Siew warzyw, sadzenie warzyw w ogrodzie cz. 2.

Planowanie ogrodu warzywnego. Terminy siewu i sadzenia warzyw w ogrodzie i na działce cz. 2.

 

Rady dla ogrodników-amatorów kiedy siać warzywa, kiedy sadzić warzywa i jak sadzić warzywa w szklarni i na grządce: kabaczki, kalafiory, kalarepa, kapusta biała, kapusta brukselka, kapusta chińska Pak Choi, kapusta czerwona, kapusta pekińska, kapusta szpiczasta, koper włoski (fenkuł, koper słodki), kukurydza, łoboda ogrodowa…
Wprawdzie rośliny z siewu do gruntu mają silniejszy system korzeniowy, przez co są mniej wrażliwe na niedobory wody w późniejszej fazie wzrostu, to warto pokusić się o uprawę części warzyw z rozsady. Silne rozsady są rzadziej atakowane przez szkodniki niż młode roślinki wysiane prosto do gruntu i rzadziej tworzą kwiatostany. Aby rozsada była silna i odporna na niesprzyjające warunki atmosferyczne, na 1-2 tygodnie przed wysadzeniem jej na grządkę trzeba zmniejszyć podlewanie, wietrzyć pomieszczenie w którym się znajduje i obniżyć temperaturę do kilku stopni powyżej 0°C.

Kiedy siać koper włoski? Kiedy sadzić i jak sadzić koper włoski? (fenkuł, koper słodki)
Wczesne odmiany fenkułu można siać w szklarni i w zimnym inspekcie przez cały maj, wysadzać do gruntu w czerwcu. Wczesne odmiany kopru włoskiego siać do gruntu od połowy czerwca do połowy lipca (nowe odmiany nawet od połowy kwietnia). Rozsady sadzi się na grządce po 2-3 tygodniach w rozstawie 20 cm x 30 cm.
Nasiona późnych odmian kopru włoskiego sieje się do gruntu pod koniec czerwca i przez cały lipiec. Uzyskane rozsady fenkułu rozsadza się w sierpniu.
Koper włoski zbiera się po około 90 dniach od siewu, kiedy jego cebula ma średnicę przynajmniej 10 cm i przed nastaniem silniejszych chłodów. W naszym klimacie fenkuł jest rośliną jednoroczną.
Kiedy siać kukurydzę?
Kukurydzę można siać do gruntu dopiero po „zimnych ogrodnikach” w rozstawie 20 cm x 50 cm. W pierwszym okresie wzrostu kukurydza wymaga podlewania. Dobrze plonuje podlewana gnojówką z pokrzywy.

Kiedy siać łobodę ogrodową? Jak sadzić łobodę ogrodową?
Łoboda ogrodowa jest mało wymagającą rośliną, szybko reaguje mocnym wzrostem na podlewanie i delikatne nawożenie nawozem organicznym. Łobodę sieje się do gruntu od kwietnia w rzędach co 10 cm na głębokość 2 cm i przerywa wykorzystując młode rośliny do spożycia. Rozstaw między silnymi roślinami może wynosić nawet 40 cm x 40 cm. Młode siewki łobody można rozsadzić co 40-50 cm, wtedy roślina może wyrosnąć na wysokość 1,5 m – 2 m. Siew łobody ogrodowej można powtarzać i zbierać świeże liście przez całe lato.

Kiedy siać kabaczki? Kiedy sadzić kabaczki? Jak sadzić kabaczki?
Na ciepłym parapecie wysiewa się do doniczek po 2 nasiona kabaczków, po wschodach usuwa się słabszą roślinę. Do gruntu można siać kabaczki dopiero w drugiej połowie maja na głębokość 3 cm w rozstawie 100 cm x 100 cm.
W pierwszej połowie czerwca siać kabaczki na zbiór jesienią, nasiona kiełkują w temperaturze min. 10°C po 1-2 tygodniach. Nasiona kabaczków zachowują zdolność kiełkowania przez 4 lata. Rozsadę kabaczków na miejsce stałe można wysadzać pod koniec maja.
Kabaczki najlepiej rosną na glebach żyznych, próchniczych, przepuszczalnych, zasobnych w wilgoć i na słonecznej grządce. Najpierw rozwijają męskie kwiaty, później żeńskie. Kabaczki najlepiej rosną w temperaturze 25°C, zbiory rozpoczyna się w lipcu, kiedy kabaczki osiągną długość 15-25 cm.

