Świeże zioła w diecie cz. 1. Młoda pokrzywa

Wykorzystanie pokrzywy w kuchni

Przepisy kulinarne:
– sos z pokrzywy do makaronu, smażonego mięsa albo ryby,
– naleśniki z pokrzywą,
– omlet z pokrzywą, chleb z pokrzywą bez jaj,
– sałatka z pokrzywy, kaszy gryczanej, pieczarek i fasolki
– zapiekanka z chleba, sera i pokrzywy,
– kotlety rybne z pokrzywą i warzywami…
Działanie lecznicze pokrzywy zwyczajnej jest wielostronne, a szczególnie skuteczne przeciw wiosennemu wyczerpaniu. Pokrzywa zawiera m.in. dużo witaminy C, karoten, witaminy K, E, B2, kwas pantotenowy oraz składniki mineralne: żelazo, magnez, wapń, krzem, mangan. Jest zalecana w przypadku awitaminozy wiosennej, wzmacnia organizm i obniża zawartość cukru we krwi. Sprzyja tworzeniu się czerwonych ciałek krwi, wpływa dodatnio na działalność nerek, wątroby i pęcherzyka żółciowego, na wydzielanie się soków trawiennych i na perystaltykę jelit.
Wiosną najwartościowsza jest w maju, zanim zacznie kwitnąć.  Trzeba pamiętać jednak o tym, że zawiera sporą ilość histaminy i nawet po cieplnej obróbce może wywołać reakcje alergiczne.

W kuchni młoda pokrzywa jest delikatnym dodatkiem do zup jarzynowych i ziemniaczanych oraz szpinaku (1/3 ziela pokrzywy i 2/3 szpinaku). Można sporządzić z niej i innych zielonych ziół wiosenną sałatkę. Z pokrzywy uduszonej w maśle z cebulą, czosnkiem i gałką muszkatołową przygotowuje się farsz do naleśników. Przyrządzoną jak szpinak lub zagęszczoną jajkiem z odrobiną mleka podaje się ją jako jarzynkę do mięsa.

Sos z pokrzywy do makaronu, smażonego mięsa albo ryby
Składniki:
garść szczytów pokrzywy i młodych liści
masło
sól, pieprz do smaku
mleko
ząbek czosnku
kubek kwaśnej śmietany 12%
Pokrzywę wypłukać, sparzyć wrzątkiem, przełożyć na sito. Ostudzoną drobno posiekać. Na patelni rozpuścić masło, wsypać pokrzywę, posolić. Dusić do miękkości na maśle mieszając. Żeby nie przypaliła się dodać kilka łyżek mleka. Sos z pokrzywy wymieszać ze śmietaną, przyprawić do smaku. Posypać siekanym czosnkiem.

Naleśniki z pokrzywą
Składniki
1 dag świeżych listków młodej pokrzywy
pół łyżki skrobi ziemniaczanej
2 łyżki oleju słonecznikowego
200 ml mleka
pół szklanki mąki pszennej
jajko
pół łyżki cukru
duża szczypta soli
Pokrzywę wypłukać, oczyścić. Zerwać liście, włożyć je do garnka i zalać małą ilością zimnej wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować 2 minuty na małym gazie. Przełożyć na sitko. Jaja wymyć, wbić do naczynia, dodać cukier i mieszać tak długo, aż cukier się rozpuści. Do naczynia wsypać mąkę, skrobię i sól. Wymieszać. Wlać mleko i olej, dodać liście pokrzywy i zmielić blenderem. Teflonową patelnię spryskać odrobin a oleju, rozgrzać i wlać niedużą ilość ciasta. Delikatnie podważyć brzegi ciasta i przełożyć na drugą stronę. Teraz przykryć patelnię. Naleśniki z pokrzywą powinny być jasnozielone, cienkie, delikatne. Podawać ze słodkim lub pikantnym farszem.

Omlet z pokrzywą
Składniki
2 jaja
2 dag świeżych liści młodej pokrzywy
2 dag masła
4 łyżki mleka
2 młode cebule dymki ze szczypiorem
szczypta soli
koperek, natka pietruszki do posypania
Pokrzywę wypłukać, oczyścić. Zerwać liście, włożyć je do garnka i zalać małą ilością zimnej wody. Doprowadzić do wrzenia i gotować 2 minuty na małym gazie. Przełożyć na sitko, ostudzić i drobno pokroić (lub zmielić blenderem). Jaja wymyć i wbić je do miski. Dodać mleko, sól i dokładnie wymieszać. Dymki, koperek i natkę wypłukać, strzepnąć wodę. Cebulę pokroić w grubą kostkę i zeszklić na maśle. Dodać pokrojony szczypior, pokrojoną pokrzywę i dusić przez około minutę. Wlać masę z jajek, przykryć i zmniejszyć gaz do minimum. Smażyć powoli przez 10-15 minut, aż masa się całkowicie zetnie. Podważyć brzegi łopatką. Omlet z pokrzywą zsunąć na talerz i posypać natką i koperkiem.

