Metabolizm alkoholu u kobiet i u mężczyzn

W jaki sposób organizm przetwarza alkohol? Czy zażywanie leków ma wpływ na działanie alkoholu w organizmie?

Substancje zawarte w pożywieniu na skutek procesu przemiany materii (metabolizmu) ulegają w organizmie rozpadowi na różne składniki. W wyniku tych reakcji chemicznych niektóre substancje stają się mniej, inne zaś bardziej toksyczne niż substancje przyjęte wraz z pokarmem. Jednym z procesów jest utlenianie, dzięki któremu następuje usuwanie szkodliwych substancji z organizmu (detoksykacja), w tym usuwanie spożytego alkoholu z krwi. Te procesy zapobiegają gromadzeniu się alkoholu w organizmie oraz chronią komórki i narządy wewnętrzne przed uszkodzeniami.

Zanieczyszczenia zawarte w alkoholu są toksyczne dla organizmu.
W zależności od różnych indywidualnych czynników czas rozkładu alkoholu u mężczyzn wynosi około 0,1- 0,2 promila na godzinę. Alkohol jest wchłaniany do krwi przez błonę śluzową przewodu pokarmowego, a następnie jest rozprowadzany przez krew po całym organizmie. Następnie pod wpływem enzymów ulega przemianom i rozłożeniu na proste substancje chemiczne. Główna jego redukcja zachodzi w wątrobie, w której dzięki działaniu enzymów większość wypitego alkoholu ulega przemianom i rozłożeniu. Tempo tej przemiany zależy również od poziomu enzymów, a ten jest cechą bardzo indywidualną, przekazywaną w genach.

Poziom alkoholu we krwi osoby pijącej osiąga szczyt dopiero po upływie 1-1,5 godziny. Proces przetwarzania alkoholu przebiega wolniej niż proces wchłaniania go, dlatego gromadzeniu się alkoholu w organizmie i zatruciu alkoholem można zapobiec tylko przez kontrolowanie jego spożycia. Na proces wchłaniania alkoholu wpływa m. in. rodzaj pokarmu znajdujący się w przewodzie pokarmowym i w jakim tempie treść żołądka przechodzi do jelit. Im wyższa zawartość tłuszczu w pożywieniu, tym dłużej trwa proces przedostawania się alkoholu do krwi. W badaniach naukowych stwierdzono, że u osób, które wypiły alkohol po posiłku zawierającym dużo tłuszczu, białka i węglowodanów, wchłanianie alkoholu przebiega znacznie wolniej niż u tych, które wypiły go po lekkostrawnym posiłku. Niewielka ilość alkoholu pozostaje nieprzetworzona i w niezmienionej postaci jest wydalana wraz z moczem lub wydychanym powietrzem (umożliwia to pomiar zawartości alkoholu w nich).
Kiedy alkohol pojawia się we krwi, wątroba zajmuje się całkowicie przetwarzaniem alkoholu, co powoduje zahamowanie innych procesów metabolicznych, w tym utrzymywania prawidłowego poziomu glukozy we krwi. Wypicie większej ilości alkoholu prowadzi zawsze do obniżenia poziomu cukru we krwi.

Leki i alkohol

Spożywanie alkoholu i niektórych leków grozić może poważnymi konsekwencjami z uwagi na to, że farmaceutyki nie są w dostatecznie szybkim tempie wydalane z organizmu. Z tego powodu może dojść do groźnej dla organizmu ich kumulacji. Uszkodzenia narządów wewnętrznych występują częściej, gdy lek zostaje przyjęty po wypiciu, kiedy alkohol już jest metabolizowany w organizmie. Wątroba jest najważniejszym organem odpowiedzialnym za metabolizowanie alkoholu, więc jest szczególnie podatna na uszkodzenia powodowane przez alkohol. Nawet trzy drinki wypite na raz mogą mieć szkodliwy wpływ na wątrobę, gdy jednocześnie spożywa się niektóre leki, nawet te wydawane bez recepty, np. zawierające paracetamol. Alkohol wpływa negatywnie na skuteczność leków, ponieważ pobudza aktywność jednych a osłabia działanie innych leków. Leki uspokajające, nasenne, przeciwwymiotne, przeciwdepresyjne oraz przeciwbólowe wzmacniają działanie alkoholu na organizm.

Wchłanianie alkoholu i jego przemiana w organizmie kobiet i mężczyzn przebiegają inaczej. Dlaczego alkohol jest bardziej szkodliwy dla kobiet niż dla mężczyzn?

Dlaczego wypicie przez kobietę i mężczyznę takiej samej porcji alkoholu da większe jego stężenie w organizmie kobiety? Enzym wytwarzany przez komórki żołądka rozkłada cząsteczki alkoholu zanim dostanie się on do krwi. To właśnie stężenie tego enzymu w organizmie decyduje o tym, czy ktoś ma „mocną” czy „słabą głowę”. U kobiet jego aktywność jest czterokrotnie niższa niż u mężczyzn, dlatego do krwi kobiet przedostaje się spora ilość nieprzetworzonego alkoholu. W organizmie kobiecym znajduje się więcej tkanki tłuszczowej w stosunku do tkanki mięśniowej niż u mężczyzn. Tkanka tłuszczowa działa jak magazyn dla alkoholu, z którego jest on stale uwalniany do krwi. Ciało kobiety zawiera proporcjonalnie mniejszą ilość wody niż ciało mężczyzny. Ponieważ alkohol jest lepiej rozpuszczalny w wodzie niż w tłuszczu, określona dawka alkoholu osiąga wyższe stężenie w organizmie kobiety niż mężczyzny – poziom zatrucia organizmu po spożyciu tej samej dawki alkoholu jest w przypadku kobiet wyższy niż u mężczyzn. Ponieważ dopóki cały wypity alkohol nie ulegnie rozkładowi, dociera do mózgu i innych tkanek, atakując je. Organizm kobiety jest też bardziej podatny na wystąpienie uszkodzenia narządów wewnętrznych (wątroby, mięśnia sercowego i mózgu) pod wpływem alkoholu. Mężczyzna o większej masie ciała niż kobieta potrzebuje więcej alkoholu, aby się upić.

Artykuły o podobnej tematyce:

Ilość czystego alkoholu w napoju i ilość alkoholu we krwi.
Czy można uniknąć kaca? Jak pić alkohol, aby kac był mniej dotkliwy?
Jak zapobiec silnemu kacowi po powrocie do domu.
Co pić, kiedy po imprezie sucho w gardle?
Śniadanie złagodzi skutki kaca.
Zatrucie alkoholowe. Prawidłowa pierwsza pomoc.