Siew warzyw, sadzenie warzyw w ogrodzie

Planowanie ogrodu warzywnego. Terminy siewu i sadzenia warzyw w ogrodzie i na działce cz. 1

 

Rady dla ogrodników-amatorów kiedy siać warzywa, kiedy sadzić warzywa, jak sadzić warzywa w szklarni i na grządce: bakłażany, brokuły, brukiew, buraki ćwikłowe, buraki liściowe, bób, cebula zwyczajna, szalotka, siedmiolatka, cukinia, cykoria, czosnek, dynia, endywia, fasola tyczna, fasola wielokwiatowa, fasolka szparagowa, groch zwyczajny, jarmuż…
Większość wysianych nasion trzeba przykryć ziemią, a grubość jej warstwy wynosi zazwyczaj dwu- lub trzykrotność średnicy nasion. Na glebach ciężkich sieje się nasiona trochę płycej, natomiast na glebach lekkich głębiej.
Do gruntu wysadza się tylko tylko najzdrowsze i najlepiej rozwinięte rozsady roślin. Zarówno słabe i zbyt często nawożone rośliny są atakowane przez szkodniki.

Kiedy siać bakłażany? Kiedy sadzić bakłażany? Jak sadzić bakłażany?
Bakłażany wysiewać pod koniec marca na ciepłym parapecie na głębokość 1 cm. Kiełkują w temperaturze 22°C-25°C. Przed siewem warto namoczyć nasiona w letniej wodzie lub herbacie z rumianku. Młode roślinki pikuje się po 2-3 tygodniach. Rozsady bakłażanów można przenieść z ciepłego parapetu do nieogrzewanej szklarni lub tunelu foliowego nie wcześniej niż po „zimnej Zośce”. Rozsady bakłażanów powinny mieć 2-3 miesiące. Rozsady bakłażanów sadzić w rozstawie 50 cm x 80 cm.
Bakłażany wysiewać bezpośrednio do gruntu.

Kiedy wysiewać brokuły? Kiedy sadzić brokuły?
Brokuły sieje się bardzo płytko pod koniec lutego na ciepłym parapecie, a w szklarni nieogrzewanej lub w tunelu foliowym w drugiej połowie marca. Rozsady brokuła wysadza się koło połowy kwietnia, trzeba je przykryć agrowłókniną.
Brokuły można siać do gruntu przez cały maj. Wtedy powinno się je rozsadzać w czerwcu i na początku lipca. 

Kiedy siać brukiew? Kiedy sadzić brukiew? Jak sadzić brukiew?
Brukiew wysiewać do doniczek od końca maja do połowy czerwca. Rozsady brukwi sadzi się płytko w lipcu w rozstawie 40 cm x 40 cm. Brukiew nie lubi świeżo nawiezionej ani przesuszonej gleby. Zbiór brukwi rozpoczyna się w drugiej połowie września, kończy przed zimą. Bulwy brukwi wytrzymują temperaturę do -10°C. 

Kiedy siać buraki ćwikłowe, buraki czerwone?
Buraki ćwikłowe sieje się do gruntu od drugiej połowy kwietnia, kiedy gleba ogrzeje się do temperatury 15°C, do pierwszych dni lipca w rzędach co 25-30 cm, a następnie przerywa co 10 cm. Młode buraki trzeba przykryć  agrowłókniną, przemarznięte łatwo wybijają w pędy.

Kiedy wysiewać buraka liściowego, czyli mangold?
Buraki liściowe sieje się już w marcu w szklarni nieogrzewanej, w tunelu foliowym.
Mangold można wysiać na grządce od początku kwietnia (przykryć agrowłókniną) do początku czerwca i jeszcze raz na przełomie sierpnia i września. Nasiona sieje się co 20 cm na głębokość 3 cm w rzędach oddalonych o 40 cm. Liście buraka można zbierać po 6 tygodniach.

