Jak siać warzywa?
Siejemy warzywa w ogrodzie i do doniczki
Jak siać warzywa – główne zasady siewu nasion warzyw. Dlaczego ważny jest termin siewu? Na jaką głębokość sieje się nasiona warzyw? Jaki jest czas kiełkowania nasion warzyw a jaka jest temperatura kiełkowania nasion warzyw? Dlaczego nasiona nie kiełkują? Jak długo można przechowywać nasiona warzyw?
Jak długo wschodzi: arbuz, bakłażan, bób, brokuł, brukiew, burak czerwony, burak liściowy (boćwina, mangold), cebula zwyczajna, cebula siedmiolatka (czosnek dęty), cukinia i kabaczek, cykoria, czosnek, dynia, endywia, fasola, gorczyca sarepska, groch, jarmuż, kalafior, kalarepa, kapusta, karczochy, koper włoski (fenkuł, koper słodki), kukurydza…
Kupując nasiona warzyw trzeba wybrać producenta z długoletnią tradycją i dobrą opinią, lub pozyskującego nasiona z gospodarstwa prowadzonego metodami tradycyjnymi i ekologicznymi. Nie kupuje się nasion starych, których termin przydatności do siewu już minął! Tanie nasiona oferowane w ogromnej ilości w marketach są najczęściej słabej jakości, zdarza się, że z wysianych nasion z całego opakowania wzejdzie tylko kilka, a rośliny marnie rosną i chorują.
Dobra rada: kupując nasiona powinno się zwróć uwagę na datę zbioru nasion, a nie na czas ich pakowania.
Siejąc droższe nasiona ze sprawdzonego źródła, przestrzegając terminu, sposobu siewu i pielęgnacji wschodzących warzyw nie tylko będziemy cieszyć się dobrymi zbiorami, ale też sporo zaoszczędzimy.
Główne zasady siewu nasion warzyw
1. Siew nasion warzyw do doniczki czy bezpośrednio do gruntu?
Niektóre zioła, kwiaty i warzywa powinno się wysiewać w doniczkach w ciepłym pomieszczeniu a rozsady wysadzać do gruntu od 2. połowy maja. Inne wysiewa się bezpośrednio do gruntu (m.in. sałata, kapusta, marchew, rzodkiewka, cebula, szpinak, groch). Niektóre nasiona wykiełkują dopiero po długim okresie zimna (jest to naturalny mechanizm obronny rośliny). Można je wysiać w ogrodzie późną jesienią, aby wykiełkowały, np. czosnek niedźwiedzi, lawenda, marzanka, mak, astry i dzwonki.
2. Termin siewu nasion warzyw
Należy trzymać się terminu siewu, jednak ze względu na zmiany klimatu może być przesunięty o krótki okres. Jeśli nasiona na sadzonki są wysiewane zbyt wcześnie, a skrzynka stoi na parapecie i jest ogrzewana przez kaloryfer, to sadzonki tworzą długie, cienkie łodygi z jasnozielonymi, małymi liśćmi. Promienie słoneczne są jeszcze bardzo słabe, aby zapewnić roślinom wystarczającą ilość światła.
Nie powinno się rozpoczynać siewu w domu przed 1 marca. W zimnym inspekcie i w szklarni można siać rośliny wcześniej. Na zewnątrz rośliny są lepiej oświetlane przez słońce a temperatura jest niska. Przy bezpośrednim siewie warzyw i kwiatów na grządce należy wziąć pod uwagę odporność na zimno danej rośliny. Nasiona rzodkiewki, szpinaku, koperku, groszku, marchwi, cebuli przetrwają wiosenne przymrozki. Siew marchwi, pietruszki, kopru, sałaty do gruntu należy wykonać bardzo wcześnie, gdy tylko górna warstwa gleby zostanie lekko rozmrożona. W długo wilgotnej glebie nasiona nie wyschną, co zdarza się przy siewie w późniejszym terminie. Ale wiele warzyw (np. buraki) nie można wysiać do zimnej gleby, sieje się je w szklarni lub czeka, aż gleba ogrzeje się 7°C-10°C na głębokości 10-12 cm.
Niektóre nasiona nie powinny wykiełkować w gruncie przed okresem przymrozków w 2. połowie maja np. fasola szparagowa. Nasiona kiełkują szczególnie dobrze w temperaturach powyżej 15°C. Z reguły taka temperatura jest najwcześniej w 2. połowie kwietnia.
Zaraz po siewie grządkę przykrywa się włókniną zapobiegająca wymarzaniu kiełkujących nasion i wypłukiwaniu przez deszcze.
Nie powinno się wysiewać nasion w czasie upałów, ponieważ trudno będzie utrzymać równomierną wilgoć na grządce. Także przed silnym deszczem siew trzeba odłożyć, poniewaź wypłucze on drobne nasiona z gleby.
