Gotowanie grzybów. Borowiki szlachetne

Idziemy na grzyby. Jak gotować borowiki?

Gdzie rosną grzyby? Kiedy zbierać borowiki? Rady jak czyścić borowiki. Jak gotować borowiki? Jak długo gotować borowiki świeże? Jak długo moczyć suszone grzyby? Jak długo gotować suszone prawdziwki? Jak długo gotować borowiki w zupie? Przepis na zupę grzybową z borowikami. Jak długo obgotować borowiki do smażenia? Jak długo gotować borowiki do mrożenia? Ile gotować mrożone borowiki? Przepis na sos z prawdziwków. Przeciwwskazania do spożywania grzybów.

Wartości borowików
Borowiki są bogate w witaminy A, B1, B2, B6, B9, C, D, E, PP oraz sole mineralne: sód, wapń, potas, siarka, cynk, fosfor, żelazo. Są pożywne, mają korzystny wpływ na stan tarczycy i wzmacniają układ immunologiczny. Podaje się je w okresie przeziębienia, fizycznego wyczerpania organizmu. Borowik szlachetny zawiera substancje o działaniu przeciwrakowym oraz wzmacniające mięsień sercowy. Dojrzały borowik szlachetny jest dużo bardziej wartościowy pod względem spożywczym od młodego. Najbardziej wartościowe są borowiki zbierane pod koniec lata i jesienią. Najlepiej przyswajalne białka zawierają borowiki suszone.

Kiedy zbierać borowiki? Gdzie rosną grzyby?
Borowiki szlachetne czyli prawdziwki zbiera się od początku lata do października, na obszarze położonym z dala od szos, terenów przemysłowych, ponieważ mają wyjątkowo dużą zdolność kumulowania zanieczyszczeń z powietrza i gleby.
Młode borowiki szlachetne mają biały kolor, dojrzałe mają brązowy kapelusz i jasny mięsisty trzon. Ich miąższ nie ciemnieje po złamaniu, przecięciu ani po wysuszeniu. Zdrowy dojrzały borowik smakuje lekko orzechowo.
Borowiki rosną pod świerkiem, sosną, brzozą, dębem, grabem, bukiem, wśród wrzosów, jagód, muchomorów, przy mrowiskach. Można je znaleźć w pobliżu starszych drzew, wśród mchu.
Borowiki powinno się przerobić jak najszybciej po zbiorze. Przechowuje się je wyłącznie w lodówce, lecz nie dłużej niż przez 8-12 godzin.

Jak czyścić borowiki? 
Grzyby należy przebrać, odrzucić popsute, uszkodzone i robaczywe. Odciąć końce trzonów. Nożem, gąbką, ściereczką dokładnie oczyścić z ziemi, liści. Borowiki trzeba dokładnie oczyścić, koniecznie zeskrobać skórkę z trzonu (może zawierać niebezpieczne bakterie, zwłaszcza na starszych grzybach) i wypłukać. Brudne moczy się w letniej wodzie, aby brud sam odszedł. Każdy grzyb trzeba przekroić, aby sprawdzić, czy w środku nie ma plam albo robaków. Ciemne plamy, dziurki z robakami trzeba wyciąć i wyrzucić. Niewidoczne gołym okiem larwy usuwa się mocząc grzyby w osolonej wodzie (1-2 łyżki soli na litr wody). Po tym grzyby trzeba dokładnie opłukać pod bieżącą wodą.
Dobra rada: brudne ręce po zbiorze grzybów i ich czyszczeniu pomoże domyć papka z kwasku cytrynowego i ciepłej wody, sok z cytryny lub ocet. 

Wszystkie grzyby leśne powinny być gotowane długo, najlepiej w dwóch wodach, aby pozbyć się wszelkich zanieczyszczeń. Borowiki łatwo wchłaniają toksyczne związki. Trujące substancje ulegają zniszczeniu podczas gotowania. Surowe lub słabo ugotowane powodują zatrucia pokarmowe. Prawidłowe gotowanie borowików znacznie ułatwia ich trawienie i przyswajalność wartościowych białek.
Małe borowiki gotuje się w całości, duże kapelusze trzeba pokroić na 4 części. Pokrojone trzony gotuje się osobno. Gotowane borowiki przyprawia się solą, pieprzem, kurkumą, majerankiem lub tymiankiem, duszoną cebulą, świeżym koperkiem lub natką pietruszki, śmietaną. Borowiki po ugotowaniu dodaje się do do zup, sosów, bigosu, sałatek, farszu.
Borowiki można suszyć.

Jak gotować borowiki? Czas gotowania grzybów

Jak długo gotować świeże borowiki?
Świeże, duże borowiki gotuje się 30-40 minut. Kapelusze i trzony gotuje się osobno. Trzony starszych grzybów są niesmaczne, można je wyrzucić. Do wody w garnku wsypać łyżkę soli, doprowadzić wodę do wrzenia. Do garnka wrzucić oczyszczone i pokrojone grzyby, woda powinna całkowicie pokrywać grzyby. Borowiki gotować na małym ogniu przez kwadrans zdejmując pianę, ponieważ zawiera ona trujące substancje, które borowiki szczególnie łatwo wchłaniają. Grzyby przełożyć na sito, wypłukać pod bieżącą chłodną wodą. Garnek wypłukać, wlać świeżą zimną wodę, doprowadzić do wrzenia. Przełożyć grzyby. Borowiki gotować około 20 minut. Jeśli nadal tworzy się piana, trzeba ją usunąć. Borowiki są ugotowane jeśli opadną na dno garnka po zdjęciu garnka z gazu.

