Pączki brzozy

Rady jаk stosować pączki brzozy dla zdrowia i urody

Kiedy zbierаć pączki brzozy brodawkowаtej? Jаkie wartości i właściwości lecznicze mają pączki brzozy?
Рrzерisy tеrареutycznе:
– suszоnе рączki brzоzy nа wzmоcniеniе, оczyszczеniе wątrоby;
– suszоnе рączki brzоzy w miоdziе utrwаlоnе аlkоhоlеm nа wzmоcniеniе;
– wywаr z рączków brzоzy nа рrzеziębiеniе, zараlеniе оskrzеli;
– rеgеnеrujący wywаr z рączków brzоzy рrzy sеnnоści, drаżliwоści i оsłаbiеniu;
– рłukаnkа z рączków brzоzy nа zарalеniе jаmy ustnеj, krwаwiącе dziąsłа;
– nаlеwkа z рączków brzоzy nа zmęczеniе, bеzsеnnоść w оkrеsiе mеnораuzy;
– nаlеwkа z рączków brzоzy dо nаciеrаniа i оkłаdów nа bоlącе stаwy, роdrаżniеniа skóry, dо kąрiеli;
– nаlеwkа z рączków brzоzy nа ареtyt, рорrаwę mеtаbоlizmu, рrzеciw rоbаkоm;
– оdwаr z рączków i liści brzоzy wzmаcniаjący włоsy;
– nаlеwkа z рączków brzоzy wzmаcniаjącа włоsy jаsnе;
– nаlеwkа z рączków brzоzy wzmаcniаjącа cеbulki włоsów;
– nаlеwkа z рączków brzоzy dо cеry tłustеj;
– nараr z рączków brzоzy dlа skóry wrаżliwеj;
– nаlеwkа z рączków brzоzy nа nаdmiеrną роtliwоść…
Рrzеciwwskаzаniа dо stоsоwаniа рączków brzоzy.

Brzoza brodawkowata (Betula pendula) rośnie na glebach kwaśnych, nieużytkach, na terenach suchych i piaszczystych, w lasach sosnowych, liściastych i mieszanych, w zaroślach, na zrębach. Jej młode gałęzie zwisają, co nadaje koronie charakterystyczny wygląd. Dlatego nazywana jest brzozą zwisłą. Medycyna tradycyjna wykorzystuje zarówno liście brzozy, pączki, sok (oskołę) jak i korę, drewno, kwiaty, pyłek.

Kiedy zbierać pączki brzozy brodawkowatej?
Pąki brzozy zbiera się w lutym, w słoneczne dni, w czasie wycinania drzew lub wczesną wiosną w okresie ich pęcznienia (marzec – kwiecień), zanim rozwiną się liście. Najwięcej substancji żywicznych i aromatycznych mają pąki zebrane kiedy zaczynają krążyć soki w drzewie. Cienkie gałązki z pąkami są wiązane w pęczki, które następnie suszy się w przewiewnym pomieszczeniu przez miesiąc. Następnie same pączki dosusza się w suszarce w temperaturze nieprzekraczającej 25°C-30°C. Pąki powinny być błyszczące i lepkie, koloru ciemnobrązowego, mieć przyjemny zapach i lekko gorzki smak. Suszone pąki przechowywane w bawełnianej lub papierowej torbie zachowują swoje właściwości lecznicze przez 1-2 lata.

Wartości i właściwości lecznicze pączków brzozy
Według literatury naukowej, największą wartość leczniczą mają pąki i liście brzozy. Pączki brzozy są spożywane na świeżo, jako dodatek do wiosennych sałatek i zup lub po wysuszeniu.