Wiele nasion warzyw można wysiać do gruntu dopiero latem (m.in. jarmuż, buraki, fasolka szparagowa, endywia, kapusta pekińska, koper, cebula siedmiolatka).
3. Gleba
Najlepszym podłożem do siewu jest specjalna gleba do siewu i uprawy sadzonek, ponieważ zawiera mniej składników odżywczych, lub ziemia ogrodowa sterylizowana parą wodną, aby zabić patogeny (zarodniki grzybów). Takie warunki pozwalają na optymalne rozpoczęcie życia młodej roślinki. Gleba po wysianiu powinna być zawsze wilgotna, ale nigdy mokra. Dlatego zamiast podlewać, lepiej jest zraszać ziemię. W zbyt mokrej glebie brakuje powietrza dla korzeni – nasiona i siewki duszą się i mogą zgnić. Dzieje się tak również, gdy nasiona wysiewa się w szczelnie zamkniętych szklarenkach, plastikowych pojemnikach. Aby tego uniknąć, pojemniki powinny mieć szparki i muszą być codziennie otwierane na krótki czas.
Przed siewem nasion na rozsady, zwłaszcza pomidorów, warto zdezynfekować glebę, jeśli nie kupiliśmy jej od sprawdzonego producenta.
Można to zrobić na kilka sposobów:
– zalać glebę wrzącą wodą;
– zalać glebę jasnoróżowym roztworem nadmanganianu potasu;
– wypalić glebę w piekarniku przez 10–15 minut w temperaturze 180°C-200°C.
4. Głębokość siewu nasion warzyw. Czy nasiona potrzebują światła do wykiełkowania?
Bardzo drobne nasiona wysiewa się na glebę i lekko przygniata dłonią. Większe nasiona potrzebują pokrycia ich warstwą gleby odpowiedniej grubości, ponieważ źle kiełkują przy dostępie światła, wysychają. Wysiewa się je na powierzchnię wilgotnej gleby i lekko przygniata dłonią. W przypadku nasion, które do wykiełkowania potrzebują ciemności, zakrywa się je warstwą gleby lub piasku, która ma średnicę 1-2 razy większą od średnicy małych nasion i 3-4 razy większą od średnicy większych nasion. Niektóre nasiona np. bazylia, rzeżucha, koper czy seler do wykiełkowania potrzebują światła, dlatego nie przykrywa się ich ziemią.
5. Gęstość siewu nasion warzyw
Nasiona sieje się możliwie równomiernie, aby każda młoda roślinka miała wystarczająco dużo światła i miejsca na ukorzenienie się i wydobycie z gleby składników odżywczych. Jeśli wchody są zbyt gęste trzeba przerzedzić, pozostawiając silne roślinki i usuwając słabsze. W przeciwnym razie ściśnięte rośliny będą cienkie, wyciągnięte i blade. Plony zauważalnie pogorszą się.
6. Stanowisko
Do wysiewu nasion na grządce trzeba starannie wybrać stanowisko. Każda roślina ma swoje własne wymagania dotyczące ilości światła, wilgotności i składu gleby. Na przykład pomidory, czosnek, buraki powinny być sadzone w słonecznej części ogrodu, szczypiorek woli miejsca lekko zacienione. Sałata i marchew nie znoszą upałów, papryka wymaga obfitego podlewania i wilgoci w powietrzu. Kapryśne ogórki nie tolerują przeciągów, dlatego sadzi się je w osłoniętych od wiatru miejscu o wystarczającej wilgotności.
Dlaczego nasiona warzyw nie wykiełkowały?
Główne przyczyny braku wschodów to:
– nasiona zostały zebrane za wcześnie lub za późno;
– nasiona były nieodpowiednio przechowywane;
– nasiona były niskiej jakości lub stare;
– domowa obróbka kupionych nasion;
– nieprawidłowa głębokość siewu nasion i sadzenia ziaren;
– zbyt niska temperatura gleby i wody do podlewania (woda powinna zawsze mieć temperaturę pokojową);
– gleba nie jest wystarczająco wilgotna;
– zbyt mokra gleba, przez to jest ciężka i brakuje w niej powietrza;
-stosowanie pestycydów lub stężonych nawozów przed siewem i sadzeniem.
Temperatura kiełkowania nasion warzyw i czas kiełkowania nasion warzyw
Arbuz
Nasiona arbuza wysiewa się do doniczek na głębokość 2-3 cm, kiełkują w ciągu 8-10 w temperaturze 22°C-26°C. Sadzonki wysadza się dopiero pod koniec maja w rozstawie 1 m x 40 cm. Zebrane nasiona arbuza zachowują zdolność kiełkowania przez 6-8 lat.
