Prognoza pogody

Pogoda dziś, pogoda na jutro

Czy jest możliwe postawienie własnej prognozy pogody? Dlaczego warto umieć rozpoznawać znaki zapowiadające zmiany pogody latem? Co zapowiada deszcz, burzę i niepogodę latem? Co wskazuje na wypogodzenie i poprawę pogody? Po czym można poznać, że dzień będzie bezchmurny i pogoda stabilna? Czy nadejdzie upał? 
Pracując w ogrodzie czy wypoczywając nad wodą, w górach albo w lesie układamy nasze plany zależnie od pogody. A lato przynosi często kapryśną aurę, której nagła zmiana może pokrzyżować nam szyki. W lipcu mamy upały, opady są większe niż w innych porach roku. Deszcze są zwykle ulewne i często towarzyszą im burze. W sierpniu letnie upały stopniowo ustępują: słońce wstaje później, wcześniej robi się ciemno a noce stają się zimne.

Własna prognoza pogody?

Obserwując niebo, zachód i wschód słońca, wygląd księżyca i gwiazd, zachowanie zwierząt domowych i dzikich ptaków, owadów, ryb czy żab, rośliny w ogrodzie, w parku, na łące można przewidzieć nadchodzącą pogodę.

Dobra rada: aby prognoza pogody sprawdziła się, trzeba zauważyć przynajmniej kilka znaków występujących równocześnie.

Co zapowiada deszcz, burzę i niepogodę latem?

Przed deszczem wzrasta wilgotność powietrza, zaczynamy pocić się przy lekkim wysiłku. Dym z ogniska snuje się blisko ziemi i opada. Jeśli bicie dzwonu i echo słychać głucho, spadnie deszcz. Wyraźny głos dzwonu oznajmia nadejście wietrznej pogody. Jeśli podczas złej pogody echo jest wyciszone, zła pogoda będzie trwała nadal. Przed burzą ciśnienie atmosferyczne gwałtownie spada, jest duszno i parno, a ptaki latają niżej lub przysiadają na niskich gałęziach drzew, na płotach i czyszczą pióra. Jeśli w letnią noc na trawie nie było rosy to w ciągu dnia można spodziewać się deszczu.

Własna prognoza pogody: obserwuj drzewa i kwiaty

Drzewa intensywniej wydzielają nektar. Jeśli na liściach wierzby i na ogonkach liści klonu wieczorem pojawiają się kropelki lepkiego soku, wkrótce nadejdzie deszcz. Kiedy liście kasztanowca, olchy, osiki czarnej są wilgotne – opady będą trwały długo.
Kwitnący łopian jest niezawodnym prognostykiem pogody. Jego kolce są mocno ściśnięte przez cały dzień i nie kłują kiedy zbliżają się pochmurne dni.

Nagietek, malwa, maczek pozłotka nie otwierają kwiatów przed deszczem. Jeśli kwiaty kozibrody na łące zamykają się rano to po południu będzie padało. Kwitnący klon, akacja, porzeczki, lewkonia, wiciokrzew, bieniec, nostrzyk lekarski i zioła pachną intensywniej. 

Kwiaty fiołków, powoju polnego, glistnika (jaskółcze ziele), stokrotek, koniczyny czerwonej opadają  przed deszczem, a róża i ślaz polny nie otworzą swoich pąków. Powój polny przytula liście do łodyg i stula kielichy na pochmurną i deszczową pogodę. Jeśli jaskier nagle zamknął kwiaty w środku słonecznego dnia – wkrótce pogoda się zmieni, będzie padało.

Zmiana pogody w lesie
Na kilkanaście godzin przed deszczem długie liście paproci nerecznicy prostują się. Dudek śpiewa przed deszczem. Jeśli przy bezwietrznej pogodzie ptaki leśne robią dużo hałasu, niedługo będzie padało. Przed burzą uspokajają się. 
Przed burzą mrówki znoszą materiały i podnoszą mrowiska tworząc jednocześnie strome ściany kopca. Jeśli mrówki chowają się w mrowisku, można spodziewać się silnego wiatru, burzy. Przed  ulewą zamykają wejścia, przed powodzią wynoszą larwy.
Gałęzie świerków, modrzewi, jałowców wyraźnie pokazują zmianę pogody – przed deszczem ich końce zaczynają opadać.

Własna prognoza pogody: ptaki przeczuwają deszcz 

Jeśli dzięcioł mocno stuka w drzewo w ciepły dzień, wkrótce spadnie deszcz, przed którym chowają się gąsienice i owady pod korą drzew. 
Na łąkach liczniej polują bociany. Przed deszczem kawki, kwiczoły, gawrony i inne duże ptaki nie polują w powietrzu lecz wyłapują owady chodząc po ziemi.
Przed deszczem wróble kąpią się w kurzu lub piasku. Przed burzą stają się ospałe, ciche, siedzą nastroszone lub chowają się pod dachem. Natomiast jaskółki i jerzyki lecą nisko nad ziemią. Kiedy nadciąga zła pogoda małe ptaki chowają się w gniazdach lub w środku korony drzewa.
Latem, przed deszczem, niespokojnie trajkoczą kawki. Jeśli później zamilkną, ukryją się – można spodziewać się burzy.

