Ogród bez chemii. Ochrona roślin przed ślimakami w ogrodzie cz. 2

Łatwe i tanie domowe sposoby ochrony roślin przed ślimakami bez chemii

Ekologiczne sposoby na ślimaki w ogrodzie. Domowe środki na ślimaki – przepisy na ochronne gnojówki, napar z gorczycy, odwar z papryki…
Ślimaki potrafią wywołać spustoszenie w ogrodzie. Dlatego warto zapobiec ich inwazji na ogród, choć po ciepłej i wilgotnej zimie nie jest to łatwe zadanie. Codzienne zbieranie ślimaków pod wieczór lub w dzień po deszczu, zwłaszcza wiosną, daje doskonałe wyniki, ponieważ znacznie zmniejsza się ich liczebność w ogrodzie. Przed polowaniem na ślimaki warto wykładać przynęty (w tych samych zacienionych miejscach w ogrodzie): mokre i duże liście kapusty pod spodem pokropione masłem lub smalcem, mokre liście chrzanu lub łopianu, wymoczone doniczki gliniane ułożone dnem do góry, wilgotne deski, kawałki linoleum, mokrej tektury lub ścierki, skórki grejpfruta i pomarańczy, resztki psiej karmy z puszki, płatki lub otręby zbożowe. Ślimaki są najbardziej aktywne w wilgotne, pochmurne dni o temperaturze około 18°C. Zebrane ślimaki można wynieść daleko od ogrodu, na łąkę czy do parku, będą zdrowym pożywieniem dla innych zwierząt. Jeśli nie zbieramy ślimaków, przynęty trzeba usunąć.
Do działań profilaktycznych należą m.in. koszenie trawy, wyrywanie gęsto rosnących i wysokich chwastów, usuwanie desek, kamieni, resztek organicznych. Ślimaki są przyciągane przez więdnące, skaleczone rośliny i ich gnijące części. Lepiej podlewać glebę pod roślinami rzadziej, za to intensywnie, niż codziennie tylko zraszać. Gruba ściółka, zebrana świeżo skoszona trawa,

Nie powinno się wysiewać i sadzić roślin zbyt wcześnie, ani zbyt gęsto, ponieważ osłabione zimnem lub zduszone padają łupem ślimaków. Doskonałą ochroną przed ślimakami dla młodych pędów roślin jest plastikowa butelka z wyciętym dnem, którą przykrywa się wschodzącą roślinę (np. dalię).
Wokół zagrożonych roślin wysypuje się cienką warstwę kory sosnowej, igieł sosnowych, drobno pociętych gałązek jodły (nie kłaść gałązek świerku!), świeżych liści nerecznicy samczej, drobnego żwiru. Tradycyjnie wysypuje się warstwę potłuczonych skorupek jaj, popiołu zmieszanego z piaskiem, trocin, pociętej słomy jęczmiennej lub fusów z kawy z dodatkiem cynamonu. Niestety, niektóre tradycyjne sposoby są skuteczne tylko podczas suchej pogody (po deszczu popiół i trociny miękną, a okruchy skorupek tracą kłujące właściwości). Trwalsza, lecz stosunkowo droga, jest mączka bazaltowa zawierająca mangan i magnez, której zapachu ślimaki nie znoszą. Skuteczna jest również mączka ceglana.

Ciężka gleba pozbawiona próchnicy szybko wysusza się tworząc szczeliny, w których chronią się ślimaki i składają swoje jaja jesienią, kiedy jest jeszcze ciepło i wilgotno. Dlatego ziemię trzeba przekopać po pierwszych przymrozkach w listopadzie, aby jaja ślimaków i młode ślimaki wydobyte na jej powierzchnię i zginęły (ślimaki zagrzebują się w ziemi na głębokość 30 cm). Poza tym trzeba ją rozluźnić wiosną dodając gotowy kompost lub przykopać pod koniec lata pocięty nawóz zielony, aby wytworzyła się próchnica. Gleba nie powinna mieć odczynu zasadowego, a najlepiej 6-7 pH.
Kompostownik powinien być umieszczony w miejscu oddalonym od grządek z warzywami i rabat z kwiatami. Przed zastosowaniem porcje kompostu mieszać z wapnem, aby zabić jaja ślimaków. Zasypywanie całego kompostu w kompostowniku wapnem hamuje procesy rozkładu i niszczy pożyteczne owady.

