Dziki bez czarny. Kwiaty dla zdrowia

Syrop z kwiatów dzikiego bzu czarnego na przeziębienie i na katar

Przepisy na syrop z kwiatów dzikiego bzu czarnego bez kwasku cytrynowego: tradycyjny syrop z kwiatów dzikiego bzu czarnego bez gotowania, syrop z kwiatów dzikiego bzu czarnego krótko gotowany na zimę, gęsty syrop z kwiatów dzikiego bzu czarnego długo gotowany na zimę, syrop z kwiatów dzikiego bzu czarnego i płatków róży na przeziębienie…

Kwiaty dzikiego bzu czarnego są bogate w witaminę C, dostarczają także witaminy B1, B2, sole potasu, śluzy, olejki eteryczne, a także flawonoidy zwalczające wirusy i bakterie, w tym rutynę (wzmacnia drobne naczynia krwionośne, przedłuża działanie witaminy C, ma działanie łagodzące przebieg reakcji alergicznej). Podczas gotowania ginie witamina C i B1, dlatego najbardziej wartościowy jest syrop niegotowany.
Syrop z kwiatów bzu czarnego jest doskonałym domowym środkiem na przeziębienie, nieżyt dróg oddechowych i zatok nosowych bocznych, na katar sienny. Syrop z czarnego bzu zażywa się na męczący, suchy kaszel w czasie infekcji wirusowej, zapaleniu błon śluzowych dróg oddechowych. Pomaga on także w oczyszczeniu oskrzeli z zalegającego śluzu, działa łagodząco na ból gardła. Ciepły syrop z kwiatów bzu czarnego ma działanie napotne i lekko obniżające gorączkę, łagodzi objawy przeziębienia, wzmacnia system obronny organizmu. Ponieważ doskonale zaspokaja pragnienie w upał, pije się go rozcieńczony wodą mineralną, sokiem jabłkowym, z dodatkiem świeżego listka mięty.
Kwiaty czarnego bzu powinny być świeże, zebrane tego samego dnia z dala od terenów przemysłowych i szos. Wybiera się baldachy z białymi, rozwijającymi się kwiatami. Kwiaty bzu lekarskiego żółte i opadające nie nadają się na syrop. Powstaną z nich owoce, z których pod koniec lata można zrobić zdrowy sok, dżem albo nalewkę.
Delikatnych kwiatów czarnego bzu nie powinno się otrząsać, a tym bardziej myć, aby nie stracić cennego pyłku i aromatu. Świeżo zerwane kwiaty bzu rozłożyć na stole wyłożonym białym papierem, aby wyszły z nich robaczki. W ten sposób oczyszczone odcina się od łodyg nożyczkami. Im mniej cienkich zielonych łodyżek, tym smaczniejszy jest syrop (łodyżki zostawiają posmak w przetworach). Grube łodygi i liście są trujące.

W tradycyjnych przepisach na syrop z kwiatów czarnego bzu przygotowywanego na zimno podana jest duża ilość cukru. Można ją zmniejszyć o połowę, wtedy syrop nie będzie tak gęsty i słodki. Jednak syrop z bzu czarnego z małą ilością cukru powinien być doprowadzony do zawrzenia, a przygotowywany z sokiem z cytryny gotowany przez 3-5 minut. Wrzący wlewa się do wygotowanych słoiczków, zamyka suchą pokrywką typu twist i stawia do góry dnem do ostudzenia. Jeśli pokrywka zassie się, syrop może być przechowywany do następnego sezonu w ciemnym, suchym miejscu poza lodówką. W przygotowaniu zdrowych przetworów ważna jest higiena, dlatego słoiczki do których będzie przelany syrop musza zostać wcześniej wymyte i wygotowane w wodzie przez 10 minut. Szczelne pokrywki trzeba wymyć, wrzucić do gotującej się wody na 30 sekund, a przed zamknięciem wysuszyć.
Dobra rada: cukier zastąpi zdrowszy ksylitol. 