Kiedy siać i jak sadzić kalafiory?
Wysiew wczesnych odmian kalafiora możliwy jest na ciepłym parapecie już w styczniu i lutym, późniejszych odmian przez cały marzec. Nasiona przykrywa się warstwą ziemi o grubości 2 mm, kiełkują po 2 tygodniach. Młode roślinki z 4 liśćmi właściwymi pikuje się co 5 cm. 5-6-tygodniowe sadzonki kalafiora można przenieść do nieogrzewanej szklarni lub tunelu foliowego w kwietniu, a do gruntu od połowy maja do końca czerwca. Sadzi się je w rozstawie 50 cm x 50 cm. Kalafior rośnie w słońcu i w półcieniu.

Kiedy siać kalarepę? Kiedy sadzić kalarepę? Jak sadzić kalarepę?
Na ciepłym parapecie kalarepę można siać już od początku lutego do połowy marca, natomiast w szklarni nieogrzewanej lub w tunelu foliowym kalarepę sieje się od połowy marca na głębokość 1-2 cm. Nasiona kalarepki kiełkują w temperaturze 12°C. Kalarepę siać do gruntu od kwietnia (pod włókniną) do czerwca, rozsadzać na słonecznej od początku lipca w rozstawie przynajmniej 25 cm x 25 cm. Na zbiór jesienny wysiewa się pod koniec czerwca i pod koniec lipca, jesienią przykrywa agrowłókniną. Kalarepa najlepiej rośnie na kompoście, w ziemi próchniczej i wilgotnej. W miejsca zacienionym nie wytworzy jabłek. Kalarepę zbiera się już po 8-10 tygodniach od siewu.
Kalarepę gigant wysiewa się od kwietnia do początku czerwca. Zbiór przeprowadza się po pierwszych przymrozkach.

Kiedy siać kapustę białą? Kiedy sadzić kapustę białą? Jak sadzić kapustę białą?
Trzeba pamiętać o tym, że nasiona kapusty zachowują zdolność kiełkowania tylko przez 2 lata. Wczesne odmiany białej kapusty sieje się na ciepłym parapecie przez cały luty i na początku marca, a średniowczesne przez cały marzec i na początku kwietnia w szklarni nieogrzewanej lub w tunelu foliowym w marcu. Nasiona przykrywa się warstwą piasku o grubości max. 2 cm. 7-8-tygodniowe rozsady kapusty można wysadzić do gruntu w rozstawie 40 cm x 50 cm. Wczesne odmiany nie nadają się przechowywania.
Nasiona średniowczesnej białej kapusty siać do gruntu przez cały kwiecień. Rozsady kapusty średniowczesnej sadzi się na grządce w pierwszej połowie maja. Odmiany średniopóźne i późne wysiewa się w kwietniu wyłącznie w szklarni nieogrzewanej lub na rozsadniku. Rozsady kapusty późniejszych odmian sadzi się przez cały czerwiec w rozstawie 60 cm x 70 cm.

Kiedy siać kapustę brukselkę? Kiedy sadzić kapustę brukselkę? Jak sadzić kapustę brukselkę?
Kapustę brukselkę wysiewa się w szklarni zimnej lub w tunelu foliowym w marcu lub kwietniu, a silne rozsady można wysadzać na grządkę od połowy kwietnia do końca maja w rozstawie 50 cm x 50 cm.
Do gruntu można siać kapustę brukselkę przez cały maj, wtedy sadzi się ją na grządce w czerwcu i lipcu. Zalecany jest jednak wysiew wiosenny do doniczek.
Brukselka dobrze rośnie na glebie wcześniej nawiezionej obornikiem lub kompostem. Należy unikać nadmiernego nawożenia azotem, bo prowadzi ono do słabego zawiązywania różyczek. Różyczki brukselki rosną przez około 3 miesiące. Zbiera się różyczki o grubości 2-4 cm.

Kiedy siać kapustę chińską Pak Choi? Kiedy i jak sadzić kapustę chińską Pak Choi?
W czasie ciepłej wiosny kapusta chińska Pak Choi nie tworzy główek, dlatego zaleca się uprawę jesienną. Na zbiór jesienny nasiona kapusty chińskiej siać na głębokość 1-2 cm w tunelu foliowym lub w szklarni nieogrzewanej pod koniec lipca i na początku sierpnia. Kiełkują w temperaturze min. 18°C. Rozsadę kapusty chińskiej wysadza się na grządkę po 2-3 tygodniach w rozstawie 20 cm x 25 cm. Kapustę Pak Choi można zbierać po 8-10 tygodniach od siewu, czyli pod koniec września.
Kapusta Pak Choi rośnie na glebach żyznych, próchniczych, ma duże zapotrzebowanie na wodę. Trzeba ją osłonić przed wiatrem, lekko zacienić. Można spożywać kwiaty kapusty Pak Choi.

Kiedy siać kapustę czerwoną? Kiedy sadzić i jak sadzić kapustę czerwoną?
Kapustę czerwoną siać na ciepłym parapecie już pod koniec lutego na głębokość 0,5 cm. Rozsady kapusty czerwonej można sadzić na grządce w połowie kwietnia i w maju w rozstawie 40 cm x 40 cm, późniejsze odmiany w rozstawie 50 cm x 50 cm. Wczesne odmiany czerwonej kapusty zbiera się już w czerwcu.
Do gruntu sieje się czerwoną kapustę przez cały kwiecień i w maju, rozsadza w lipcu. Późno wysiane i późno zebrane odmiany kapusty przechowują się najdłużej. Czerwona kapusta preferuje cięższą glebę bogatą w wapń.

Kiedy siać kapustę pekińską? Kiedy sadzić i jak sadzić kapustę pekińską?
Większość odmian kapusty pekińskiej można siać prosto do gruntu w drugiej połowie lipca. Sieje się na głębokość max. 1 cm. Nasiona kiełkują w temperaturze min. 18°C, wschody pojawiają się po 5 dniach. Już po tygodniu siewki można pikować. Rozsady kapusty pekińskiej z 5-7 liśćmi wysadza się na grządkę przez cały sierpień w rozstawie 40 cm x 25 cm. Zbiór kapusty pekińskiej następuje po 80-90 dniach od wysiewu. Wymaga ona żyznej gleby kompostowej, regularnego podlewania, stanowiska słonecznego. Toleruje półcień. W październiku powinno się ją przykryć agrowłókniną.

Kiedy siać kapustę szpiczastą? Kiedy sadzić i jak sadzić kapustę szpiczastą?
Nasiona kapusty szpiczastej wysiewa się wczesną wiosną, uzyskane rozsady wysadza się na grządkę w rozstawie 40 cm x 40 cm już na początku kwietnia i przykrywa agrowłókniną. Kapusta szpiczasta lubi żyzne gleby kompostowe, powinna być regularnie podlewana inaczej choruje. Można ją zbierać już pod koniec maja.

Tekst opracowany na podstawie własnych doświadczeń i obserwacji, lektury „Działkowca” od 1990 roku oraz książek:

„Szczegółowa uprawa warzyw” (zesp. red.), Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1982.
Baake K.H. „Ogrodnik”, wyd. 2015
Gugenhahn E. „777 x ogród w pytaniach i odpowiedziach”, wyd. Ulmer 2002.

Artykuły o uprawie warzyw:

Uprawa warzyw w ogrodzie i płodozmian warzyw cz. 1.
Uprawa warzyw w ogrodzie i płodozmian warzyw cz. 2.
Dobre sąsiedztwo warzyw na grządce i uprawa współrzędna z ziołami cz. 1.
Dobre sąsiedztwo warzyw na grządce i uprawa współrzędna z ziołami cz. 2. 

Informacje o terminie siewu i sadzenia innych warzyw można znaleźć w artykułach Siew warzyw, sadzenie warzyw w ogrodzie cz. 1. oraz Siew warzyw, sadzenie warzyw w ogrodzie cz. 3. 

Artykuły o uprawie współrzędnej i oddziaływaniu na siebie roślin na grządce, przepisy na ekologiczne preparaty wzmacniające rośliny, rady jak zwalczać szkodniki, jak rozplanować pracę w ogrodzie i w sadzie można znaleźć w zakładce Ogród.