Bakłażan
Nasiona bakłażana kiełkują po 15-20 dniach przy stałej temperaturze 19°C-25°C. Trzeba je przykryć warstwą ziemi o grubości 1 cm-1,5 cm. Nasiona bakłażana zachowują zdolność kiełkowania przez 3-5 lat.
Bób
Ziarna bobu sadzi się na głębokość 5 cm, wschodzą po 10-12 dniach, gdy gleba nagrzeje się do temperatury 6°C. Optymalna temperatura powietrza wynosi 15°C-20°C. Zebrane nasiona bobu zachowują zdolność kiełkowania przez 5-6 lat.
Brokuł
Nasiona brokułów potrzebują ciepła, kiełkują po 8-14 dniach przy stałej temperaturze gleby 15°C-18°C. Przykrywa się je warstwą ziemi o grubości 0,5 cm. Nasiona brokułów zachowują zdolność kiełkowania przez 4-5 lat.
Brukiew
Nasiona brukwi sieje sie na głębokość 2 cm. Wykiełkują w ciągu 6-8 dni w temperaturze 18°C do 25°C.
Brukselka patrz kapusta brukselska
Burak czerwony
Nasiona buraka czerwonego wysiewa się na głębokość 2-3 cm. Czas kiełkowania nasion buraka wynosi 10-15 dni, temperatura kiełkowania 8°C-15°C. Nasiona buraków zachowują zdolność kiełkowania przez 4-5 lat.
Burak liściowy, boćwina, mangold
Nasiona buraka liściowego kiełkują w ciągu 10-15 dni w temperaturze 8-18°C. Przykrywa się je warstwą ziemi o grubości 2 cm. Nasiona buraków liściowych zachowują zdolność kiełkowania przez 3 lata.
Cebula
Nasiona cebuli wysiewa się na głębokość 2 cm. Cebula wschodzi po 15-20 dniach w temperaturze 12°C-15°C. Nasiona cebuli zachowują zdolność kiełkowania przez 3 lata.
Cebula siedmiolatka czyli czosnek dęty
Nasiona cebuli siedmiolatki kiełkują w ciągu 15-20 dni w temperaturze 12°C do 15°C. Nasiona przykrywa się warstwą ziemi o grubości 1-2 cm. Nasiona cebuli siedmiolatki zachowują zdolność kiełkowania przez 3 lata.
Cukinia, kabaczek
Nasiona cukinii sadzi się do doniczki na głębokość 3 cm. W temperaturze 15°C-20°C czas kiełkowania nasion cukinii wynosi 8-12 dni. Zebrane nasiona kabaczka zachowują zdolność kiełkowania aż 6-8 lat.
Cykoria sałatowa, cykoria „głowa cukru”, cykoria radicchio
Nasiona cykorii wysiewa się na głębokość 2 cm. W temperaturze 10°C do 20°C wykiełkują w terminie od 12 do 25 dni. Cykoria „głowa cukru” lubi wyższą temperaturę w zakresie od 20°C do 25°C, a czerwona cykoria radicchio najlepiej kiełkuje w temperaturze od 22°C do 28°C.
Czosnek bulwiasty patrz szczypiorek czosnkowy
Czosnek dęty patrz Cebula siedmiolatka
Dynia
Nasiona dyni sadzi się do doniczki na głębokość 3 cm. Temperatura kiełkowania nasion dyni wynosi 15°C-20°C, czas kiełkowania 8-12 dni. Nasiona dyni zachowują zdolność kiełkowania przez 6-8 lat.
Dynia piżmowa, zielona dynia muszkatołowa
Nasiona dyni piżmowej i dyni muszkatołowej kiełkują w stałej temperaturze 16°C-22°C po 6-12 dniach. Nasiona dyni przykrywa się warstwą gleby o grubości 2-3 cm.
Dynia hokkaido
Nasiona dyni hokkaido kiełkują w ciągu 6-10 dni w temperaturze 20°C-25°C.
Endywia
Nasiona endywii przykrywa się warstwą gleby o grubości 0,5-1 cm. Nasiona endywii kiełkują w ciągu 8-15 dni w temperaturze od 18°C do 25°C. Nasiona endywi zachowują zdolność kiełkowania przez 5 lat.
Fasola szparagowa
Ziarna fasoli szparagowej sadzi się na głębokość 2-3 cm. Temperatura kiełkowania fasoli wynosi 12°C-15°C. Pierwsze wschody pojawiają się po 8-10 dniach.
Fasola wielokwiatowa
Ziarna fasoli wielokwiatowej wykiełkują w ciągu 5-10 dni w temperaturze 15°C -18°C. Fasolę sadzi się na głębokość 5 cm. Zebrane nasiona fasoli zachowują zdolność kiełkowania przez 5-6 lat.