Przepisy na syrop z kwiatów dzikiego bzu czarnego

Syrop z kwiatów czarnego bzu, syrop bez gotowania
Składniki:
40 dużych baldachów
2 l wody
2 kg cukru
2 duże cytryny
Syrop z kwiatów bzy czarnego bez gotowania jest najbardziej wartościowy i jednocześnie najbardziej pracochłonny. Zagotować wodę w emaliowanym garnku. Wsypać cukier i mieszając podgrzewać wodę tak długo, aż cukier rozpuści się całkowicie i syrop będzie przezroczysty. Wycisnąć sok z cytryny, wlać go przez sitko do gotującej się wody i gotować nie dłużej niż 5 minut.
Zdjąć garnek z gazu, wsypać do wody świeże kwiaty bzu czarnego. Mieszać i lekko ugniatać drewnianą łyżką. Kwiaty przycisnąć szklanym lub białym porcelanowym talerzem o średnicy trochę mniejszej niż garnek. Na talerz postawić słoik wypełniony wodą, aby kwiaty całkowicie zanurzyły się w gorącym syropie. Garnek zostawić w kuchni, aby syrop wystygł w temperaturze pokojowej. Po ostudzeniu zdjąć talerz i zawartość dokładnie wymieszać drewnianą łyżką. Kwiaty czarnego bzu ponownie mocno przycisnąć talerzem, garnek przykryć i wstawić do lodówki. Kolejnego dnia kwiaty znów wymieszać, przycisnąć, przykryć i wstawić do lodówki. Po 3-4 dobach syrop mocno nasyci się pyłkiem i sokiem z kwiatów dzikiego bzu. Teraz można go dokładnie przefiltrować przez kilkakrotnie złożoną gazę. Zimny syrop z bzu czarnego bez gotowania przelać do wygotowanych słoiczków lub małych butelek. Przechowywać wyłącznie w lodówce do bieżącego użycia.
Dobra rada: można zredukować ilość wody o połowę i ilość cukru do 25 dag, lecz napój nie będzie trwały. Dlatego trzeba go pasteryzować.   

Syrop z kwiatów dzikiego bzu czarnego krótko gotowany na zimę
Składniki:
25 baldachów kwiatów czarnego bzu
litr wody
1 kg cukru*
2 cytryny
Zagotować wodę w emaliowanym garnku, wsypać cukier. Wycisnąć sok z cytryny, wlać do garnka przez sitko. Krótko gotować mieszając. Cukier musi się całkowicie rozpuścić, syrop musi być przezroczysty. Wsypać kwiaty czarnego bzu, garnek natychmiast zdjąć z ognia. Mieszać i lekko ugniatać drewnianą łyżką. Przykryć i odstawić do ostudzenia. Co jakiś czas mieszać. Wstawić do lodówki. Po 48 godzinach przecedzić syrop przez sito wyłożone kilkoma warstwami gazy, szybko doprowadzić go do wrzenia, zmniejszyć gaz i lekko gotować przez 3-5 minut. Od razu przelać do wygotowanych słoiczków lub buteleczek.
W ciemnym i chłodnym miejscu syrop przechowuje się przez 10-12 miesięcy. Po otwarciu należy go przechowywać w lodówce.
*To mój ulubiony, szybki przepis na syrop z bzu. Ponieważ syrop jest gotowany, redukuję ilość cukru do max. 25 dag.