Okazuje się, że prawidłowo przygotowane preparaty z pąków brzozy brodawkowatej mają niezliczone właściwości lecznicze, m.in.:
– podnoszą odporność i wspomagają siły witalne organizmu;
– pozytywnie wpływają na procesy metaboliczne;
– pomagają uwolnić organizm od niebezpiecznych toksyn;
– pomagają usunąć pasożyty z jelit;
– goją stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej, w tym ból gardła, zapalenie jamy ustnej;
– stymulują odkrztuszanie, dzięki czemu są skuteczne w chorobach dróg oddechowych.

Poza tym maja doskonały wpływ na skórę i włosy:
– poprawiają kondycję skóry, wspierają prawidłowe leczenie ran i oparzeń, wyprysków, czyraków;
– wspomagają wzrost i wzmocnienie włosów…

Sok otrzymany z liści bądź pączków brzozowych zawiera więcej salicylanów (naturalnej aspiryny) niż oskoła. W medycynie ludowej był stosowany do okładów w bólach reumatycznych, przeciwbólowo i przeciwgorączkowo w stanach grypowych z wysoką temperaturą i bólem gardła. Benedyktynka Hildegarda z Bingen polecała stosowanie świeżych pączków w chorobach skóry.

Pąki brzozy nie wykazują działania moczopędnego jak jej liście, natomiast działają przeciwzapalnie na uszkodzoną skórę. W pączkach brzozy znajduje się więcej składników lotnych niż w liściach. Pączki brzozy zawierają związki żywiczne o silniejszym działaniu bakteriobójczym niż liście brzozy.

Napary i wywary z pączków brzozy mają działanie żółciopędne, napotne, oczyszczające krew, przeciwbólowe, przeciwzapalne i kojące zmiany skórne. Nalewka alkoholowa z pączków brzozy stosowana jest na przeziębienia, bóle żołądka i jelit, do nacierania oraz jako okłady na reumatyzm, podagrę, bóle stawów, lumbago, odleżyny, otarcia, skaleczenia i niegojące się rany.

Stosowanie domowych przepisów w czasie choroby i rekonwalescencji należy skonsultować z lekarzem. Nie wolno na własną rękę zwiększać proporcji i częstotliwości zażywania roślinnych preparatów.
Podawanie ziół dzieciom oraz długotrwałe kuracje ziołowe zawsze trzeba uzgodnić z lekarzem.

Przepisy terapeutyczne

Suszone pączki brzozy na wzmocnienie, oczyszczenie wątroby
Wysuszone pączki zmielić w młynku. Spożywać łyżeczkę proszku dwa razy dziennie. Można go zmieszać z małą ilością miodu.
Dobra rada: susz przechowywać w szczelnie zamkniętym słoiku w ciemnej szafce. Mielić małe porcje pączków przed spożyciem.

Suszone pączki brzozy w miodzie utrwalone alkoholem
Dokładnie wymieszać część zmielonych pączków brzozy, 2 części miodu i ½ części czystej wódki (stosunek objętościowy). Spożywać po łyżce rano i wieczorem. Mieszankę przechowywać w szczelnie zamkniętym słoiku w ciemnej szafce. Ma działanie odkażające, wzmacniające organizm.

Wywar z pączków brzozy na przeziębienie, zapalenie oskrzeli
Składniki:
łyżka pąków brzozy
łyżka liści pokrzywy
2 łyżki ziela oregano
4 łyżki igieł rozmarynu
Wymieszać wysuszone składniki. Łyżkę mieszanki zalewa się 200 ml gorącej wody, doprowadza do wrzenia, gotuje przez 10 minut. Zioła zaparza się (najlepiej w termosie) przez 30 minut, następnie przecedza. Podczas infekcji wypija się po posiłkach 1/3 ciepłego płynu posłodzonego miodem. Wywar ma działanie wykrztuśne.

Regenerujący wywar z pączków brzozy przy ciągłej senności, drażliwości i osłabieniu
Składniki:
2 łyżeczki pączków brzozy
szklanka wrzącej wody
Pączki wsypać do emaliowanego garnuszka, zalać wrzątkiem, gotować 3 minuty na małym ogniu. Po ostudzeniu przefiltrować. Wypić przed posiłkami w 3 dawkach.

