Zdrowe dziąsła

Zdrowe dziąsła to zdrowe zęby

Jak wpływa na zdrowie dziąseł prawidłowe odżywianie? Masaż dziąseł i domowe sposoby na zdrowe dziąsła: olej kokosowy zapobiega tworzeniu się kamienia nazębnego, płukanka z roztworu soli morskiej na wzmocnienie dziąseł, masaż dziąseł oliwą z solą morską na wzmocnienie dziąseł, nalewka z nagietka dla wzmocnienia dziąseł, napar z dziurawca na krwawiące dziąsła i kamień nazębny, płukanka z kurkumy na zapalenie dziąseł, imbir na stany zapalne dziąseł, szałwia na ból dziąseł, napar z kory dębu na stany zapalne dziąseł, napar z mięty na nadwrażliwość zębów i odkrytych korzeni zębów…
Zdrowie zębów nie jest możliwe bez zdrowia dziąseł, a nasze dziąsła są narażone na wiele agresywnych czynników. W naszych ustach żyją i rozwijają się setki rodzajów drobnoustrojów, z których nie wszystkie są pożyteczne. Znacznie więcej jest szkodliwych mikroorganizmów, które aktywnie się rozmnażają. Na powierzchni zębów stale tworzy się cienka warstwa bakterii, czyli płytka nazębna, która przesuwa coraz niżej, stopniowo twardnieje i staje się kamieniem nazębnym.

Gdy płytka nazębna rozprzestrzeni się poniżej linii dziąseł, powoduje ich infekcję, ponieważ bakterie znajdujące się w płytce nazębnej uwalniają toksyny i kwasy. Dziąsła stają się opuchnięte, rozluźnione, bolesne. Nie można bez krwawienia i bólu umyć zębów.
Brak dbałości o dziąsła prowadzi do poważnych problemów stomatologicznych, takich jak zapalenie dziąseł czy zapalenie przyzębia, których leczenie wymaga sporo czasu. Jeśli leczenie nie zostanie rozpoczęte na czas stracimy zęba.

Od czego zależy zdrowie dziąseł?
Oczywiście, najważniejszym czynnikiem jest ogólny stan zdrowia: jeśli układ odpornościowy jest osłabiony, układ hormonalny nie działa prawidłowo, chorujemy na choroby przewlekłe, organizmowi brakuje witamin i minerałów – dziąsła również nie będą zdrowe.

Uszkodzenie termiczne na skutek spożywania bardzo gorących płynów lub pokarmów albo mechaniczne spowodowane stosowaniem szczoteczki o twardym włosiu, obecnością w jamie ustnej aparatów ortodontycznych lub ozdób, kaleczenie ostrymi krawędziami koron lub wypełnień to częste przyczyny osłabienia dziąsła. 

Na stan dziąseł negatywnie wpływają niektóre leki, używki (tytoń, alkohol). Osłabiają one ukrwienie dziąseł, wysuszają jamę ustną a ślina ma przecież ochronne właściwości. Higiena jamy ustnej to podstawa, niestety pozostawia wiele do życzenia, chociaż past do zębów mamy pod dostatkiem.

Nie tylko zła higiena jamy ustnej, genetyka, leki, choroby przewlekłe i używki odgrywają kluczową rolę zarówno w wystąpieniu, jak i postępie choroby dziąseł lecz również dieta. 

Prawidłowe odżywianie jest podstawą zdrowia dziąseł  

Niektóre niedobory składników odżywczych i szkodliwe nawyki żywieniowe mogą osłabiać dziąsła, czyniąc je bardziej podatnymi na infekcje i stany zapalne. Węglowodany w pożywieniu rozkładają się na cukry i tworzą kwaśne środowisko w jamie ustnej, które niszczy szkliwo i osłabia dziąsła, dlatego należy mocno ograniczyć spożycie cukrów i węglowodanów rafinowanych (napoje gazowane, cukierki, desery i wypieki, płatki śniadaniowe, makaron i chleb z białej mąki, biały ryż, chipsy i krakersy…). Z drugiej strony dieta bogata w składniki odżywcze może wzmocnić tkanki dziąseł, zmniejszyć stan zapalny i poprawić mikrobiom jamy ustnej.

Dziąsła potrzebują witamin C, D i z grupy B do naprawy i regeneracji. Szczególny wpływ na zdrowie dziąseł ma witamina C, która poprawia stan błon śluzowych jamy ustnej i wzmacnia naczynia krwionośne – wspomaga produkcję kolagenu, co pomaga utrzymać integralność dziąseł, zmniejszając ryzyko krwawienia i stanu zapalnego. Jedzmy produkty bogate w witaminę C — truskawki, paprykę, pomarańcze, kiwi, porzeczki, dziką różę, rokitnik, jarmuż, brukselkę, brokuły — mogą pomóc utrzymać sprężystość dziąseł.