Gęsty syrop z kwiatów dzikiego bzu czarnego, syrop długo gotowany na zimę
Składniki tak jak w przepisach podanych wyżej. Do garnka wlać zimną wodę, wsypać cukier. Podgrzewać mieszając. Powstały syrop gotuje się 5 minut. Po zdjęciu z ognia szybko wsypać świeże kwiaty bzu czarnego, mieszać i lekko przyciskać drewnianą łyżką, aby całkowicie pokryły się syropem. Garnek przykryć, odstawić do ostudzenia. Następnego dnia syrop przecedzić przez sito wyłożone gazą, sok z kwiatów wycisnąć w dłoniach, kwiaty wyrzucić. Syrop przelać do czystego garnka, dodać sok z cytryny, nie przykrywać. Syrop podgrzewać na mieszając od czasu do czasu drewnianą łyżką. Kiedy zacznie wrzeć zmniejszyć ogień i gotować małym ogniu przez 40-50 minut. Nie zapomnieć o mieszaniu! Po tym czasie syrop zmniejszy swoją objętość i zgęstnieje. Jeszcze wrzący syrop z kwiatów bzu czarnego przelać do wygotowanych słoiczków lub małych butelek. Szczelnie zamknięte suchymi pokrywkami postawić do góry dnem. Kiedy ostygną schować w ciemnym i suchym miejscu.
Wprawdzie podczas gotowania ginie witamina C, jednak zachowują się inne ważne substancje biologicznie czynne. 

Syrop z kwiatów dzikiego bzu czarnego i płatków róży na przeziębienie dla dzieci, syrop bez gotowania
Składniki
20 kwiatostanów czarnego bzu
10 dag płatków róży dzikiej, stulistnej lub pomarszczonej 
1 kg cukru
1-1,5 l wody
2 duże cytryny
Płatki róży odcinać nożyczkami tak, aby biała (gorzkawa) część płatka pozostała na roślinie. Można je przechować w lodówce 2-3 dni, lecz z czasem w płatkach zmniejsza się ilość witaminy C. Kwiaty dzikiego bzu czarnego muszą być przetworzone w dniu zbioru. Z wody i cukru przygotować syrop (jak wyżej).
Z wody i cukru ugotować przezroczysty syrop. Wcisnąć sok z cytryny (przez sitko) i gotować jeszcze przez 5 minut. Garnek zdjąć z gazu. Do dużego czystego słoja wsypać kwiaty bzu (bez łodyżek), następnie płatki róży. Zalać lekko ostudzonym syropem, płatki lekko ugnieść drewnianą łyżką, aby zanurzyły się w syropie. Słój zamknąć szczelnie pokrywką i pozostawić w ciemnej i chłodnej szafce na 2-3 dni. Po tym czasie zlać płyn przez sito wyłożone gazą, z płatków dokładnie wycisnąć sok przez gruba gazę (będzie miał ciemniejszy kolor). Syrop z kwiatów czarnego bzu przelać do wygotowanych słoików, szczelnie zamknąć i wstawić do lodówki. Jest dobrym domowym lekiem na przeziębienia z męczącym kaszlem. Jeśli syrop ma stać długo i poza lodówką, przed rozlaniem go trzeba go doprowadzić do wrzenia.
Dobra rada: płatki zbierać w słoneczny i suchy dzień najlepiej około południa, kiedy róże rozwijają swój aromat. Najlepiej wybierać dzikie odmiany róż rosnących na czystych terenach i z dala od uczęszczanych dróg – dzikie odmiany są najwartościowsze. Róża stulistna (zwana cukrową) jest delikatniejsza w smaku i bardziej aromatyczna niż róża pomarszczona. Trzeba pamiętać o tym, że zbierana w ogrodzie nie może być poddana opryskom. Płatki nie mogą pochodzić z bukietów z kwiaciarni.

Rady jak zbierać kwiaty bzu czarnego, o zdrowotnych i leczniczych właściwościach kwiatów czarnego bzu oraz przepisy z kwiatów bzu czarnego: syrop, napar, wywar i nalewki można przeczytać w artykule „Właściwości lecznicze kwiatów dzikiego bzu czarnego.” 

Przepisy na przetwory z owoców czarnego bzu: sok z bzu czarnego, dżem z czarnego bzu, nalewka z bzu czarnego zawarte są w artykule „Dziki bez czarny. Przepisy na przetwory ze świeżych owoców czarnego bzu”.