Płukanka z pączków brzozy na zapalenie jamy ustnej, krwawiące dziąsła
Składniki:
6 dużych pąków brzozy
200 ml wody
Pączki zalewa się ciepłą wodą w garnuszku, przykrywa i podgrzewa do zagotowania. Następnie gotuje się na małym gazie przez kwadrans, odstawia do ostudzenia, przecedza. Płyn można przechowywać nie dłużej niż 2 dni w lodówce, lekko podgrzać przed użyciem.

Jakie właściwości ma nalewka z pączków brzozy?
W odróżnieniu od wywaru i naparu, nalewkę można przechowywać bardzo długo, bez utraty jej właściwości leczniczych. Lepiej przechowywać ją w ciemnym miejscu, w szczelnie zamkniętych butelkach. Nalewkę przyjmuje się w niewielkich dawkach odmierzając je w kroplach.
Jako zewnętrzny środek przeciwbólowy i przeciwzapalny alkoholowa nalewka z pączków brzozy stosowana jest do nacierania i okładów na reumatyzm, dnę moczanową, bóle stawów, lumbago i odleżyny, na gojenie ran, podrażnienia skóry z ropnymi wydzielinami, do leczenia ostrych i przewlekłe formy egzemy, trudno gojące się wrzody, zapalenie mięśni i artretyzm, ból zębów, do płukania jamy ustnej przy chorobach dziąseł.

Jak przygotować nalewkę z pączków brzozy?
Pąki rozgnieść, wsypać do słoika, zalać  alkoholem. Szczelnie zamknięty słoik przechowywać w ciemnym miejscu przez okres podany w przepisie. Co jakiś czas lekko wstrząsnąć zawartością. Gotową nalewkę przefiltrować, przelać do butelki, wstawić do zamykanej szafki.

Nalewka z pączków brzozy na zmęczenie, bezsenność w okresie menopauzy
Składniki:
15–20 g pąków brzozy
0,5 l wódki żytniej
Pączki zalać  alkoholem, przechowywać w ciemnym miejscu przez dwa tygodnie. Przyjmować po 15-20 kropli 2-3 razy dziennie. Można rozcieńczyć niewielką ilością czystej wody.

Nalewka z pączków brzozy do nacierania i okładów na bolące stawy, podrażnienia skóry
Składniki:
szklanka pączków brzozy
0,5 l żytniej wódki
Pąki rozgnieść, zalać wódką, przechowywać przez miesiąc. Nalewka powinna mieć brązowy kolor. Na bolący staw nakłada się wielokrotnie złożoną gazę nasączoną nalewką. Po 20 minutach gazę usuwa się, a skórę opłukuje bieżącą wodą.
Nalewkę zaleca się stosować do nacierań przy podrażnieniach skóry, egzemie i odleżynach. W przypadku egzemy skuteczne są półgodzinne gorące kąpiele z dodatkiem nalewki alkoholowej z pączków brzozy (5 łyżek nalewki na 1 litr wody) trwające 2-3 tygodnie. Nalewkę stosuje się także do wcierania przy reumatyzmie, rwie kulszowej i dnie moczanowej.

Nalewka z pączków brzozy na apetyt, poprawę metabolizmu, przeciw robakom
Składniki:
50 g pączków brzozy
0,5 l wódki żytniej
Rozgniecione pączki zalewa się wódką i pozostawia na 10-12 dni. Stosować łyżeczkę nalewki 3 razy dziennie na 15–20 minut przed posiłkiem. Popić wodą. Nalewka jest stosowana jako środek przeciw pasożytom, owsikom i glistom.