Gorczyca sarepska, kapusta sitowa/sarepska
Nasiona gorczycy sarepskiej sieje sie na głębokość 0,5 cm. Optymalna temperatura kiełkowania to 10°C-16°C. Zbiór liści rozpoczyna się w ciągu 14-30 dni po wysiewie.
Groch
Nasiona grochu sadzi się na głębokośc 5 cm. Groch wschodzi w ciągu 7-10 dni przy temperaturze gleby 8°C-10°C.
Jarmuż
Nasiona jarmużu przykrywa się warstwą gleby o grubości 0,5-1 cm. Czas kiełkowania nasion jarmużu wynosi 6-8 dni, a temperatura kiełkowania to 10°C-20°C.
Kalafior
Nasiona kalafiora sieje się na głębokość 0,5-1 cm. Przy temperaturze 15°C-22°C kiełkują w ciągu 8-12 dni. Nasiona kalafiora zachowują zdolność kiełkowania przez 3-5 lat.
Kalarepa
Nasiona kalarepy przykrywa się warstwą gleby o grubości 1 cm. W temperaturze 15°C-22°C nasiona kiełkują po 5-8 dniach. Zebrane nasiona kalarepki zachowują zdolność kiełkowania przez 3-5 lat.
Kapusta
Nasiona kapusty brukselskiej, kapusty białej i czerwonej, kapusty pekińskiej, kapusty włoskiej zachowują zdolność kiełkowania 4-5 lat. Nasiona kapusty morskiej zachowują zdolność kiełkowania tylko 2 lata. Nasiona kapusty sitowej czyli gorczycy sarepskiej zachowują zdolność kiełkowania 3 lata.
Kapusta brukselka
Nasiona kapusty brukselskiej wysiewa się na głębokość 1 cm. Kiełkują już w temperaturze powyżej 8°C. W temperaturze 18°C-22°C nasiona kapusty brukselskiej wschodzą w ciągu 5-8 dni.
Kapusta czerwona
W temperaturze 18°C-22°C nasiona kapusty wschodzą po 5-8 dniach. Sieje się je na głębokość 1 cm.
Kapusta głowiasta, biała kapusta
Nasiona kapusty głowiastej przykrywa się warstwą gleby o grubości 1 cm. Nasiona kapusty wschodzą w temperaturze 18°C-22°C. Czas kiełkowania nasion kapusty wynosi 5-8 dni.
Kapusta Pak Choi
Nasiona kapusty Pak Choi wysiewa się na głębokość 1 cm; w temperaturze 18-25°C nasiona wschodzą po 5-12 dniach.
Kapusta palmowa
Nasiona kapusty palmowej sieje się na głębokość 1 cm. Kiełkują w temperaturze 16°C, wschody pojawiają się po 8-12 dniach.
Kapusta pekińska
Nasiona kapusty pekińskiej potrzebują ciepłego podłoża aby wykiełkować, dlatego wysiewa się je do gruntu latem. Kiełkują po 8-14 dniach. Trzeba je przykryć warstwą gleby o grubości 2 cm.
Kapusta sitowata patrz gorczyca sarepska
Kapusta włoska
Nasiona kapusty włoskiej sieje się na głębokość 1 cm. Nasiona kiełkują po 5-8 dniach w temperaturze 18°C-22°C.
Karczochy
Nasiona karczochów wschodzą po około 30 dniach w temperaturze 18°C -25°C. Wysiewa się je na głębokość 5 cm.
Koper włoski, fenkuł, koper słodki
Nasiona kopru włoskiego wysiewa się na stanowisko stałe, ponieważ nie lubi przesadzania. Przykrywa się je warstwą gleby o grubości 0,5-1 cm. W temperaturze 20-30°C czas kiełkowania nasion kopru wynosi 8-14 dni. Nasiona kopru zachowują zdolność kiełkowania 2 do 5 lat (w zależności od odmiany).
Kukurydza
Ziarna kukurydzy sadzi się na głębokość 4-5 cm, kiełkują w ciągu 7-10 dni w temperaturze 12°C-20°C. Nasiona kukurydzy słodkiej zachowują zdolność kiełkowania 2-3 lata.
Mangold patrz burak liściowy
Marchew
Nasiona marchwi przykrywa się warstwą gleby o grubości 3 cm. Marchew wschodzi po 15-20 dniach. Temperatura kiełkowania nasion marchwi wynosi 12°C-18°C. Nasiona marchwi zachowują zdolność kiełkowania 2-3 lata.
Melon
Nasiona melona sadzi się na głębokość 2 cm. Kiełkują po 10-14 dniach w temperaturze 18°C-30°C. Nasiona melona zachowują zdolność kiełkowania aż 6-8 lat.
Mizuna, musztarda japońska
Nasiona musztardy japońskiej wschodzą w temperaturze 10-16°C po około 2 tygodniach.
Artykuły powiązane: