Czyszczenie drewnianych mebli

Rady jak pielęgnować i czyścić meble z drewna. Domowe sposoby usuwania rys i zadrapań na meblach

W jaki sposób czyścić drewniane meble pokryte lakierem, fornirem, politurą, meble woskowane, meble olejowane, meble rustykalne? Jak usuwać rysy na meblach i wgniecenia w drewnie. Domowe sposoby na zmianę koloru drewna. Przepis na temperę do drewna 
Jak czyścić meble pokryte fornirem? 
Meble fornirowane nie potrzebują szczególnej pielęgnacji. Kurz ściera się miękką ściereczką. Ślady palców i lekkie zabrudzenia na okleinie mebli usunie lekko wilgotna ircha.
Jak czyścić lakierowane meble z drewna? 
Do czyszczenia mebli pokrytych lakierem nie powinno się używać ściereczki z mikrofibry, ponieważ zostawia zadrapania. Kurz z mebli lakierowanych ściera się miękką wilgotną ściereczką z bawełny i zaraz wyciera do sucha. Brud usunie niewielka ilość wody z płynem do naczyń lub płatków mydlanych (pół szklanki płatków rozpuścić całkowicie w pół litra wody). Do czyszczenia nigdy nie powinno się używać rozpuszczalników, terpentyny, benzyny, ponieważ niszczą lakier. 
Aby ciemny lakier na drewnianym meblu miał piękny połysk, powierzchnię mebla przeciera się przekrojoną jasną cebulą.
Białe meble lakierowane można czyścić papką z mielonej kredy i wody z dodatkiem odrobiny ultramaryny do firanek. Nie będą matowiały po wtarciu wosku pszczelego i wypolerowaniu miękką szmatką.

Jak czyścić meble rustykalne?
Lekkie zabrudzenia na powierzchni mebli w stylu rustykalnym (niepoliturowanych) ściera się bardzo delikatnym papierem ściernym w kierunku ułożenia włókien drewna.
Brudne meble bez politury można wymyć ciepłą wodą z dodatkiem płatków mydlanych lub płynu do mycia naczyń i szorować gąbką lub szczotką do rąk. Wodę trzeba szybko wytrzeć, ponieważ szybko wsiąka w drewno.
Bardzo brudne meble z drewna bez politury czyścić twardą szczotką i miksturą przygotowaną z łyżki metanolu, łyżki terpentyny i 2 łyżek amoniaku. Należy przy tym chronić oczy, drogi oddechowe i skórę, szeroko otworzyć okno. Po usunięciu brudu drewno spłukać wodą i szybko wysuszyć.
Meble z sosny, świerku, jodły myje się trzy razy, za każdym razem natychmiast wyciera wilgoć suchą miękką ściereczką.
Meble z niepoliturowanego drewna dębowego czyści się wodą z solą (rozpuścić 5 dag soli w 0,5 l wody).

Czy można zmienić kolor drewna domowymi sposobami?
Nowe drewniane meble będą ciemniały po wpływem promieni słonecznych bez względu na to czy były lakierowane czy olejowane. Drewno ciemnieje intensywniej im silniejsze jest jego naświetlenie, ponieważ naturalne światło rozkłada znajdujące się w nim związki organiczne. Nie wpływa ono niekorzystnie na jakość drewna. Najszybciej proces ten zachodzi w jasnym drewnie – świerkowe ciemnieje w ciągu kilku miesięcy, sosnowe po roku. Kolor będzie zależał od stopnia twardości drewna (np. głębsze warstwy świerka będą miały odcień czerwono-brązowy).

Czy warto przyciemnić drewniane meble?
Jest kilka domowych sposobów na zmianę odcienia drewna z zachowaniem jego naturalnego wzoru ze słojów. Stosuje się je najczęściej aby zatuszować trwałe plamy. Bo trzeba pamiętać o tym, że drewno najładniej wygląda kiedy ściemnieje naturalnie.  

Aby nowe jasne meble rustykalne lekko pociemniały, miały złoty kolor i połysk, wystarczy wetrzeć w nie olej lniany. Po 4 dniach zebrać olej z powierzchni drewna, po tygodniu polerować flanelowym gałgankiem.  Drewno bukowe po wtarciu oleju lnianego będzie miało brązowo-czerwony odcień.
Dobra rada: w zależności od twardości drewna po wtarciu oleju lnianego będzie ono schło od 2 do 10 tygodni. W ciągu tych dni meble powinny stać w cieniu, nie powinny być używane, ani dotykane.

