Jak suszyć jabłka na zimę?

Rady jak zrobić susz z jabłek

Dlaczego warto suszyć jabłka w domu? Jakie odmiany jabłek wykorzystać do suszenia? Jak przygotować jabłka do suszenia? Jak prawidłowo suszyć jabłka w domu, aby zachować wszystkie ich wspaniałe właściwości?  Jak suszyć jabłka w piekarniku, w suszarce, w mikrofalówce, nad kuchenką gazową, na słońcu… Jak przechowywać suszone jabłka? 
Suszenie jest najtańszym i niewymagającym dużego nakładu pracy sposobem zachowania owoców. Jeśli proces przebiega powoli w niskiej temperaturze zachowują one wiele korzystnych właściwości i składników odżywczych. Suszone jabłka poleca się osobom, które reagują na stres objadaniem się słodyczami – pomagają tłumić głód, przy czym do krwi dostaje się mniej cukru, a liczne witaminy B dodatkowo zadbają o układ nerwowy. Susz z jabłek z pewnością przyda się dzieciom i wszystkim, którzy lubią słodycze w ogóle.

Dlaczego warto suszyć jabłka w domu?
Do owoców suszonych dostępnych w handlu dodawane są konserwanty, które mogą uczulać, zwłaszcza dzieci. Domowy susz z jabłek jest bezpieczny dla alergików, kobiet w ciąży i karmiących, nawet dla cukrzyków (oczywiście spożywany w niewielkich ilościach). Przetwarzanie w domu jest oszczędne, a z wyciętych gniazd nasiennych i twardych skórek można przygotować pektynę do zagęszczania domowych dżemów na zimę albo zdrowy domowy ocet jabłkowy do zakwaszania potraw i pielęgnacji urody.

Jakie odmiany jabłek wykorzystać do suszenia?
Suszyć można wszystkie rodzaje jabłek, ale najlepiej nadają się jabłka zimowych odmian słodko-kwaśnych, mało soczyste, z gęstym miąższem. Można zastosować odmiany letnie do suszenia latem w słońcu. Jednak słodkie jabłka często po wysuszeniu nie mają wyraźnego smaku i są lepkie. Do suszenia doskonale nadają się jabłka zebrane ze zdziczałych drzew.

Jak przygotować jabłka do suszenia?

Lepiej zrywać jabłka, ponieważ z jabłek opadłych z drzew lub przechowywanych otrzymuje się przetwory niższej jakości. Suszy się jabłka dojrzałe i świeże – zawierają najwięcej cennych składników. Mogą być lekko niedojrzałe, lecz nigdy nie powinny być przejrzałe. Do suszenia wybiera się owoce duże i średniej wielkości, które mają równy kształt, są nieuszkodzone, nie zaatakowane przez szkodniki, bez oznak gnicia i wysuszenia. Najzdrowsze będą oczywiście owoce z sadów ekologicznych lub od zaprzyjaźnionego działkowca. Masa jabłek podczas suszenia zmniejsza się 6-7 razy, dlatego, aby uzyskać 1 kg suszu z jabłek potrzeba 6-7 kg świeżych jabłek.

Jabłka myje się dokładnie pod bieżącą wodą z kranu, wyciera, cienko obiera ze skórki. Skórka kwaśnych odmian jest gruba i twarda, utrudnia odparowanie wilgoci z miąższu, a po ususzeniu jest niesmaczna. Letnie jabłka można suszyć ze skórką, ponieważ jest bardzo delikatna. Jeśli jabłka nie są przeznaczone na kompot to usuwa się gniazda nasienne. Po umyciu i oczyszczeniu jabłka należy pokroić w plastry lub koła podobnej wielkości i  grubości max. 5–7 mm.  
Aby pokrojone jabłka nie ciemniały, szybko umieszcza się je na 10 minut w zimnej wodzie lekko zakwaszonej sokiem z cytryny lub kwaskiem cytrynowym (2 łyżeczki kwasku cytrynowego na 5 litrów wody). Wtedy po wysuszeniu jabłka będą miały jaśniejszy kolor. Uważa się, że krótkie blanszowanie owoców powoduje skrócony proces ich suszenia. Blanszowanie nie jest niezbędne, poza tym pogarsza smak suszu, prowadzi do strat witamin i soli mineralnych.

