Jak chronić się przed osami?

Jak odstraszyć osy? Proste i skuteczne sposoby na osy

Rady jak pozbyć się os z naszego bezpośredniego otoczenia i co zrobić, żeby osy nie założyły gniazda u nas. Wiesz, że osy unikają niektórych kolorów i zapachów? Rady jak złapać osę i nie zrobić jej i sobie krzywdy.

Jak uniknąć użądlenia przez osę?
Najwięcej ukąszeń przez osy i pszczoły przypada w okresie od lipca do września. Jad osy jest słabszy niż jad pszczoły, ale użądlenie przez nią jest o wiele bardziej bolesne (szczególnie osy klecanki). Alergicy, dzieci i kobiety wykazują największą wrażliwość na jad osy. Nie wszystkie gatunki os są uciążliwe i agresywne. Osa saksońska (Dolichovespula saxonica) o długości 11-18 mm, której papierowe gniazdko najczęściej spotykamy w budynkach, szopach, altanach jest łagodna. Podobnie osa średnia, osa leśna, osa rudawa, osa norweska nie są uciążliwe podczas posiłku ani podczas pracy i wypoczynku w ogrodzie. Gniazda os zawieszone w jasnych miejscach: w krzewach, pod okapem dachu, na rynnie pod dachem to najczęściej gniazda rzadkich gatunków os, które nie są zainteresowane pokarmem z naszego stołu. Nie są także agresywne, jeśli nie dotyka się ich gniazda.
Agresywne są osy pospolite (Vespula vulgaris) budujące swoje gniazda w ziemi oraz osy dachowe (Vespula germanica) gnieżdżące się również w dziuplach drzew, otworach w murze, rzadziej w ciemnych pomieszczeniach budynków. Jeśli człowiek pojawi się w odległości 6 m od gniazda os tego gatunku, może zostać zaatakowany, ponieważ one zawsze bronią swego terytorium. Osy maja ustaloną trasę wiodącą do otworu w gnieździe i mogą zaatakować, jeśli się na niej znajdziemy. Jeśli wzbudzimy ich zainteresowanie, powinniśmy się  spokojnie oddalić, bez gwałtownych ruchów, bez wymachiwania rękami, a osę, która usiadła na naszym ubraniu delikatnie strzepnąć. Gwałtowne ruchy, podobnie jak zdmuchiwanie, powoduje, że stają się agresywne.
Trzeba pamiętać o tym, że osa nie umiera po użądleniu tak jak pszczoła i może ugryźć nas kilka razy. Lepiej przykryć ubraniem głowę i szyję i pokornie usunąć się osom  z drogi. Nie powinno się ich uderzać ani zabijać. Zagrożone  wydzielają substancje alarmujące inne osobniki z roju, podnoszące u nich poziom agresji. Podobnie zakładanie pułapek na osy, w których osy topią się, nie jest dobrym pomysłem. Umierając wydzielają feromony, wabiące osy znajdujące się w pobliżu. Osy są bardziej agresywne w upalne i duszne dni. Drażni je zapach potu i oddechu, szczególnie po zjedzeniu czosnku. Osy często atakują ludzi spoconych po pracy fizycznej i o tłustej cerze.

Proste sposoby na osy. Co zrobić, aby osy nie były dla nas uciążliwe i niebezpieczne?

Osy pospolite i dachowe przyciągają kolory, zapachy, nasze posiłki, drażni je nasze gwałtowne zachowanie. Czasem gniazda os można znaleźć w szopie, garażu, pomieszczeniu na narzędzia, altance.
Jakie kolory i zapachy wabią osy, a których nie lubią?
Kwieciste wzory na ubraniu przyciągają je, ponadto jaskrawe kolory, czerń, czerwień i niebieski kolor zdają się być dla nich szczególnie interesujące. Osy nie widzą jasnych kolorów (lub ignorują je). Mniej interesują się osobami ubranymi na biało, zielono, beżowo i szaro. Lepiej zakładać obcisłe ubrania, ponieważ szerokie mogą być pułapką dla kąśliwego owada i wywołać u niego agresję. Dekorując stół warto komponować ozdoby w delikatnych kolorach, stawiać bukiety dalii o pełnych kwiatach, tulipanów, hiacyntów, forsycji, geranium, których zapachów osy nie lubią. Omijają również krzewy i drzewa iglaste. Rozłożone świeże gałązki pomogą nam pozbyć się os na czas wypoczynku.
Osy drażnią intensywne zapachy, nie tylko zapach potu i dwutlenku węgla wydychanego z powietrzem (szczególnie po wysiłku), lecz również kosmetyki (szampon, krem, lakier do włosów, perfumy itp.). Poza tym osy przyciąga zapach środków do pielęgnacji mebli: politury, wosku i farb zawierających wosk. Przylatują też do świeżo malowanych mebli, dlatego po malowaniu trzeba je odstawić na jakiś czas, zanim zaczniemy z nich korzystać. Chętnie zaglądają do koszy na odpadki, dlatego trzeba je szczelnie przykrywać i systematycznie opróżniać.