Podobny złotawy odcień uzyska się po wtarciu świeżych fusów po kawie, a odcień kasztanowy po natarciu wywarem z twardych łupin orzecha włoskiego z sodą oczyszczoną (4 łyżeczki sodki kuchennej na litr przecedzonego wywaru). Wywar z łupin bardzo brudzi ręce i podłogę.
Chłodny odcień brązu na drewnie sosnowym uzyska się po zastosowaniu letniego naparu z kawy (3 pełne łyżki kawy zalewa się 400 ml wrzącej wody). Po wyschnięciu drewno przeciera się czystą ściereczką i ponownie maluje naparem.
Mocny napar z czarnej herbaty na jasnym drewnie da odcień różu, czerwieni lub rdzy (kilka łyżek herbaty zalewa się 300 ml wrzątku).
Dobra rada: po pomalowaniu naturalnymi barwnikami i wysuszeniu drewna, wciera się niedużą ilość wosku i dokładnie poleruje.

Drewno zawierające dużo naturalnych garbników (np. brzoza, dąb, kasztan) można zabarwić nawet na czarny kolor za pomocą wody amoniakalnej (ale jest to proces całkowicie nieodwracalny!). Drewno postarza się pocierając je octem, w którym moczyła się drobna wełna stalowa lub stalowe gwoździe. Stal i ocet powinny być w zamkniętym szklanym naczyniu przez przynajmniej dobę. Ta mieszanka nadaje drewnu odcień od szarego po czarny. Najlepiej nadaje się do ciemnego drewna.
Dobra rada: może się zdarzyć, że po zastosowaniu naturalnych środków zabarwienie drewna będzie nierówne, podobnie jak przy nakładaniu bejcy.

Jak pielęgnować i czyścić drewniane meble politurowane?
Drogie meble i instrumenty pokryte politurą odkurza się miękką jedwabną szmatką, a czyści lnianą. Brudną powierzchnię można odświeżyć intensywnym ostudzonym naparem z otrąb pszennych. W naparze zwilżyć ściereczkę z czystego lnu, wyczyścić powierzchnię mebla i szybko wytrzeć do sucha jedwabną ściereczką. Następnie ruchem okrężnym wcierać miksturę z równych części spirytusu denaturowanego i oleju lnianego, a po wyschnięciu polerować.

Jak czyścić drewniane meble olejowane? Czy można wcierać w drewniane meble olej spożywczy?
Meble olejowane są trwałe, jeśli wcieramy w nie olej, który tworzy ochronną warstwę i jednocześnie pozwala drewnu oddychać. Olej lniany twardnieje po paru dniach i tworzy wytrzymałą warstwę ochronną. Olej sojowy, olej rzepakowy nie twardnieją całkowicie lecz chronią pory drewna przed wniknięciem wilgoci i brudu. Natomiast oliwa i olej kokosowy nie twardnieją w ogóle, ale są używane do pielęgnacji i ochrony drewna przed wysuszeniem. Zarówno olej sojowy, rzepakowy jak i oliwa są używane do ochrony starych mebli ogrodowych bez politury a nawet drewnianych części narzędzi ogrodowych. Oleje spożywcze jełczeją i czasem prowadzą do powstania pleśni na drewnie.
Natomiast drewniane meble olejowane w domu pielęgnuje się olejem lnianym! 

Jak czyścić drewniane meble woskowane?
Meble woskowane są bardzo wrażliwe na działanie wilgoci, dlatego po starciu kurzu wilgotną ściereczką trzeba je szybko wysuszyć.
Brud na drewnianych meblach woskowanych usuwa się wodą z płatkami mydlanymi, szybko ściera czystą wodą i dokładnie suszy. Uporczywy brud można wyczyścić białą bawełnianą ściereczką zmoczoną w lekko podgrzanym occie. Wysuszyć, wetrzeć wosk i polerować do połysku.
Zmatowiałą powierzchnię mebla z drewna pokrytego woskiem odświeży mieszanka sporządzona z 1 łyżki oliwy i 1 łyżki octu lub mieszanka przygotowana z 2 łyżek oleju lnianego i 1 łyżki denaturatu. Do polerowania zaleca się materiał z wełny.

Często używane drewniane uchwyty, oparcia krzeseł i foteli wycierają się, ramy obrazów tracą kolor. Warto je pomalować i odświeżyć przygotowaną w domu trwałą temperą do drewna.

Przepis na domową farbę do drewna z oleju lnianego, jajka, wody i pigmentu

Składniki (do pomalowania 1,5 m² powierzchni)
5 pełnych łyżek oleju lnianego
5 pełnych łyżek wody
jajko (potrzebne jest do połączenia oleju z wodą)
płaska łyżka pigmentu (np. umbra)
Olej i jajko wymieszać w naczyniu. Stale mieszając dodawać stopniowo wodę. Następnie do porcji dodać pigment mieszając, aby powstała jednorodna pasta. Do pasty dodać porcjami resztę mieszanki oleju i jajka. Temperę można przechować w lodówce do następnego dnia.

W zarysowaniach mebli i odciskach gromadzi się brud, który z biegiem czasu trudniej usunąć. Dlatego rysy powinny być szybko oczyszczone i wypełnione. Niewielkie odciski i wgniecenia nie są trudne do usunięcia.

Jak usunąć rysy i odciski na meblach z drewna?

Jak usunąć małe zarysowania na drewnianych meblach?

