Ach ten len! Lniana odzież znów modna

Rady jak dbać o lnianą odzież, obrus, pościel…

Jakie właściwości ma lniana tkanina? Jak prać lnianą odzież? Ręcznie pranie lnianych ubrań. Jak prać lnianą tkaninę w pralce? Jaki detergent do prania lnu? Temperatura prania lnu. W jakiej temperaturze prać len z domieszką innych włókien? Program prania dla lnu, płukanie i wirowanie. Jak suszyć lniane ubrania? Jak prasować lniane ubrania i pościel? Jak zapobiec kurczeniu się lnianej tkaniny? Co zrobić, jeśli lniany materiał skurczył się po praniu? Lniana tkanina jest szorstka i drapie. Jak zmiękczyć twardą lnianą tkaninę? W jaki sposób len chroni się przed silnym zagnieceniem? Jak przechowywać lnianą odzież?

Len to jedna z najpopularniejszych tkanin. Jakie właściwości ma lniana tkanina? 
Naturalne włókno lnu zachwyca wieloma zaletami – jest wytrzymałe, odporne na rozdarcia, nie rozciąga się i nie mechaci. Jest łatwe w pielęgnacji, antystatyczne, nie przechwytuje łatwo nieprzyjemnych zapachów. Lniana tkanina jest przewiewna, pochłania wilgoć i ją odparowuje, dając uczucie chłodu i świeżości nawet w upalne miesiące. Len jest przyjazny dla skóry, nie przyciąga kurzu.

To idealna naturalna tkanina dla alergików i osób cierpiących na choroby skórne. Tkanina lniana działa antyseptycznie, czyli zmniejsza ryzyko namnażania się drobnoustrojów i bakterii, które są głównym czynnikiem powstawania podrażnień i stanów zapalnych. Z lnu wytwarza się bandaże i plastry, które doskonale przyspieszają gojenie ran i poparzeń. Tkanina tego rodzaju pozwala ranie oddychać, nie powoduje odparzeń, i jest całkowicie naturalna.
Len jest bardzo trwały, ale nie rozciągliwy. Z tego powodu lniane ubrania nie są obcisłe lecz swobodnie okrywają ciało. Materiał łatwo się marszczy, podczas noszenia powstają trudne do wygładzenia zagniecenia. Na ubraniach z mieszanki lnu z bawełną, wiskozą lub modalem nie tworzą się takie „szlachetne” zmarszczki. Naturalne włókna lnu są wrażliwe na tarcie, mają niską intensywność koloru. Im starsza jest tkanina lniana, tym wydaje się gładsza, bardziej elastyczna i elegancka, dlatego lniana sukienka, pościel, obrus czy zasłony są prawdziwą inwestycją. Tkanina z lnu za każdym praniem i prasowaniem staje się bardziej miękka i przyjemna w dotyku.

Jak prać lnianą odzież?

Ręcznie pranie lnianych ubrań
Pranie ręczne jest najlepsze w przypadku delikatnych, prześwitujących i haftowanych tkanin lnianych, które mogą ulec zniszczeniu w pralce. Białe tkaniny moczy się w czystej wodzie przez pół godziny, barwione zaleca się prać bez moczenia.
Przed praniem plamy usuwa się i wypłukuje.
Kiedy detergent rozpuści się w wodzie wkłada się do niej materiał. Pierze się delikatnie w dużej ilości lekko ciepłej wody, nie trze, nie gniecie i nie wyciska. Tkaninę przesuwa się w wodzie tam i z powrotem, aby usunąć brud. Następnie płucze w zimnej wodzie, aż przestanie się pojawiać piana.
Dobra rada: wodę delikatnie wyciska się, nie wykręca inaczej lniana tkanina traci swój kształt. 

Jak prać lnianą tkaninę w pralce?
Bęben pralki wypełnia się tylko do połowy, najwyżej do 2/3, ponieważ lniany materiał wchłania dużo wody. Najlepiej prać go osobno lub z delikatną tkaniną. Nie powinno się prać go razem z twardymi, ciężkimi materiałami ani z pochłaniającymi dużo wody (np. frotte), ponieważ powodują one silne tarcie. Drobne tkaniny oraz ubrania z dekoracjami wkłada się do worka na pranie.

Jaki detergent do prania lnu?
Należy unikać stosowania proszku do prania i detergentów z dodatkiem wybielaczy. Płyn zmiękczający zmienia teksturę lnianej tkaniny, powoduje nieładne zagniecenia. Łagodny detergent do prania zapewni lnianej tkaninie elastyczność. Prawidłowo prany len z czasem stanie się bardziej miękki.