Zamiast kupować trujące dla zwierząt w ogrodzie gotowe chemiczne preparaty na ślimaki, warto sięgnąć po tanie i sprawdzone nietoksyczne domowe sposoby ochrony przed ślimakami.

 

Przepisy na domowe preparaty na ślimaki

Ocet jabłkowy na ślimaki
Roślinę, na której jest dużo młodych drobnych ślimaków, spryskać w pochmurny dzień octem jabłkowym rozcieńczonym wodą. Stosować tylko na dorosłych egzemplarzach o zdrewniałych łodygach, krzewach i drzewach. Czystym octem jabłkowym można spryskać kompostownik w razie inwazji ślimaków.

Kawa na ślimaki
Letnią kawą rozcieńczoną 3-4 częściami wody spryskać miejsca, na których żerują ślimaki. Napar z kawy paraliżuje na jakiś czas duże ślimaki (łatwiej je zebrać) i zabija najmłodsze. Kawa może uszkodzić delikatną roślinę (lepiej przeprowadzić próbę na liściu).

Odwar z ostrej czerwonej papryki (Capsicum annuum) na ślimaki
Przez godzinę gotować na małym ogniu 0,5 kg papryki rocznej Capsicum annuum (tzw. pieprz turecki) w 5 litrach wody. Po 48 godzinach zmiksować lub przetrzeć przez sito, przecedzić. Opryskać rośliny gryzione przez ślimaki. Odwar wykorzystać najlepiej jednego dnia. Podobny preparat można wykonać z samych nasion ostrej papryki, ale trzeba go mocniej rozcieńczyć.

Napar z nasion gorczycy białej na ślimaki 
Zmielić 5 dag nasion gorczycy białej, wsypać do garnuszka i zalać 300 ml gorącej wody. Przykryć na przynajmniej godzinę. Po tym czasie rozcieńczyć wodą w stosunku 1:3 lub 1:4, opryskać rośliny w pochmurny dzień.

Jak przygotować gnojówki roślinne na ślimaki?

Gnojówki przygotowuje się ze świeżych rozdrobnionych lub suszonych liści roślin odstraszających ślimaki zalanych zimną niechlorowaną wodą (najlepiej deszczową).
Najlepszym pojemnikiem jest duże plastikowe wiadro lub beczka z plastiku lub drewna, nieszczelnie przykryte. Do przyrządzenia mniejszej ilości gnojówki można wykorzystać duże plastikowe butelki po wodzie. Gnojówek nie nastawia się w metalowych naczyniach! Pojemnik ustawia się w zacienionym kącie ogrodu, z dala od miejsca wypoczynku. Gnojówkę miesza się dokładnie drewnianym kijem co 1-2 dni, jest gotowa do użycia po około 3-4 tygodniach (w ciepłe dni po 14 dniach), kiedy ustaną w niej procesy fermentacji. Nawóz jest gotowy do użycia, kiedy przestanie się pienić i nabierze zielono-brunatnego koloru. Gotowa gnojówka nie ma już bąbelków powietrza, nawet po zamieszaniu. Fermentująca gnojówka i nierozcieńczona gnojówka uszkadza podlane i opryskane nią rośliny.

Gnojówka z liści dzikiego bzu czarnego na ślimaki
Do plastikowego wiadra wrzucić 1 kg świeżych liści dzikiego bzu czarnego (lub 20 dag suchych) i zalać 10 l wody (najlepiej deszczowej). Po ustaniu fermentacji (po 14-21 dniach) zlać płyn, rozcieńczyć wodą w stosunku 1:1. Spryskiwać rośliny narażone na atak ślimaków. Gnojówka z liści dzikiego bzu czarnego bardzo dobrze sprawdza się w przypadku roślin kapustnych, odstrasza również motyle bielinki i karczowniki.

Gnojówka z piołunu na ślimaki (lipiec, sierpień) 
Do plastikowego naczynia wrzucić 0,5 kg świeżych rozdrobnionych kwitnących części piołunu i zalać 10 l wody. Po około 3-4 tygodniach płyn rozcieńczyć wodą w stosunku 1:1, przelać do opryskiwacza. Opryskać rośliny i glebę wokół niej. Gnojówkę z piołunu przygotowuje się wiosną, jest skuteczna przeciwko ślimakom, mszycom, gąsienicom. Polecam!