Jak prawidłowo suszyć jabłka w domu, aby zachować wszystkie ich wspaniałe właściwości?
Suszone owoce można przygotować na wiele sposobów, najwartościowszy jest susz dłużej przygotowywany w niższych temperaturach. Jabłka są twardymi owocami, dlatego pierwszy etap suszenia przeprowadza się w podwyższonej temperaturze.
Dobra rada: nie jest wskazane jednoczesne suszenie jabłek różnych gatunków, ponieważ wymagają różnego czasu suszenia.

Jak suszyć jabłka w piekarniku?

Blachy, kratki lub sita wykłada się papierem do pieczenia, rozkłada na nich pokrojone owoce w jednej warstwie. Można je lekko oprószyć zmielonym cynamonem, imbirem, kardamonem, majerankiem, czarnym pieprzem mielonym czy odrobiną tymianku. Ale najczęściej suszy się jabłka bez przypraw. Piekarnik nastawia się na temperaturę 70°C. Blachy z jabłkami wkłada się do rozgrzanego piekarnika, po pół godzinie temperaturę obniża się do temperatury 40°C, dalej jabłka suszy się przy lekko uchylonych drzwiczkach piekarnika, aby usunąć parę wodną. Po około 3 godzinach, kiedy połowa wilgoci z jabłek wyparuje, odwraca się plastry na drugą stronę, aby równomiernie wyschły z obu stron i kontynuuje suszenie. Co jakiś czas trzeba zaglądać do piekarnika, jeśli jest mocno wilgotny warto wyłączyć go na jakiś czas, drzwiczki szeroko uchylić. Po przerwie kontynuuje się suszenie owoców.  

Gdy tylko jabłka przestaną wydzielać sok, nie kruszą się i nie łamią podczas naciśnięcia palcem ale pozostają elastyczne i nie lepią się, można je wyjąć z piekarnika i ostudzić. Dobrze wysuszone jabłka są równomiernie wybarwione, mają beżowy kolor. Czas pieczenia jabłek w piekarniku wynosi 6-8 godzin.

Dobra rada: aby owoce były chrupiące, cienkie plasterki pozostawia się w piekarniku na dłużej, co jakiś czas odwracając. W ten sposób uzyskuje się jabłkowe chipsy. Chipsy są bardziej kaloryczne niż miękkie suszone jabłka.

Suszenie jabłek w suszarce elektrycznej
Jabłka kroi się w plasterki o grubości 3-5 mm, układa na tackach suszarki, tacki umieszcza się na kilku piętrach pojemnika. Suszarkę nastawia się najpierw na temperaturę 55–60°C, jabłka dosusza w temperaturze 45˚C. Czas suszenia wynosi 8 godzin lub dłużej.
Dobra rada: im bardziej soczyste są jabłka, tym wyższa temperatura powinna być nastawiona.

Suszenie jabłek na piecu
Jabłka późnych odmian suszy się zimą pokrojone, a małe w całości, ułożone na folii aluminiowej na rozgrzanym piecu.  

Jak suszyć jabłka w kuchence mikrofalowej?
W kuchence mikrofalowej można wysuszyć niewielką ilość plastrów jabłek w krótkim czasie. Najważniejsze jest, aby wybrać odpowiednią moc i czas suszenia, aby nie spalić cennych owoców. Dlatego należy je suszyć w dwóch etapach.
Cienkie plasterki jabłek ułożyć na talerzu w jednej warstwie i umieścić talerz w kuchence mikrofalowej. Ustawić minutnik piekarnika na 30-40 sekund, a moc na 250 W. Po tym czasie wyjąć talerz z podsuszonymi owocami i odwróć plasterki na drugą stronę. Ustawić czas na 3 minuty, a moc zwiększyć do 300 W. Aby uzyskać chipsy jabłkowe plasterki jabłek suszy się kolejne 20-30 sekund.