Temperatura prania lnu
Odzież z barwionego lnu  a także len naturalny, niebarwiony należy prać w temperaturze max. 40°C, a najlepiej w 30°C. Len nie łapie brudu tak łatwo jak bawełna, dlatego wyprany w letniej wodzie będzie czysty. A kolorowe tekstylia wielokrotnie prane w temperaturze 60°C wyblakną.
Jeśli ubranie z lnu jest lekko zabrudzone, można je prać w temp. 40-60°C. Pościel, obrus, niebarwione ręczniki z czystego lnu pierze się w temp. 60°C stopni, w przypadku mocniejszych zabrudzeń w 95°C stopni, która zabija wszystkie bakterie i zarazki.

W jakiej temperaturze prać len z domieszką innych włókien?
Lnianą tkaninę z domieszką innych włókien można prać w pralce w temperaturze 30°C-95°C. Przed praniem trzeba koniecznie zapoznać się z zaleceniami prania zawartymi na etykietce pielęgnacyjnej.
Pielęgnacja tkanin lnianych z dodatkiem bawełny, wełny lub jedwabiu zależy od „bardziej wrażliwego” partnera mieszanki. Dlatego mieszanki lnu i bawełny można pielęgnować jak len, len z wełną jak wełnę, a len z jedwabiem należy traktować jak wełnę lub jedwab.
Mieszankę bawełny i lnu, można prać w pralce w temperaturze 60°C.
Tkaninę z lnu i wiskozy najlepiej prać ręcznie w letniej wodzie (max. 30°C). Delikatne pranie ręczne w niskiej temperaturze i od czasu do czasu wietrzenie to często najlepszy sposób, aby delikatne tkaniny mieszane przez długi czas wyglądały jak nowe.

Program prania dla lnu, płukanie i wirowanie
Chociaż len jest uważany za szczególnie wytrzymały, powinno się wybierać delikatny program prania (dla wełny, jedwabiu i tkanin delikatnych, a także pranie ręczne) i niską prędkość wirowania (max. 400 – 500 obrotów na minutę). Większa prędkość wirowania może spowodować silne zagniecenie odzieży lnianej a tarcie niszczy włókna.

Jak suszyć lniane ubrania?
Po praniu każdą część garderoby powinno się strzepnąć, a następnie powiesić na wieszaku do przeschnięcia lub rozłożenie jej na płaskiej powierzchni (np. suszarce na ręczniku). Pomaga to zachować kształt tkaniny i zminimalizować marszczenie. Nie należy wkładać jej do suszarki, ponieważ gorące powietrze powoduje osłabienie, kurczenie się i pękanie włókien lnu. 
Latem lniane tkaniny mogą wyschnąć na świeżym powietrzu cieniu lub półcieniu. Ale tylko biały len można suszyć w słońcu –  zachowa świeżą biel. Lniane ubrania można położyć na suszarce na ręczniku i tak pozostawić do wyschnięcia na powietrzu. Klamerki do prania zostawiają nieestetyczne, często trwałe wgniecenia. Zimą lnianą tkaninę suszy się w temperaturze pokojowej z dala od kaloryferów.

Lniana odzież, obrus i pościel – prasowanie 

Ubrania z lnu można prasować w temperaturze 170°C-180°C. Najwyższa temperatura (nawet 220°C) jest przeznaczona dla pościeli, obrusów i ręczników. Aby tkanina lniana była gładka, można użyć funkcji „prasowanie z parą”. Parowanie ma wszystkie zalety prasowania i jest o wiele delikatniejsze i szybsze niż prasowanie żelazkiem. Lnianą odzież prasuje się parą z lewej strony tkaniny. 
Tkaniny mieszane (len i poliester) prasuje się w średniej temperaturze, nie wyższej niż 140°C (zwykle dwa punkty na żelazku). Lniane ubrania prasowane po lewej stronie nie błyszczą. Prasowane ubrania lniane stają się miękkie, błyszczące i bardziej odporne na zabrudzenia. 

Prasowanie jest łatwiejsze, kiedy lniana tkanina jest wilgotna. Sucha stanie się sztywna i trudna do prasowania. Jeśli już wyschła, można ją ponownie zwilżyć wodą destylowaną albo prasować przez wilgotną bawełnianą szmatkę. Po prasowaniu odzież powinna leżeć, aż ostygnie – wtedy dłużej zachowa swój kształt.
Dobra rada: jeśli lniana odzież, obrus czy lub pościel są zadrukowane lub haftowana, przed prasowaniem należy je koniecznie wywrócić na lewą stronę.