Kiedy sadzić bób? Jak sadzić bób?
Bób sadzi się bezpośrednio do gruntu od drugiej połowy marca do początku maja na głębokość 4-6 cm w rzędzie co 10-15 cm. Rzędy powinny być oddalone o 40-50 cm. Dobrze plonuje na glebach cięższych i wilgotnych. Sprawdza się siew gniazdowy bobu, tzn. bób sadzi się po 3 ziarna w gnieździe co 20-30 cm w rzędach oddalonych o 60 cm. Bób wymaga tylko lekkiego nawożenia gleby kompostem, za to dużo wilgoci. Korzenie bobu sięgają na głębokość 1,5 m. Wyższe odmiany powinny być zabezpieczone przed upadkiem.
Po wykształceniu się 6-7 strąków uszczknąć szczyt rośliny – powoduje to lepszy plon i ograniczenie liczby mszyc na roślinie.

Kiedy siać cebulę? Kiedy sadzić dymkę? Jak sadzić dymkę?
Siew cebuli zwyczajnej do gruntu jest możliwy od marca do końca kwietnia, w regionach o łagodniejszym klimacie także w sierpniu do uprawy ozimej. Cebulę sieje się w rzędach oddalonych o 20 cm, po miesiącu można rozpocząć przerywkę co 5-10 cm. Cebula z siewu udaje się tylko na bardzo dobrej ziemi. Nasiona cebuli powinny być świeże, ponieważ szybko tracą zdolność kiełkowania. Na słabszej glebie zaleca się uprawę cebuli z drobnej dymki, którą wysadza się od połowy marca. Rozstaw cebuli na grządce wynosi 7 cm x 25 cm. Cebula nie toleruje świeżego obornika, dobrze rośnie na ziemi kompostowej. Po zbiorze cebulę podsusza się w promieniach słońca.

Kiedy siać cebulę szalotkę? Kiedy sadzić cebulę szalotkę? 
Cebulę szalotkę sieje się do gruntu w kwietniu. Szalotkę sadzić w rozstawie 15 cm x 25 cm. Po zbiorze podsusza się ją w suchym i słonecznym miejscu.

Kiedy siać cebulę siedmiolatkę? 
Cebulę siedmiolatkę można siać do gruntu od marca do początku kwietnia i jeszcze raz w sierpniu.

Kiedy siać cukinię? Kiedy sadzić cukinię? Jak sadzić cukinię?
Cukinię wysiewać na ciepłym parapecie w połowie kwietnia. Rozsady cukinii sadzi się na grządce dopiero pod koniec maja.
Cukinię sieje się do gruntu w drugiej połowie maja, do gleby żyznej, z kompostem i próchnicą, przepuszczalnej. Cukinia dobrze rośnie na stanowiskach słonecznych, osłoniętych od wiatru. Rozstaw rozsad cukinii powinien wynosić 80 x 80 cm. Wymaga regularnego podlewania. Cukinie zrywa się stopniowo w miarę ich dorastania od lipca do przymrozków. Pozostawienie dużych cukinii na krzaku hamuje jego plonowanie.

Kiedy siać cykorię? Kiedy sadzić cykorię? Jak sadzić cykorię?
Cykorię wysiewać na grządce od połowy maja do początku czerwca. Czerwoną cykorię siać na grządce w lipcu. Cykorię sałatową sieje się do gruntu w lipcu, rozsadza na grządce w sierpniu w rozstawie 20 cm x 40 cm. Cykorię zasila się kompostem, gnojówką z pokrzywy. Zbiór cykorii sałatowej rozpoczyna się w październiku. Przy temperaturze -5°C trzeba ją przykryć agrowłókniną. Podczas dłuższych deszczów liście cykorii gniją. Cykoria przyciąga ślimaki.

Kiedy sadzić czosnek? Jak sadzić czosnek?
Czosnek sadzi się w słonecznym miejscu w marcu i na początku kwietnia lub w październiku na głębokość  2-3 cm w odstępach co 10 cm. Odległość między rzędami powinna wynosić  min. 25 cm. Gleba powinna być żyzna, lekko wilgotna. Silnie nawożony czosnek tworzy duże lecz mało trwałe główki. Czosnek sadzony wiosną zbiera się w lipcu lub sierpniu.

Kiedy siać dynię?
Dynię sieje się bezpośrednio do gruntu od połowy maja w rozstawie 100 cm x 150 cm. Sieje się po 2 nasiona, po wschodach usuwa się słabszą roślinę z gniazda.
Dynia nie lubi pikowania i rozsadzania. Najlepiej udaje się na glebach żyznych, przepuszczalnych, próchniczych. Szybko wyczerpuje ziemię. Owoce dyni dojrzewają w zależności od odmiany przez 50-150 dni. Trzeba je zabezpieczać przed gniciem.

