Zielone sosy z natki pietruszki

 

Jak przygotować zielony sos z natki pietruszki? Co to jest ziołowy sos persilada, sos chimichurri, ziołowa gremolata?
W kuchni jest używana świeża, suszona lub mrożona natka pietruszki. Mrożone liście pietruszki zachowują swoje cenne właściwości nawet do roku. Gotowane lub suszone tracą wiele witamin, aromat i smak.
Liście pietruszki naciowej są składnikiem sałatek, past do kanapek i wielu gorących potraw. Są dodawane do pizzy, spaghetti, zupy, dań z warzyw, mięsa i ryb. Często całe łodygi pietruszki wykorzystywane są do dekoracji potraw. Żucie natki pietruszki poleca się po spożyciu czosnku oraz palącym papierosy dla poprawy oddechu.
Natkę pietruszki płucze się w ciepłej wodzie, aby wydobyć jej aromat i dodaje się do gotowej potrawy na krótko przed jej podaniem. Pietruszka z gładkimi liśćmi jest bardziej aromatyczna i delikatniejsza w smaku.
Zielone sosy z natki pietruszki są niskokalorycznym, bogatym w witaminy i minerały dodatkiem do różnych dań. Porcja sosu z natki pietruszki to 2-3 łyżki stołowe (30-45 ml).

Przepisy na zielone sosy z natki pietruszki do mięsa, ryby, warzyw, makaronu i ryżu

 

Zielony sos z natki pietruszki z ziołami to doskonały dodatek do sałatek, gotowanych, pieczonych i surowych warzyw. Dodaje się go do ugotowanej potrawy wyłożonej na talerz. Sos dobrze przechowuje się w szczelnie zamkniętym słoiczku w lodówce, ponieważ olej, czosnek mają działanie konserwujące.
Zielony sos z natki pietruszki i kolendry, czosnku
Składniki
szklanka świeżej natki pietruszki (ubita)
szklanka świeżej kolendry (ubita)
1-2 łyżki zmiażdżonego czosnku
2 łyżki soku z cytryny
4 łyżki oleju rzepakowego lub oliwy
świeżo zmielony czarny pieprz do smaku
Natki opłukać, dokładnie strzepnąć wodę, odrzucić końce łodyg. Natkę grubo pokroić ostrym nożem. Wmieszać pozostałe składniki, zmielić krótko blenderem. Sos nie musi być gładki. Zielony sos z natki pietruszki i kolendry podawać do ugotowanego makaronu, posypać tartym parmezanem. Sos przechowuje się w lodówce w zamkniętym słoiku.
Rada: Do sosu dodać 10-15 dag startego parmezanu. Ugotowany makaron z zielonym sosem z natki pietruszki i parmezanem stanowi osobne danie w ciepłe dni.
Zielony sos z natki pietruszki, orzechów, czosnku
Składniki
pełna szklanka natki pietruszki (ubita)
2 ząbki czosnku
pół szklanki posiekanych orzechów włoskich* 
3-4 łyżki oleju lub oliwy
2 łyżki z cytryny
ew. sól do smaku
świeżo zmielony czarny pieprz do smaku
Natkę pietruszki opłukać, wysuszyć, odkroić końce łodyg. Czosnek posiekać, dodać pociętą natkę, wsypać posiekane orzechy, dodać sok z cytryny. Dolewając powoli olej zmielić wszystkie składniki, aby powstał zielony sos. Ugotowany makaron z zielonym sosem z natki pietruszki i orzechami stanowi osobne danie.
*Można zamienić na  inne ulubione orzechy.

Sos persilada, francuski zielony sos z natki pietruszki
Sos persilada to smaczny, zdrowy, lekko ostry sos z natki pietruszki, czosnku, oliwy lub oleju. Często dodaje się do niego również ocet. Dla złagodzenia smaku czosnek zastępuje się dużą cebulą szalotką. Sos można dodać do makaronu (2-3 łyżki sosu rozrzedzić wodą po ugotowanym makaronie), grillowanych lub pieczonych ryb, pieczonych i gotowanych warzyw (młodych ziemniaków, buraków, kalafiora), kłaść na kanapki i przekąski z sera, dodać do sałatki z pomidorów lub ogórków, do ugotowanej zupy, nałożyć na omlet. Nadmiar persilady przechowuje się w szczelnie zamkniętym słoiku w lodówce. Jeśli na wierzch wleje się trochę oleju, aby przykrył powierzchnię sosu, będzie on świeży i smaczny przez długi czas. Persiladę można także zamrozić w odpowiednich porcjach.

Ostry zielony sos persilada – przepis podstawowy
Składniki
10 średnich ząbków czosnku
duży pęczek natki pietruszki
150 ml oliwy lub oleju słonecznikowego
Obrać czosnek, ząbki pociąć grubo. Umyć i osuszyć pietruszkę. Odciąć łodygi, odrzucić. Liście pietruszki i czosnek posiekać ostrym nożem. Przełożyć zmieloną natkę pietruszki z czosnkiem do słoika, zalać oliwą, lekko wymieszać (pietruszka powinna być całkowicie zakryta oliwą). Słoik z persiladą zamknąć szczelnie i włożyć do lodówki na 2 godziny.