Jak suszyć jabłka w słońcu?

Jeśli owoce będą suszone w słońcu pokrojone plastry wkłada się na 5 minut do chłodnej wody z solą kuchenną (łyżka soli na 1 l wody). Sól chroni je przed owadami, poza tym ma działanie konserwujące. Jabłka suszone na słońcu, powinny być osłonięte przewiewną tkaniną, aby muchy nie składały na nich jaj.

Jabłka można suszyć na świeżym powietrzu tylko w suche i gorące dni. Suszenie jabłek w upalnym słońcu trwa 3-5 dni, w zacienionym miejscu około 10 dni. Ułożone na tacach lub na siatce plastry jabłek trzeba codziennie przewracać. Tace z jabłkami przykrywa się gazą, aby nie dopuścić do zakurzenia. Krążki jabłek można po prostu nawlec na grubą nić, jak grzyby, i rozwiesić w słońcu.

Owoców nie zostawia się na zewnątrz na noc ze względu na możliwą wilgoć. Można je także dosuszyć w suchym i przewiewnym pomieszczeniu lub w piekarniku w temperaturze 40˚C przy uchylonych drzwiczkach. Jabłka suszone w słońcu mają brązowy kolor, ale naturalna zmiana koloru podczas suszenia nie wpływa na smak suszonych owoców.

Jak suszyć jabłka nad kuchenką gazową lub kuchnią opalaną drewnem?
Sznurki z nawleczonymi plasterkami jabłek zawiesza się nad kuchenką gazową z włączonymi wszystkimi palnikami. Czas suszenia wynosi około 4 godziny. Jabłka nie powinny wisieć w kuchni podczas gotowania ze względu na wilgoć wydostającą się z garnków.

Podobnie cienkie plasterki jabłek nanizane na nitki suszy się jak grzyby nad kuchnią opalaną drewnem (w starych domach albo w altanie na działce).

Suszenie jabłek w domu jest bardzo łatwe. Małe ilości jabłek pokrojonych w cienkie plasterki lub skórki jabłek można suszyć nawet na tekturowych lub aluminiowych tackach przykrytych gazą postawionych na kaloryferze!

Jak przechowywać suszone jabłka?

Susz z jabłek najlepiej przechowywać w workach papierowych lub płóciennych, które umieszcza się w suchym, ciemnym miejscu o temperaturze pokojowej. Niektórzy przechowują suszone jabłka w lnianych lub płóciennych torbach, które najpierw moczone były w mocno osolonej wodzie i wysuszone bez płukania. Sól zapobiega atakowi pleśni i pasożytów. Jeśli susz z jabłek jest przechowywany w pudełkach, jego dno powinno być wyłożone papierem do pakowania, a warstwy suszonych owoców nim przekładane. Pudełek nie zamyka się szczelnie. W miejscu, w którym będą przechowywane suszone owoce, warto postawić otwarte naczynie z solą, aby wchłonęła nadmiar wilgoci.

Suszone owoce prawidłowo przechowywane pozostaną wartościowe nawet przez 8 miesięcy, ale powinny być regularnie sprawdzane. Przy najmniejszych oznakach psucia się trzeba je wyrzucić, aby uniknąć poważnego zatrucia.

Dobra rada: najszybciej psują się suszone plastry jabłek z dużymi gniazdami nasiennymi.

Artykuły powiązane:

Wartości i lecznicze właściwości suszonych jabłek. Przepisy na terapeutyczny kompot i napar.

Kompot z suszu nie tylko na Wigilię.  

Jak suszyć grzyby?