Sałatka z pokrzywy, pieczarek, fasolki i kaszy gryczanej
Składniki:
50 dag młodych liści pokrzywy
10 dag gryki
kilka pieczarek
pół łyżeczki oleju
woda
cebula
sól, pieprz do smaku
czerwona fasolka z puszki
szczypiorek
kwaśna śmietana
Grykę ugotować na sypko w lekko osolonej wodzie. Pieczarki oczyścić, pokroić. Na patelni rozgrzać olej, wsypać pieczarki i pokrojoną cebulę, przyprawić solą i pieprzem. Kiedy puszczą sok dolać trochę wody, aby dusiły się a nie smażyły. Pokrzywę wypłukać, sparzyć wrzątkiem. Osuszoną pokroić drobno, dodać do pieczarek, dusić mieszając 2-3 minuty. Patelnię zdjąć z ognia, pieczarki wymieszać z 2-3 łyżkami śmietany. Na talerze wyłożyć grykę, do dołka nałożyć pieczarki, porcję odsączonej fasolki z puszki. Pokroić szczypiorek, posypać nim sałatkę z pokrzywy, gryki, pieczarek, fasolki na talerzu.

Chleb z pokrzywą bez jaj
Składniki
200 ml wrzącej wody
1 dag świeżych drożdży 
10 dag świeżych liści i łodyg młodej pokrzywy
2 łyżki miękkiego masła
35 dag mąki pszennej* (tutaj mąka razowa graham)
łyżka stołowa cukru i łyżeczka soli
pęczek świeżego koperku i ząbek czosnku
nasiona lnu, dyni lub sezamu do posypania

forma do pieczenia 22 cm x 9 cm, papier do pieczenia, tłuszcz do formy

Pokrzywę wypłukać w zimnej wodzie. Przełożyć do garnka, zalać wrzątkiem i gotować na małym gazie przez 2 minuty. Przełożyć na sito, zalać zimną wodą, dobrze wycisnąć. Koperek wypłukać, strzepnąć wodę, odciąć grube łodygi. Pokrzywę, koper, cukier zmielić w blenderze z niedużą ilością ciepłej przegotowanej wody o temperaturze nie wyższej niż 40°C, aby powstała gęsta zielona masa. Przełożyć do niedużego naczynia, dodać łyżkę mąki, cukier, wkruszyć drożdże. Masę zagnieść, przykryć i odstawić na 15 minut w ciepłym miejscu. Do dużej miski przesiać przez sito mąkę i sól, dodać posiekany czosnek. Do mąki przełożyć wyrastające drożdże, dodać miękkie masło. Ciasto ugniatać przez 5 minut, powinno być dość lepkie, miękkie i delikatne. Przykryć i odstawić w ciepłe miejsce na 40-60 minut. Po wyrośnięciu powinno być delikatne i porowate. Ponownie zagnieść przez 5 minut i odstawić do wyrośnięcia na minimum 20 minut. Ręce natłuścić olejem, z ciasta uformować chleb. Przykryć płótnem, włączyć piekarnik. Chleb przełożyć do natłuszczonej formy wyłożonej papierem do pieczenia i wstawić do rozgrzanego do temperatury 180°C piekarnika na środkową półkę na 40 minut. Po tym czasie przenieść na dolną i piec nie dłużej niż 10 minut. Chleb studzić na kratce (bez formy).
Z ciasta z pokrzywą bez jaj upiec bułeczki. Czas pieczenia 20-25 minut w temperaturze 180°C.
*Chleb z pokrzywą i bułki pieczone z białej mąki mają soczysty jasnozielony kolor.

Zapiekanka z suchego chleba z serem i z pokrzywą
Składniki:
30 dag białego sera
30 dag chleba 
30 dag liści pokrzywy
2 jajka
200 ml jogurtu naturalnego
ząbek czosnku, sól, pieprz do smaku
wrząca woda
olej do formy
Liście pokrzywy wypłukać, wyjąc z wody i zalać wrzątkiem na kilka minut. Wymieszać pokruszony ser, jogurt i rozkłócone jajka. Liście pokrzywy wyłożyć na sito, kiedy woda ocieknie pokroić. Chleb pokroić w kostkę, czosnek posiekać drobno. Wszystkie składniki wymieszać, przyprawić. Formę natłuścić, rozłożyć w niej równomiernie masę. Formę wstawić na środkowy poziom do piekarnika rozgrzanego do 180-200°C. Piec przez pół godziny. Zapaiekanka z chleba, sera i pokrzywy ma złoto-brązowegy kolor.

Kotlety rybne z pokrzywą
Składniki:
50 dag filetów z morszczuka albo mintaja
25 dag szczytów i młodych listków pokrzywy
3-4 liście kapusty pekińskiej
średnia marchew
2 jaja klasy M
sól i pieprz do smaku
mąka
masło i olej rzepakowy
Filety opłukać (zamrożone rozmrozić), włożyć do wrzącej wody i ugotować. Wyjąć łyżką cedzakową na talerz, ostudzić. Pokrzywę opłukać, sparzyć wrzątkiem.
Warzywa opłukać, marchew obrać i zetrzeć natarce. Z liści kapusty pekińskiej wyciąć twarde części, miękkie poszatkować. Rybę rozgnieść widelcem, dodać rozdrobnione warzywa i posiekaną pokrzywę, wbić jajka, przyprawić. Wszystkie składniki dokładnie wymieszać i uformować mokrą dłonią kotlety. W każdy wcisnąć mały kawałek masła. Na blat wysypać cienką warstwę mąki, otoczyć nią kotlety. Na patelni rozgrzać niewielką ilość oleju. Kotlety rybne z pokrzywą i warzywami krótko smażyć na rozgrzanym oleju.

Artykuły powiązane:

Świeże zioła w diecie cz. 2. Mniszek lekarski, szczaw, pokrzywa.
Świeże zioła w diecie cz. 3. Dietetyczna zupa pokrzywowa nie tylko dla cukrzyka.