Łagodny zielony sos persilada
Składniki
10 dag natki pietruszki
2 cebule dymki ze szczypiorem
3-5 średnich ząbków czosnku
150 ml oleju rzepakowego lub oliwy
3 łyżki białego octu winnego lub soku z cytryny
1-2 g soli (do smaku)
Natkę opłukać, strzepnąć wodę, odkroić końce łodyg. Czosnek obrać, ząbki pokroić na 2-3 części. Natkę pociąć na 3 części, krótko zmielić mikserem. Dodać czosnek i mielić dodając stopniowo olej. Można wlać kilka łyżek oleju mniej lub więcej, aby uzyskać pożądaną konsystencję. Na koniec dodać sok z cytryny i sól. Łagodny zielony sos z natki pietruszki i ziół podawać do przygotowanej potrawy.
Rada: Składniki persilady można uzupełniać o niewielką ilość ziół. Do natki pietruszki pasują tymianek, rozmaryn, cząber, trybula, estragon, liść laurowy.

Sos chimichurri, pikantny niskokaloryczny zielony sos z natki pietruszki
Argentyński sos chimichurri podawany jest do grillowanego mięsa. Tradycyjny zielony sos chimichurri przygotowywany jest z drobno posiekanej pietruszki, mielonego czosnku, oleju/oliwy, oregano, płatków ostrej czerwonej papryki i soku z cytryny/limonki, który można zastąpić białym lub czerwonym octem winnym. Dla wzmocnienia aromatu dodaje się jeszcze wybrane zioła: słodką paprykę, kminek, rozmaryn, tymianek, skórkę cytryny, bazylię, a dla zaostrzenia smaku liście kolendry czy pokruszony liść laurowy. Istnieje czerwona wersja sosu chimichurri z pomidorami i czerwoną papryką. Łagodny sos chimichurri z natki pietruszki lub z natki kolendry, z dodatkiem czosnku, oleju, oregano i octu dodaje się do sałatek, może on także zastąpić marynatę do pieczonej ryby i drobiu z grilla. Jednak mięsa nie powinno się marynować dłużej niż przez 2 godziny. Sos chimichurri trzeba zetrzeć z mięsa przed grillowaniem, aby jego smak nie zdominował smaku potrawy. Sos chimichurri przygotowuje się na 2-3 dni przed podaniem.

Sos chimichurri, zielony sos z natki pietruszki i świeżych ziół
Składniki
szklanka świeżych liści pietruszki (ubite)
pół szklanki świeżej naci koperku (ubita)
2 łyżki krojonych świeżych liści oregano
3 ząbki czosnku
1/2 papryki jalapeno z pestkami
szczypta soli i pieprzu
4-5 łyżek oleju
2 łyżki wody
łyżka czerwonego octu winnego lub soku z cytryny
Natkę pietruszki, koperek, oregano i papryczkę opłukać, osuszyć. Odrzucić łodygi ziół. Czosnek obrać, ząbki przekroić na pół. Liście pietruszki, koperek i oregano, papryczkę grubo pokroić. Dodać czosnek, sól i pieprz, krótko zmielić w blenderze. Wymieszać olej, wodę, ocet, dodać do ziół i zmielić (mielenie pulsacyjne). Sos chimichurri podać do mięsa.

Sos chimichurri, zielony sos z natki pietruszki i suszonych ziół
Składniki
2 pęczki natki pietruszki
cebula szalotka
2 ząbki czosnku
chilli w proszku
szczypta suszonego tymianku
łyżeczka suszonego oregano
pokruszony liść laurowy
sól, mielony czarny pieprz do smaku
5 łyżek oleju
cytryna lub limonka
1/2 szklanki gorącej wody
Suszone zioła i przyprawy zalać gorącą wodą, przykryć. Natkę pietruszki opłukać, strzepnąć wodę. Odrzucić grube końce łodyg, resztę pokroić na 2-3 części. Czosnek i szalotkę obrać, pokroić grubo. Do natki pietruszki, cebuli, czosnku dodać olej, sok z cytryny/limonki, gorący wywar z ziół i krótko zmielić blenderem. Sos wstawić do lodówki (najlepiej na noc). Sos chimichurri z dodatkiem suszonych ziół doskonale pasuje do ryby.

Włoska mieszanka ziołowa gremolata  z natką pietruszki
Tradycyjną gremolatę Włosi przygotowują tylko z 3 składników: liści pietruszki, czosnku i startej skórki cytryny. Podaje się ją z grillowanymi warzywami, gotowaną marchewką, kapustą brukselką czy fasolka szparagową, pieczonymi ziemniakami lub pieczoną dynią, do ugotowanego makaronu lub ryżu. Ziołowa gremolata pasuje do pieczonych ryb i pieczonego drobiu. Danie dekoruje się nią tuż przed podaniem. Dla urozmaicenia smaku do gremolaty można dodać m.in. tymianek, szałwię, rozmaryn, świeże pomidory koktajlowe lub pomidory w oleju, skórkę pomarańczy, ulubione nasiona czy ostrą paprykę.

Mieszanka ziołowa gremolata
Składniki
1/2 szklanki liści pietruszki (ubite)
1/2 szklanki koperku (ubity)
2-3 ząbki czosnku
1 łyżka startej skórki z cytryny
2 łyżki soku z cytryny
2 łyżki sezamu
2 łyżki oleju lnianego
Natkę i koperek opłukać, strzepnąć wodę, odciąć łodygi. Liście pokroić grubo, dodać posiekane ząbki czosnku i startą skórkę cytryny. Wymieszać olej z sokiem z cytryny, polać nimi pokrojone składniki. Gremolatę posypać nasionami, podać do warzyw lub mięsa.
*Sezam można zastąpić zmielonym lub zmiażdżonym siemieniem lnianym.

Przepisy na różne sosy można znaleźć w zakładce Sałatki, surówki, sosy, marynaty. 

Informacje o wartościach odżywczych i zdrowotnych natki pietruszki, przepisy lecznicze, przeciwwskazania do spożywania natki pietruszki są w artykule Natka pietruszki. Wartości odżywcze i właściwości lecznicze.