Gnojówka z liści rabarbaru na ślimaki (od wiosny)
Do plastikowej beczki wlać 10 l wody, wsypać 1 kg świeżych pokrojonych liści rabarbaru (lub 10 dag suszonych). Gotową nierozcieńczoną gnojówkę wylać po kilku dniach na glebę wokół roślin (nie opryskiwać nią roślin). Gnojówka z liści rabarbaru jest szczególnie skuteczna w przypadku roślin kapustowatych.

Gnojówka z pędów pomidorów na ślimaki
1 kg bocznych pędów pomidorów zalać 10 l zimnej wody.  Po ustaniu fermentacji gnojówkę rozcieńczyć wodą w stosunku 1:1 do 1:5 i ostrożnie wylać wokół roślin atakowanych przez ślimaki. Nawet rozcieńczona gnojówka z pędów pomidorów może poparzyć ich liście.

Gnojówka z paproci (nerecznicy samczej lub orlicy) na ślimaki 
Do plastikowej butli po wodzie wrzucić 0,5 kg świeżych rozdrobnionych liści nerecznicy samczej, zalać 5 l wody. Otwór przykryć. Po 10-14 dniach można opryskać nierozcieńczonym płynem całe rośliny i glebę wokół.
Dobra rada: rozcieńczona wodą w stosunku 1:10 gnojówka z paproci zwalcza mszyce. 

Można przygotować szybkie 3-dniowe ekologiczne preparaty przeciw ślimakom z liści i kwiatów begonii, liści bluszczu, lawendy, liści lub kwiatów krwawnika. Rozdrobnione rośliny zalewa się w plastikowym wiadrze wodą. Po 3 dniach można ochlapać płynem  rośliny na których żerują ślimaki. Później rozpoczyna się proces fermentacji, a fermentujący płyn szkodzi roślinom.

Trzeba przemyśleć wybór środków ochrony roślin przed ślimakami. Popularne przynęty z piwa, rozcieńczone wodą drożdże z miodem, czy słodki sok winogronowy silnie przyciągają ślimaki także z sąsiednich terenów. Część z nich nie dociera do pułapek i pozostaje w naszym ogrodzie. Poza tym w pułapce topią się pożyteczne chrząszcze. Natomiast rozsypywanie soli w ogrodzie po jakimś czasie prowadzi do zniszczenia mikroorganizmów i martwicy gleby.

Praktycznym środkiem ochrony przed ślimakami jest mądre planowanie nasadzeń w ogrodzie. Nie powinno się sadzić obok siebie roślin szczególnie niszczonych przez ślimaki.
Siewki i sadzonki młodych roślin są najbardziej narażone na uszkodzenia przez ślimaki. Ślimaki niszczą prawie wszystkie młode warzywa. Szczególnie często uszkodzone są: cukinia, fasola, kapusty, marchew, pietruszka, soczewica, sałata, słonecznik, kalarepka, jarmuż, truskawka, fenkuł, cebula siedmiolatka (kwiaty). Ślimaki atakują również dojrzałe warzywa, a zwłaszcza marchew, pietruszkę, selery, buraki, fasolę, sałatę, warzywa kapustne, grykę, kukurydzę. Ulubionymi ziołami ślimaków są chrzan, bazylia, rzeżucha, ślaz, gorczyca biała.

Najchętniej ogryzane przez ślimaki rośliny ozdobne to: ostróżka, nagietek, dalia, aksamitki, nasturcja, astry (młode), niecierpki, goździk brodaty, kosmos, szałwia błyszcząca, narcyzy (także cebule), naparstnica, obuwik pospolity, tulipany (także cebule), omieg, funkia o delikatnych listkach, dzwonki, lewkonia, lobelia, gazania, wilec, lilie (także cebule), cynie.

Ślimaki mogą ogryzać kwiaty i liście także nielubianych przez siebie gatunków roślin, jeśli są one osłabione, zduszone, rosną w nieodpowiednich warunkach.

Rady jak uniknąć zniszczenia roślin przez ślimaki w ogrodzie i lista roślin odstraszających ślimaki znajdują się w artykule Ochrona roślin przed ślimakami w ogrodzie cz. 1. 

Artykuły powiązane:

Domowe sposoby na mszyce w ogrodzie. Przepisy na ochronne preparaty na mszyce. 
Ekologiczne sposoby na mszyce na roślinach ozdobnych. Przepisy na ochronne preparaty na mszyce.