• Małe zadrapania na drewnie w nieużywanych miejscach zatuszuje dobra pasta do butów dobrana w odpowiednim kolorze. Trzeba pamiętać o tym, że pasta brudzi ubranie i nie powinna być stosowana do krzeseł ani blatów stołów.
• Niewielkie rysy na meblu i podłodze z drewna można pomalować farbą olejną naniesioną dokładnie cienkim pędzelkiem.
• Małe zadrapania na drewnianych meblach potrzeć wazeliną dla jasnych mebli. Po dobie, kiedy wazelina stwardnieje, zdjąć jej nadmiar miękką ściereczką.

Jak usunąć małe zadrapania na meblach z drewna ciemnego?

• W płytkie rysy w ciemnych drewnianych meblach wcierać wielokrotnie fusy z kawy.
• Na nieduże zarysowania na ciemnych meblach z drewna nanieść jodynę, wcierać wielokrotnie.
• Drobne zadrapania na ciemnych drewnianych meblach usuwa mieszanka czerwonego wytrawnego wina i oleju lnianego w stosunku 1:1.

Jak usunąć małe rysy na meblach jasnych drewnianych?

• Lekkie zadrapanie na drewnie z orzecha potrzeć przeciętym świeżym orzechem laskowym (musi być tłusty).
• Na porysowanych jasnych meblach sprawdza się orzech włoski, pekan, migdał. Sposób z orzechem niestety nie działa na ciemnych ani na lakierowanych meblach.
• W lekkie rysy na meblach z jasnego drewna wetrzeć jodynę rozcieńczoną bezbarwnym alkoholem lub denaturatem w stosunku 1:1.
• Płytkie zarysowania na meblach jasnych zatuszuje olej lniany zmieszany z sokiem z cytryny (stosunek 1:1).
• Na rysy na meblu nałożyć wazelinę dla jasnych mebli, lekko wetrzeć, aby wypełniła ubytek. Kiedy wazelina dobrze stwardnieje, zdjąć jej nadmiar miękką ściereczką.
• Zadrapania na jasnych drewnianych meblach usuwa mieszanka octu i oleju lnianego (stosunek 1:1).

Jak usunąć głębokie zarysowania na drewnianych meblach bez politury?

• W głębokie zadrapania w drewnie włożyć wosk i kit do drewna o odpowiednim kolorze, polerować białą ściereczką. Masę nakładać miękkim drewienkiem.
• Głębokie zarysowania w drewnie zatuszuje kredka świecowa lub kredka do brwi. Stosować tylko w miejscu nieużywanym, bo kredki brudzą ubranie.
• Do głębokich rys w widocznych miejscach (na stole, kredensie, szafie, drzwiach) stosować sztyft do retuszowania.

W jaki sposób usunąć odciski na drewnianych meblach bez politury?

• Miejsce z odciskiem zmoczyć wodą, aby drewno napuchło. Po całkowitym wysuszeniu zeszlifować papierem ściernym zgodnie z kierunkiem układania się włókien, odkurzyć i wetrzeć olej lniany.
• Wilgotną ściereczkę z prawdziwego lnu przyłożyć do wgniecionego miejsca w drewnie, żelazko rozgrzać do temperatury prasowania wełny i ostrożnie „prasować” drewno przez ściereczkę. Drewno dobrze napuchnie. Po wysuszeniu zeszlifować zgodnie z kierunkiem przebiegu włókien, wetrzeć olej lniany.

Jak usunąć małe zadrapania na polerowanych, politurowanych meblach?

• Najlepiej jest odświeżyć powierzchnię mebla przez polerowanie, wtedy małe zadrapania na politurze znikną. Jednak powierzchnia mebli polerowanych częściej niż raz w roku przyciąga kurz i brud.
• Lekkie rysy na meblach woskowanych jasnych przetrzeć miękką szmatką zwilżoną naftą. Przygotować miksturę: 3 części terpentyny, 4 części płynnego wosku, 2 części denaturatu i wetrzeć ją patyczkiem do czyszczenia uszu tylko w rysy. Po wyschnięciu polerować suchą wełnianą lub bawełnianą szmatką do połysku.
• Niewielkie rysy na meblach drewnianych pokrytych woskiem można zatuszować nanosząc cienkim pędzelkiem terpentynę.

Jak usunąć odciski na drewnianych meblach konserwowanych olejem?
Odcisk na meblu olejowanym przetrzeć papierem ściernym, odkurzyć, nanieść kroplę letniej wody. Po około godzinie przetrzeć papierem ściernym w kierunku włókien drewna, odkurzyć i wetrzeć olej.

Jak usunąć rysy na meblach „na wysoki połysk”?
Szkolnym pędzelkiem odpowiedniej grubości nanieść precyzyjnie na samo zadrapanie bezbarwny lakier rozcieńczony spirytusem. Lakier powinien wyschnąć.

Rady jak usunąć plamy różnego pochodzenia na meblach z drewna można przeczytać w artykule „Jak usunąć plamę na drewnianych meblach?”