Jak długo gotować borowiki w zupie?
Zanim doda się borowiki do zupy, trzeba je obgotować, aby pozbyć się zawartych w nich trucizn.

Jak gotować zupę grzybową z borowikami?
Składniki
25 dag świeżych borowików
mała cebula
średnia marchew
3 ziemniaki
2 dag masła
kwaśna śmietana
świeży koperek lub natka pietruszki
sól i pieprz do smaku
ew. liść laurowy
1,5 l wody
Borowiki gotuje się jw. w dwóch wodach zdejmując pianę. Pierwszą wodę wylewa się po kwadransie gotowania, a borowiki trzeba wypłukać na sicie pod bieżącą zimną wodą. Grzyby zalewa się świeżą zimną wodą w garnku, doprowadza do wrzenia. Po 20 minutach gotowania borowików na średnim ogniu dodać pokrojone w kostkę ziemniaki, posolić i gotować przez około 20 minut na mniejszym ogniu. W tym czasie obrać i pokroić w kostkę cebulę, obrać marchew i zetrzeć na tarce o grubych oczkach. Cebulę i marchew delikatnie podsmażyć na maśle mieszając. Dodać do zupy na kilka minut przed końcem gotowania. Można dodać liść laurowy. Na talerzu zupę przyprawić siekanymi ziołami i kleksem kwaśnej śmietany.

Jak długo gotować mrożone borowiki? 
Zamrożonych borowików nie rozmraża się przed gotowaniem. Można szybko spłukać z nich szron. Zalewa się je całkowicie  zimną wodą. Gotuje na małym ogniu pod przykryciem. Jeśli nie były obgotowane przed mrożeniem, gotuje się je tak jak surowe borowiki w dwóch wodach zdejmując pianę. Wcześniej obgotowane gotuje się kwadrans.

Jak długo gotować suszone borowiki szlachetne/prawdziwki?
Suszone grzyby wypłukać na sicie w zimnej wodzie, następnie moczyć w zimnej solonej wodzie przez 6-12 godzin. Na garść grzybów potrzebna jest szklanka wody. Jeśli woda po moczeniu suszonych grzybów jest brudna, trzeba ją wylać. Jeśli jest czysta, dodaje się ją do wody, w której będą gotowały się wymoczone grzyby. Do gotowania 10 dag suszonych i wymoczonych grzybów potrzeba 3 l wody. Wodę z grzybami doprowadzić do wrzenia na średnim ogniu. Krojone grzyby gotuje się jeszcze przez pół godziny, a całe przez 45 minut. Po ugotowaniu grzyby wyjąć, a wywar z grzybów wykorzystać do gotowania warzyw do zupy.

Jak długo obgotować świeże borowiki/prawdziwki przed smażeniem?
Aby zapobiec zatruciom przed smażeniem świeże borowiki należy gotować w osolonej wodzie. Oczyszczone i pokrojone borowiki wkłada się do zimnej wody i doprowadza do wrzenia. Soli i gotuje się na średnim ogniu jeszcze przez 30 minut licząc czas od momentu zawrzenia wody. Następnie grzyby przekłada się na sito, aby dobrze ociekły. Ugotowane borowiki przekłada się na rozgrzaną patelnię, smaży się przez kwadrans.

Jak długo gotować prawdziwki przed mrożeniem? 
Przed mrożeniem oczyszczone borowiki należy gotować w dwóch wodach w sumie przez 40-50 minut.

Jak gotować sos z prawdziwków?

Przepis na sos z borowików szlachetnych do mięsa i dań z dziczyzny
Składniki
3 dojrzałe borowiki
średnia cebula
3/4 szklanki chudego wywaru z mięsa
2 łyżki białego wina wytrawnego
3 łyżeczki masła
natka pietruszki
gałązka tymianku
sól i pieprz do smaku
olej
Ugotowane borowiki zmielić. Wymyć natkę i tymianek, zdjąć listki z łodyżek. Cebulę obrać z łusek, posiekać drobno. Rozgrzać patelnię, na oleju smażyć borowiki i cebulę przez kilka minut. Dodać białe wino i podgrzewać mieszając, aż alkohol odparuje. Dodać wywar mięsny, doprowadzić do wrzenia. Sos z prawdziwków przyprawić solą, pieprzem, natką i tymiankiem, dodać masło i zdjąć patelnię z ognia.

Uwagi i przeciwwskazania do spożywania grzybów
Ponieważ borowiki są wyjątkowo ciężkostrawne, nawet prawidłowo przygotowanych nie powinno się podawać dzieciom do 12. roku życia, kobietom w ciąży i karmiącym piersią, osobom cierpiącym na choroby układu pokarmowego, a także na indywidualną nietolerancję grzybów. Spożywanie dużych ilości prawdziwków prowadzi do niestrawności.

Artykuły powiązane:

Gotowanie grzybów. Maślaki.
Gotowanie grzybów. Opieńki miodowe.
Gotowanie grzybów. Koźlarze czyli kozaki. 
Gotowanie grzybów. Kurki. 
Gotowanie grzybów. Boczniaki.
Jak suszyć grzyby w domu?
Mrożenie grzybów. Rydze.
Mrożenie grzybów. Borowiki szlachetne czyli prawdziwki.
Mrożenie grzybów. Pieprznik jadalny czyli kurka żółta.
Kiszenie rydzów.