Nie każdy lubi cebulę i czosnek ze względu na ich zapach, zawierają one jednak wiele cennych substancji, w tym o silnym działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym.

Wapń i fosfor są niezbędne dla mocnych zębów i kości, wzmacniają również struktury podtrzymujące dziąsła. Produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu, takie jak jogurt, mleko i ser a także zielone warzywa liściaste, migdały i ryby są doskonałymi źródłami tych składników odżywczych. Produkty mleczne zawierają nie tylko wapń niezbędny dla zębów, ale także witaminę K, która pomaga zapobiegać krwawieniu dziąseł, wzmacniając ścianki naczyń krwionośnych.

Produkty bogate w kwasy tłuszczowe omega-3 o działaniu przeciwzapalnym, takie jak łosoś, makrela, orzechy i siemię lniane, mogą wzmocnić dziąseł i poprawić ogólny stan zdrowia jamy ustnej. Wystarczy jeść tłuste ryby dwa razy w tygodniu, posypać mielonym siemieniem lnianym jogurt czy surówkę, zjeść twaróg wymieszany z olejem lnianym, pić tran.

Orzechy, migdały, pistacje, szpinak, soja, serce wołowe, makrela, sardynki, śledzie zawierają koenzym Q10 zapobiegający zapaleniom dziąseł, tworzeniu się kamienia nazębnego i paradontozie. Najlepiej rozpuszcza się on w tłuszczach, dlatego warto je uwzględnić, komponując posiłki zawierające te produkty.

Choroby dziąseł występują również dlatego, że praktycznie nie żujemy pokarmu – po prostu go połykamy, ponieważ jest on miękki. Intensywne żucie stymuluje wydzielanie śliny a wydzielanie śliny odgrywa bardzo ważną rolę w pielęgnacji i ochronie jamy ustnej. Chrupkie produkty, takie jak jabłko,  marchew, kalarepka, seler zmuszają nas do energicznego żucia co poprawia krążenie krwi w dziąsłach. Działają one jak naturalne szczoteczki do zębów zwiększając produkcję śliny, aby wypłukać szkodliwe bakterie.

Pamiętajmy także o regularnym spożywaniu niewielkich posiłków i przekąsek, aby zapewnić sobie stały przepływ śliny, która chroni zęby. Lepkich pokarmów lepiej unikać – suszone owoce i karmel pozostają na zębach dłużej, stanowiąc pożywkę dla bakterii.

Pijmy dużo płynów!
Woda pomaga wypłukać cząsteczki jedzenia i bakterie oraz wspomaga produkcję śliny — naturalny mechanizm obronny dziąseł. Najlepiej wybrać wodę do nawodnienia a unikać kwaśnych napojów, takich jak napoje gazowane lub alkoholowe.
Zielona i czarna herbata zawierają polifenole o właściwościach antybakteryjnych. Picie ich (bez cukru!) pomaga zmniejszyć stany zapalne dziąseł i ograniczyć tworzenie się płytki nazębnej. Kwaśne pokarmy np. pomidory, owoce cytrusowe, warzywa w occie spożywane w nadmiarze podrażniają dziąsła i mogą osłabiać szkliwo. Aby zminimalizować szkody, trzeba przepłukać usta wodą po ich spożyciu. Do soku owocowego czy smoothie dodaje się jogurt, aby zneutralizować kwasowość napoju.

Na zdrowie dziąseł i zębów korzystnie wpływa spożywanie owoców i warzyw zawierających dużo błonnika a mało kwasów. Należą do nich jabłko, truskawka, banan, gruszka, ananas, melon, szpinak, brokuł, kapusta, marchew, burak, seler, ogórek… Zasadowe są również produkty mleczne, tłuste ryby, migdały…

Zdrowe dziąsła dzięki masażowi 

Codzienny masaż dziąseł pomaga uniknąć wielu chorób i problemów z dziąsłami. Zabieg jest prosty,  poprawia krążenie krwi, przepływ limfy i odżywienie tkanek. Masaż wykonuje się przez około 5-7 minut, co najmniej raz dziennie palcami lub osobną szczoteczką do zębów z miękkim włosiem. Przed masażem szczoteczkę należy zanurzyć w gorącej wodzie, aby stała się bardziej miękka, a w trakcie masażu należy ją okresowo zwilżać ciepłą wodą – zmniejsza to prawdopodobieństwo wystąpienia urazów dziąseł. Przed rozpoczęciem masażu nakłada się na dziąsła odrobinę pasty do zębów. Po zakończeniu masażu należy przepłukać usta płynem wzmacniającym dziąsła – można go przygotować samodzielnie (napar ziołowy) lub kupić w aptece.