Kiedy siać endywię? Kiedy sadzić endywię? Jak sadzić endywię?
Endywię siać do gruntu kiedy dzień jest dłuższy, od połowy czerwca, najlepiej na początku lipca. Kiedy siewki endywii wytworzą 4-6 liści właściwych rozsadza się je w rozstawie 25 cm x 30 cm, a plon zbiera się po około 3 miesiącach. Podczas deszczowej jesieni endywia łatwo gnije.

Kiedy sadzić fasolę tyczną i fasolę wielokwiatową? Jak sadzić fasolę
Fasolę sadzi się od drugiej połowy maja do początku lipca na głębokość 5 cm w rozstawie 30 cm x 50 cm. Ziemia musi być ogrzana do temperatury 10°C. Siewki fasoli są atrakcyjne dla ślimaków, dlatego przez pierwsze 3 tygodnie powinno się zadbać o ich ochronę. Fasola dobrze plonuje posadzona w słońcu i w półcieniu. Preferuje miejsca osłonięte od wiatru, glebę żyzną i lekką. Podpory ustawia się przed siewem, aby nie zniszczyć młodych korzeni fasoli. Trzeba pamiętać o tym, że fasola sama pnie się po nich, nie powinno się samemu owijać młodych pędów woków podpór, ponieważ są one bardzo delikatne i łamliwe.

Kiedy sadzić fasolę szparagową? Jak  sadzić fasolę szparagową? 
Fasolkę szparagową sadzi się do gruntu od drugiej połowy maja do pierwszych dni lipca w rozstawie 10 cm x 40 cm. Preferuje miejsca słoneczne. W lipcu można sadzić ją w tunelach foliowych do zbioru jesiennego.

Kiedy sadzić groch zwyczajny? Jak sadzić groch zwyczajny?
Gładkie nasiona grochu sadzi się prosto do gruntu od połowy marca do końca kwietnia. Później sadzony słabo plonuje. Grządkę powinno się zabezpieczyć przed ptakami np. rozłożyć na niej gałęzie lub przykryć agrowłókniną. Groch z nasionami pomarszczonymi jest wrażliwy na zimno, lepiej sadzić go dopiero w kwietniu. Groch powinno się sadzić co kilka cm w rzędach oddalonych o 50 cm. Po wschodach groch nawozi się tylko raz (np. rozpuszczonym w wodzie suchym obornikiem) i wbija gałęzie jako podpory dla wysokich odmian grochu. Groch wymaga gleby wilgotnej.

Kiedy siać jarmuż? Kiedy sadzić jarmuż? Jak sadzić jarmuż?
Nasiona jarmużu sieje się do gruntu od końca maja do końca czerwca. Rozsady jarmużu z 4 liśćmi sadzi się na grządce w lipcu w rozstawie 40 cm x 50 cm. Jarmuż dobrze rośnie w słonecznych miejscach na glebach piaszczysto-gliniastych, bogatych w potas, który korzystnie wpływa na mięsistość liści. Jarmuż w późniejszym okresie rozwoju dobrze znosi okresowe niedobory wody, gorzej silne słońce.

Artykuły powiązane:

Uprawa warzyw w ogrodzie i płodozmian warzyw cz. 1.
Uprawa warzyw w ogrodzie i płodozmian warzyw cz. 2.
Dobre sąsiedztwo warzyw na grządce i uprawa współrzędna z ziołami cz. 1.
Dobre sąsiedztwo warzyw na grządce i uprawa współrzędna z ziołami cz. 2. 

Informacje o terminie siewu i sadzenia innych warzyw można znaleźć w artykułach Siew warzyw, sadzenie warzyw w ogrodzie cz. 2.  oraz Siew warzyw, sadzenie warzyw w ogrodzie cz. 3.

Artykuły o uprawie współrzędnej i oddziaływaniu na siebie roślin na grządce, przepisy na ekologiczne preparaty wzmacniające rośliny, rady jak zwalczać szkodniki, jak rozplanować pracę w ogrodzie i w sadzie można znaleźć w zakładce Ogród.