Osy nie lubią szczególnie zapachu oleju goździkowego i podgrzanego octu. Lekkie działanie odstraszające mają także m.in. intensywny zapach cytryny, mięty, bazylii, pokrojonego czosnku, piołunu, eukaliptusa, olejku z drzewa herbacianego. Warto przemyć meble ogrodowe wodą z dodatkiem nielubianego olejku. Można naszpikować cytrynę świeżymi goździkami, będzie stanowiła także ozdobę stołu.
Nie lubią zapachu palonej kawy. Na popielniczkę lub inne żaroodporne naczynko wysypać 4 łyżki mielonej kawy naturalnej (nie rozpuszczalnej) i podpalić. W ten prosty sposób możemy pozbyć się os na 1-1,5 godziny. Skutecznym sposobem na osy jest rozwieszenie chusteczek skropionych wodą amoniakalną, lecz ich zapach może być przykry również dla nas.

Jak pozbyć się os przy stole?
Osy zapamiętują sobie miejsce, w którym bez trudu znalazły smaczne kąski i chętnie do niego wracają. Posiłki i napoje na stole w ogrodzie czy na tarasie trzeba koniecznie przykrywać, na wycieczkę brać przekąski w zamykanych pudełkach. Skutecznym sposobem na osy przy stole jest wyłożenie przynęty. Lepiej odłożyć w odległości 5-10 m od stołu niewielką część smakołyku, którymi osa jest szczególnie zainteresowana, niż odganiać ją i drażnić. Dobrą przynętą będzie gotowana szynka, przejrzałe winogrona wyłożone w oddalonym zakątku. Warto podzielić się posiłkiem z osą, ale go z nią nie dzielić; roznoszą zarazki, przecież żywią się padliną. Osy upodobały sobie słodkie pieczywo, ciastka z kremem i czekoladą czy lody, dlatego po spożyciu ich pod chmurką trzeba dokładnie wytrzeć, wymyć usta i ręce, zmienić pobrudzone słodkościami ubranie. Dżemy (szczególnie ze śliwek), słodkie marmolady, miód powodują u os większą agresję, dlatego lepiej ich nie spożywać na świeżym powietrzu. Siadają także na wędlinie i na mięsie wykrawając z nich kawałki. Dorosłe osy dokładnie je przeżuwają i karmią nimi larwy. Osy wabią słodkie napoje gazowane, sok, piwo, kwasy. Wchodzą do butelki, kartonu, a z napojem mogą dostać się do gardła lub tchawicy, żądląc boleśnie i wyjątkowo groźnie. Dlatego nigdy nie powinno się pić napojów bezpośrednio z ciemnej butelki, puszki ani kartonu, lecz z przezroczystej szklanki i dokładnie oglądać spożywany posiłek zanim weźmie się go do ust.

Zachowajmy ostrożność pracując w ogrodzie!
Osy wygryzają dziurki w owocach o cienkich skórkach, preferują winogrona, maliny, jeżyny, truskawki i śliwki. Dlatego trzeba szczególnie uważać przy ich zbiorach. Nie zostawiać na drzewach dojrzałych owoców, opadłe i fermentujące szybko podnosić.  Powinno się systematycznie usuwać próchniejące drewno, jest ono budulcem do gniazda os i szerszeni, zwalczać mszyce, które są przysmakiem os. Nie powinno się też chodzić boso w ogrodzie, lecz w zakrytym obuwiu, zwłaszcza po glebie porosłej koniczyną, mniszkiem lekarskim i pod drzewami owocowymi. Szczególną ostrożność trzeba zachować w miejscach, gdzie kwitną hybrydy róż, krzewy jagodowe, czereśnia, wiśnia, grusza, dziki bez czarny, dereń jadalny, kalina koralowa, ligustr pospolity, wierzba, olcha, topola, leszczyna, nieszpułka, akacja, lipa, jesion, dąb.
Osy denerwują wibracje kosiarki, dlatego bezpiecznie można kosić trawę tylko w odległości kilku metrów od gniazda os. Pod koniec lata trzeba zachować szczególną ostrożność podczas zbierania i konsumowania owoców, ponieważ o tej porze roku osy i pszczoły je obsiadają. W wózku ze śpiącym dzieckiem zamontować ochronę przed owadami: firankę, moskitierę.

Jak zabezpieczyć się przed założeniem gniazda przez osy?
W oknach warto założyć ochronne siatki – są skutecznym sposobem na osy, komary i muchy. Zapach rozwieszonych warkoczy plecionych z czosnku, bukietów z lawendy, silnie pachnących gatunków pelargonii, melisy cytrynowej, macierzanki cytrynowej, bratków na parapetach stanowią skuteczną barierę dla niechcianych gości. Jeśli zauważymy w kwietniu kręcącą się osę przy ścianie lub drzewie na posesji, to może to znaczyć, że królowa zaczęła budowę gniazda. Warto to miejsce (nie osę!) spryskać octem, płynem do naczyń o silnym cytrynowym zapachu, wodą amoniakalną, aby ją zniechęcić.
Gniazda os często znajduje się w skrzynce rolety zewnętrznej okna. Jeśli rolety są codziennie używane przynajmniej w okresie od marca do maja, to hałas na pewno zniechęci królową do zakładania gniazda. Ramy okien warto nacierać nielubianymi przez osy zapachami, na parapecie okna wystawiać spodek z ciepłym octem.

Na tarasie, w altanie, na drzewie czy w innym widocznym miejscu można powiesić niedużą wypełnioną papierem szarą lub jasnobrązową torbę papierową imitującą gniazdo os. Osy nie naruszają terytorium innych osobników i będą trzymały się od tego miejsca z daleka. Wszystkie pęknięcia tynku, otwory w ścianie, przy ramie okna, pęknięcia w podłodze powinno się wypełnić gipsem, silikonem czy pianką.
Najlepiej zrezygnować ze stałego oświetlenia ciemnych pomieszczeń, ponieważ światło przyciąga owady. Próchniejące stare pnie drzew powinny być usunięte daleko od miejsc wypoczynku i budynków mieszkalnych. Podwójną korzyść będziemy mieli instalując w ogrodzie i w pobliżu domu budki lęgowe dla ptaków, które żywią się osami i ich larwami.

Gdy przegapi się moment budowania gniazda os, trzeba poczekać z usunięciem go do późnej jesieni, kiedy robotnice padły i gniazdo wymarło. Wprawdzie królowa nie wraca do starego gniazda, jednak jego elementy są wykorzystywane przez osy i szerszenie do budowy nowych gniazd na wiosnę.
Jeśli mamy powody bać się os (alergia, małe dzieci), nie powinniśmy opryskiwać, szturchać, podpalać ani samodzielnie przenosić gniazda os, ponieważ rozwścieczone osy są wyjątkowo niebezpieczne. Nie jest łatwo ani bezpiecznie samodzielnie pozbyć się os z gniazda. Przeniesienie gniazda os trzeba zlecić właścicielowi lokalu, specjalistycznej firmie, straży pożarnej lub doświadczonemu pszczelarzowi. Niewielkie gniazda, które znajdują się w ziemi i są zasiedlone przez agresywne gatunki os okopuje się lub zalewa wrzącą wodą. Można to zrobić późnym wieczorem lub wczesnym rankiem, kiedy wszystkie osy są w gnieździe. Podczas pracy związanej z usuwaniem gniazd owadów błonkoskrzydłych trzeba mieć środki ochrony osobistej i nigdy nie należy pracować w pojedynkę. Konieczna jest również odpowiednia wiedza.

Jak złapać osę i nie zrobić jej i sobie krzywdy?

Jeśli osa wpadła do kuchni czy pokoju, nie trzeba wpadać w panikę ani jej zabijać. Osę można łatwo złapać nie robiąc jej ani sobie krzywdy. Jeśli usiadła na płaskiej powierzchni – stole czy szybie – szybko przykryć ją szklanką lub przezroczystym plastikowym kubkiem. Trzymając naczynie w miejscu, pod jego otwór wsunąć powoli sztywną kartkę.  W takim zamknięciu można ją wynieść na taras lub wypuścić przez szeroko otwarte okno. Jeśli osa chodzi po firance lub niespokojnie fruwa wystarczy spryskać ją czystą letnią wodą ze zraszacza. Kiedy upadnie podłożyć sztywną kartkę i wynieść na zewnątrz, gdzie wysuszy skrzydełka i odleci…