Wiele past do zębów może wzmacniać błony śluzowe, leczyć uszkodzenia i łagodzić stany zapalne dzięki zawartości ziół leczniczych, aminokwasów, soli mineralnych, enzymów i innych składników aktywnych. Jeśli stan zapalny dziąsła już się rozwinął, krążenie krwi jest zaburzone, błony śluzowe uszkodzone, pomocne będą maść i żel stomatologiczny. Jeśli zapalenie dziąseł nie jest leczone, powstaje zapalenie przyzębia: dziąsła przestają przylegać do zębów, tworzą się między nimi „kieszonki”, z ust wydobywa się nieprzyjemny zapach. Płytka nazębna szybko zaczyna odkładać się na zębach i przekształca się w kamień nazębny, który może usunąć tylko stomatolog.

Domowe sposoby na zdrowe dziąsła

Olej kokosowy zapobiega tworzeniu się kamienia nazębnego
Przez kwadrans płucze się zęby i dziąsła łyżką płynnego wysokiej jakości oleju kokosowego. Olej trzeba koniecznie wypluć i wypłukać jamę ustną ciepłą wodą. Metoda ta pozwala usunąć toksyny, złagodzić stany zapalne dziąseł, zredukować osady z bakterii na zębach.
Dobra rada: podobne działanie ma płukanie dziąseł i zębów olejem sezamowym i lnianym.

Płukanka z roztworu soli morskiej na wzmocnienie dziąseł i przecie osadom na zębach
Składniki:
pół łyżeczki soli morskiej
szklanka gorącej wody
Sól rozpuścić w wodzie, ciepłym roztworem płukać dziąsła raz dziennie przez pół minuty. Składniki mineralne zawarte w soli morskiej wzmacniają szkliwo zębów i dziąsła, zapobiegają odkładaniu się płytki nazębnej jeśli płucze się je regularnie 3-4 razy w tygodniu.

Masaż dziąseł oliwą z solą morską na wzmocnienie dziąseł
Składniki:
sól morska
oliwa
Utłuc w moździerzu kilka łyżeczek soli morskiej, wymieszać z oliwą. Mieszankę nałożyć na dziąsła i wcierać. Dla lepszego efektu potrzymać w ustach mieszankę przez kilka minut. Wypluć, nie płukać ust wodą. Stosować tę pastę dwa razy dziennie, rano i wieczorem.
Dobra rada: na początku lepiej użyć mniej soli, aby dziąsła przyzwyczaiły się do pasty, ponieważ sól nie rozpuszcza się całkowicie.

Nalewka z nagietka dla wzmocnienia dziąseł
Składniki:
20 g kwiatów nagietka
100 g mocnej wódki 
Zalane wódką kwiaty odstawić na dwa tygodnie. Przecedzić, wlać do ciemnej buteleczki. Nalewkę rozcieńczoną 5 częściami wody stosuje się do płukania jamy ustnej aby wzmocnić krwawiące dziąsła i zapobiec odkładaniu się płytki nazębnej.

Napar z dziurawca na krwawiące dziąsła i kamień nazębny
Szczyptę suchego ziela dziurawca zalewa się szklanką wrzątku. Ostudzonym i przecedzonym naparem płucze się dziąsła wieczorem przez 10 dni. Napar wzmacnia dziąsła i zapobiega odkładaniu się kamienia. Świeży napar najlepiej przygotować rano.
Dobra rada: napar z dziurawca można stosować na przemian z nalewką z nagietka. 

Płukanka z kurkumy na zapalenie dziąseł
Składniki:
pół łyżeczki proszku z kurkumy
pół szklanki ciepłej wody
Rozpuścić kurkumę w wodzie., wypłukać dziąsła. Powtarzać zabieg 3-4 razy dziennie.

Imbir na zapalenie dziąseł
Składniki:
łyżeczka startego korzenia imbiru
200 ml wrzącej wody
Zalać rozdrobniony korzeń wrzącą wodą i odstawić na kwadrans. Wywaru używa się do mycia zębów i płukania dziąseł.

Szałwia na ból dziąseł
Składniki:
łyżka szałwii suszonej
szklanka wrzątku
Liście zalać wrzącą wodą, pozostawić do zaparzenia pod przykryciem. Przecedzić, płukać 3–4 razy dziennie naparem o temperaturze 35–40°C. Płukać, nie pić! Płukanka z szałwii ma właściwości przeciwzapalne, ściągające, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze.

Napar z kory dębu na stany zapalne dziąseł
Składniki:
4 sproszkowanej kory dębu
200 ml wrzącej wody
Korę zalewa się wrzątkiem w termosie, zaparza przez 2 godziny. Po przecedzeniu napar stosuje się do płukania jamy ustnej przy zapaleniu dziąseł. Kora dębu ma działanie ściągające, aseptyczne, gojące.

Napar z mięty zmniejsza nadwrażliwość zębów i odkrytych korzeni
Ostudzonym naparem ze świeżej mięty płucze się zęby. Mięta działa uspokajająco i zmniejsza nadwrażliwość zębów odkrytych przez osuwające się dziąsła.