Jak zapobiec kurczeniu się lnianej tkaniny?
Nie da się całkowicie uniknąć lekkiego ale trwałego skurczenia się ubrania z lnu w pierwszym praniu. Kupując lniane ubrania trzeba wziąć pod uwagę to, że będą po pierwszym praniu, nawet w niskiej temperaturze, nieco ciaśniejsze, bo tkanina skurczy się o 5%. Pościel i obrus skurczą się pierwszym praniu nawet o kilka centymetrów. Podczas następnych prań w niskiej temperaturze len nie będzie się już kurczył.
Wypranie lnianej tkaniny w zbyt wysokiej temperaturze może spowodować jej nawet trwałe skurczenie się o dodatkowe 10%. To jest ważne również w przypadku pościeli, poszewek na poduszki.

Co zrobić, jeśli lniany materiał skurczył się po praniu?
Nieznaczne skurczenie, zagniecenie i zmiana koloru są częścią naturalnego wyglądu lnianej tkaniny. Len może znacznie się skurczyć po niewłaściwym praniu lub suszeniu, szczególnie jeśli tkanina nie zawiera włókien syntetycznych.
Aby przywrócić oryginalny rozmiar należy ponownie wyprać zgniecione tkaniny w ciepłej wodzie, wypłukać i lekko wycisnąć wodę ręcznie. Powiesić pranie do wyschnięcia w dobrze wentylowanym pomieszczeniu lub na zewnątrz. Prasuje się skurczony materiał kiedy materiał jest mokry (nie wilgotny) od środka w kierunku zewnętrznych krawędzi, aby tkanina powróciła do swojego pierwotnego rozmiaru.

Lniana tkanina jest szorstka i drapie
Len to naturalne włókno pozyskiwane z łodyg lnu z solidną strukturą włókna, która zapewnia mu wytrzymałość i trwałość. Oznacza to jednak również, że len może być sztywny i twardy, zwłaszcza gdy jest nowy lub nieodpowiednio pielęgnowany.
Nowe tkaniny lniane są początkowo twarde i stosunkowo nieelastyczne.
Jak zmiękczyć twardą lnianą tkaninę? 
Częste noszenie, pranie w niskiej temperaturze i suszenie na świeżym powietrzu z czasem zmiękcza len, a także sprawia, że tkanina wygląda na bardziej błyszczącą.. Kilkukrotne prasowanie mokrych tkanin lnianych również zmiękcza ich włókna.
Sól zmiękczy lnianą tkaninę
Ta metoda jest odpowiednia tylko dla tkanin wykonanych w 100% z lnu. Małą miskę napełnia się ciepłą wodą i sypie do niej szklankę soli. Kiedy sól całkowicie się rozpuści wkłada się lnianą tkaninę do miski na noc. Następnego dnia tkaninę pierze się. Metoda nie jest odpowiednia dla tkaniny z mieszanych włókien.

W jaki sposób len chroni się przed silnym zagnieceniem?
Efekt lekkiego marszczenia to naturalny wygląd lnu. Ale dzięki właściwej pielęgnacji można go zmniejszyć. Cięższe ubrania z lnu, marynarki i kurtki łatwo zachowują gładką teksturę. Z kolei cienkie sukienki, bluzki i koszule wymagają staranniejszej pielęgnacji, aby wyglądały zadbanie.
Zmarszczki można szybko wygładzić za pomocą parownicy.
Wilgoć wygładza lekkie zmarszczki, dlatego warto powiesić w niej ubranie z lnu w kabinie prysznicowej, zwłaszcza będąc w podróży.
Temperatura prania ma również wpływ na stan lnianej odzieży po praniu. Len jest bardziej podatny na marszczenie się podczas prania w wyższych temperaturach niż w niższych. Lniana odzież wyprana w wysokiej temperaturze będzie pomarszczona na stałe, tzn. prasowanie nie wygładzi jej całkowicie. 
W sklepie można kupić spray zapobiegający zagnieceniom i równomiernie spryskać nim ubranie. Przed użyciem trzeba dobrze wstrząsnąć butelką.
Dobra rada: niektóre spraye można nakładać wyłącznie na białe lub jasne ubrania, gdyż powodują one wybielanie tkaniny.

Jak przechowywać lnianą odzież?
Jeśli nie zamierzasz nosić lnianej odzieży przez dłuższy czas powinieneś ją najpierw wyprać, a następnie przechowywać w szczelnych pudełkach lub torbach na ubrania.
Dobra rada: do szafy można schować tylko całkowicie suche lniane ubrania – w przeciwnym razie tkanina może częściowo zmienić kolor.