Pączki brzozy dla urody. Przepisy

Napar z pączków brzozy dla skóry wrażliwej
Łyżeczkę pączków brzozy zalać 120 ml wrzącej wody, zaparzać przez godzinę. Napar przefiltrować, przecierać nim twarz. Napar wspomaga również gojenie drobnych zadrapań, pęknięć i skaleczeń.

Odwar z pączków i liści brzozy wzmacniający włosy
Składniki:
płaska łyżka liści brzozy
płaska łyżka pączków brzozy
0,5 l wody
Składniki zalać wodą i gotować przez 20 minut. Przefiltrowanym, ciepłym odwarem wielokrotnie spłukać wymyte włosy, wcierać w skórę głowy. Włosy pozostawić do wysuszenia. Systematyczne wcieranie intensywnego wywaru w skórę głowy likwiduje przetłuszczanie się włosów.

Nalewka z pączków brzozy wzmacniająca włosy jasne
Składniki:
szklanka pączków brzozy
0,5 l czystej wódki
łyżkę oliwy
kilka kropli naturalnego olejku cytrynowego
Pączki rozgnieść, zalać alkoholem. Przechowywać w ciemności przez tydzień, przecedzić. Łyżkę nalewki zmieszać ze składnikami maseczki do włosów, nałożyć na włosy. Zmyć po 30 minutach. Stosować raz w tygodniu.

Nalewka z pączków brzozy wzmacniająca cebulki włosów
Składniki:
10 g pączków brzozy
pół szklanki czystej wódki
Rozgniecione pączki zalać alkoholem. Przechowywać w ciemności przez 2 tygodnie, przefiltrować. Nalewkę przechowywać w ciemnym i chłodnym miejscu. Przed użyciem rozcieńczyć 10 częściami wody, wetrzeć w skórę głowy, owinąć głowę folią i ręcznikiem. Po 15 minutach wymyć włosy szamponem. Nalewka wpływa na szybszy wzrost włosów, normalizuje pracę gruczołów łojowych, łagodzi podrażnienia i swędzenie skóry. Przywraca blask łamliwym, suchym włosom.

Nalewka z pączków brzozy do cery tłustej
5 łyżek suchych pączków brzozy zmielić na proszek, wsypać do słoika, zalać 350 ml czystej wódki. Szczelnie zamknąć, wstawić do ciemnej szafki na tydzień. Przefiltrować. Stosować do przemywania tłustej cery, przygotowania balsamów i okładów na podrażnioną skórę, leczenia otarć.

Nalewka z pączków brzozy na nadmierną potliwość
Składniki:
część pączków brzozy
5 części czystej wódki
Rozgniecione pączki brzozy zalać alkoholem, słoik szczelnie zamknąć i wstawić do ciemnej szafki na 10 dni. Po przefiltrowaniu nalewka przecierać kilka razy dziennie pocące się dłonie, stopy, pachy.

Przeciwwskazania do stosowania pączków brzozy
Preparaty z pąków drzew są przeciwwskazane dla osób ze skłonnością do alergii lub indywidualnej nietolerancji ich składników.
Preparaty z pączków brzozy wewnętrznie nie powinny przyjmować:
– kobiety w ciąży i matki karmiące,
– dzieci poniżej 12 roku życia,
– pacjenci z chorobami dróg moczowych i niewydolnością nerek.

Źródła: 
dr n. farm. Jerzy Jambor: „Brzoza brodawkowata” (https://www.kierunekfarmacja.pl/artykul,11107,brzoza-brodawkowata.html).
Groszek A., Kaczmarczyk-Sedlak I., „Rola brzozy w wierzeniach ludowych oraz w medycynie ludowej i współczesnej fitoterapii”, Herbalism, 2021, 1(7), s. 106–128. 
W. Isidorow, Ł. Szoka, J. Nazaruk „Cytotoksyczność ekstraktów z pąków brzozy białej: perspektywy terapii nowotworów” (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6091957/).

Artykuły powiązane:
Wartości odżywcze i terapeutyczne właściwości soku z brzozy.