości udowej, kolana i goleni, ran otwartych, urazów czaszki i mózgu. Wymagają one nie tylko długotrwałej rehabilitacji, lecz często powodują ograniczenie mobilności i utratę samodzielności do końca życia, a nawet przedwczesną śmierć. W podeszłym wieku pogarszają się wzrok, słuch, siła mięśni, odruchy. Poza tym sztywnieją stawy, słabnie czucie w stopach i w nogach, zwiększa się prawdopodobieństwo bólu. Często tworzą się zwyrodnienia w obrębie stóp, które są coraz mniej elastyczne. W nowym, obcym otoczeniu, łatwo o poczucie zagubienia. Wolniejsze reakcje, większa trudność w skupieniu się na kilku rzeczach jednocześnie powodują, że u seniora słabnie zdolność utrzymania równowagi i upadki są częstsze. Organizm potrzebuje zwiększonej ilości czasu potrzebnego do reagowania, co może utrudnić złapać równowagę.

Przewlekłe choroby (cukrzyca), nagłe zmiany ciśnienia krwi, lecz również krótkotrwałe infekcje powodując zawroty głowy i dezorientację, osłabiają zdolność poruszania się silniej niż w przeszłości. Ponadto starsze osoby zażywają więcej leków, które mogą powodować zawroty głowy i zaburzenia świadomości. Szczególnie ważne jest zapobieganie upadkom u osób z osłabionymi kośćmi w wyniku osteoporozy, ponieważ są one, nawet przy niegroźnym upadku, bardziej podatne na złamania. Powtarzające się upadki starszych osób są ostrzeżeniem organizmu. Dlatego należy omówić każdy upadek z lekarzem.

Wraz z postępującym wiekiem ostrość widzenia jest słabsza, podobnie ocena odległości i głębi. Nagłe zmiany intensywności światła czy oślepiające światło powodują zachwianie równowagi. Regularne wizyty u okulisty zapewnią nie tylko dobranie odpowiednich szkieł leczniczych, lecz również wykrycie różnych chorób w ich wczesnych stadiach (jaskra, zaćma). Powinno się zawsze nosić właściwe okulary – okulary do czytania są tylko do czytania, a okulary na dalsze odległości zakłada się przy chodzeniu. W czasie spaceru, a zwłaszcza podczas schodzenia po schodach, należy zrezygnować z noszenia dwuogniskowych okularów.

Ważne u seniorów są dbałość o słuch i regularne wizyty u specjalistów, które wyjaśnią również przyczyny różnych dolegliwości np. zawrotów głowy, szumów usznych. Czasami zamiast założenia aparatu słuchowego wystarczy usunąć z ucha woskowinę. Podczas stosowania wielu różnych medykamentów, bezpiecznie jest użyć dozownika leków, aby uniknąć ich pomieszania. Leki na uspokojenie, depresję czy kłopoty ze snem, zarówno te na receptę, jak i brane na własną rękę (również zioła) powodują senność, zawroty głowy, chwiejność i dezorientację. Należy porozmawiać z lekarzem o skutkach ubocznych i interakcjach wszystkich przyjmowanych leków, szczególnie zwrócić uwagę na te z nich, które mogą zakłócić koordynację ruchów i utrzymanie równowagi. Warto poradzić się, w jaki sposób można zmniejszyć prawdopodobieństwo upadku.

Dbałość o zdrowe i odpowiednie dla wieku odżywianie się i spożywanie zalecanej ilości płynów ograniczy u seniorów chwiejność ruchów i zwiększy bezpieczeństwo poruszania się przy wykonywaniu codziennych czynności. Czasem konieczne jest zażywanie suplementów diety.