Co o pogodzie mówią nam zwierzęta i owady?
Koty kichają przed deszczem. Jeśli nietoperze dużo krzyczą i wlatują do domów, pogoda popsuje się. Przed deszczem wełna owiec pęcznieje i wydaje się dłuższa.   
Jeśli ślimaki wspinają się na wysokie rośliny i pnie drzew ładną pogodę zastąpi burza z piorunami.
Jeśli dzień jest słoneczny i gorący a motyle wlatują do domu, siadają na ścianach, suficie lub chowają się w kupie siana, za kilka godzin rozpocznie się burza. Pogoda popsuje się jeśli pszczoły rano siedzą w ulach i nie lecą na łąkę a wieczorem ciężko pracują do późna. Rankiem pszczoły opuszczają ule pojedynczo, pracują w pobliżu ula. Przed ulewą pszczoły zawsze chowają się w ulach, głośno brzęczą. Jeśli zbliża się burza a pszczoły nie chowają się oznacza, że nie będzie deszczu. Przed deszczem rośliny nie wabią pszczół nektarem. Łąka milknie. Koniki polne przestają cykać, za to meszki lecą do twarzy i boleśnie gryzą przed pogorszeniem pogody. 

Jeśli pająki są prawie niewidoczne, trzeba spodziewać się zmiennej pogody. Pająki chowają się w kryjówce w czasie upału, ale jeśli mimo gorącej pogody rano i w południe polują, to znaczy, że spieszą się z upolowaniem ofiary przed nadejściem niepogody. Jeśli polują od wczesnego rana przez cały dzień i wracają znacznie później niż zwykle, brzydka pogoda utrzyma się długo. Pająki nie lubią wilgoci, dlatego krótko przed deszczem nie budują i nie naprawiają sieci.

Za kilka godzin niebo pokryje się chmurami i będzie padał deszcz jeśli przy ładnej pogodzie żuki gnojowe chowają się. Natomiast kiedy wzrasta wilgoć w powietrzu dżdżownice wypełzają na powierzchnię gleby.

Spójrz w niebo, nadchodzi burza

Czerwony zachód słońca wróży wiatr a blady opady. Fioletowo-czerwone niebo o zachodzie słońca zapowiada silny wiatr i deszcz. Migocące gwiazdy (ich światło ma barwę czerwoną lub niebieską) oznaczają mieszanie się frontów atmosferycznych i możliwą burzę, a na pewno wiatr i deszcz. Spadające gwiazdy obserwuje się przed silnym wiatrem. Przed deszczem końce księżyca są krótkie, jakby rozmazane.
Kiedy słońce mocno przypieka w czasie upałów zbliża się burza lub grad.
Jeśli grzmi długo i głucho – będzie zła pogoda. Głuchy grzmot zapowiada cichy deszcz, huk – długą ulewę, grad. Tęcza po deszczu utrzymuje się przez długi czas na złą pogodę. Jeśli w tęczy jest więcej czerwieni – deszcz wkrótce przestanie padać, więcej błękitu – będzie się nasilał. Poranna tęcza lub niska, płaska tęcza wróżą deszcze.
Jeśli w pochmurny wieczór horyzont jest wyraźnie widoczny, a dźwięki wyraźnie słyszalne, jutro będzie padał deszcz i może być burza. Chmury ułożone w paski zapowiadają deszcz. Przed ulewnym deszczem poranne chmury rozwieją się, a niebo zasnuje zachmurzony welon wysokich chmur.

Zachowaj ostrożność w górach
Pogorszenie pogody w górach zapowiada brak rosy wieczorem i duszna noc, korona (wieniec) wokół księżyca, szkarłatny świt, migoczące gwiazdy o poranku, wiatr wiejący w nocy z dolin w kierunku gór, a w ciągu dnia z gór w kierunku dolin, ochłodzenie rano, zamglone słońce w dzień, unoszące się mgły, ciągły spadek ciśnienia atmosferycznego w ciągu dnia. Pojawiają się szybko przemieszczające się chmury pierzaste, chmury cumulus gromadzą się powiększając swoją wysokość i szerokość.

Własna prognoza pogody nad wodą

Kiedy mewy siedzą na plaży albo kąpią się w piasku może nadejść burza. 
Przed deszczem gęsi lecą pod wiatr, kulik krzyczy a żurawie latają wysoko. Ważki latają bardzo nisko a ich skrzydła mocno szeleszczą na krótko. Jeśli pływające wzdłuż rzeki gęsi i kaczki często nurkują, biją skrzydłami o wodę można szykować się na deszcz. Wieczorny krzyk łabędzi zapowiada opady następnego dnia. 

Pogodę można też przewidzieć obserwując mieszkańców zbiorników wodnych
Żaby to żywy barometr. Przed deszczem żaby często wynurzają się nad powierzchnię wody, podnoszą łebki i głośno rechoczą. Jeśli żaba wyskoczy na ląd, można spodziewać się większego zachmurzenia i deszczu. Ich skóra musi być stale wilgotna, więc wychodzą z wody tylko wtedy, gdy wzrasta wilgotność powietrza. Natomiast przed burzą wraca do wody i milknie. Ropucha poluje zazwyczaj wieczorami, gdy upały ustępują, a wilgotność powietrza wzrasta. Jeśli w ciągu dnia jest w trawie – wkrótce spadnie deszcz.

Zachowanie ryb zmienia się już na dzień przed deszczem. Przed pogorszeniem pogody ryba wyskakuje z wody aby upolować owady, którym trudno wzbić się wysoko z powodu ciężkiego, przesyconego wilgocią powietrza. Przed deszczem ryby nie interesują się przynętą. Przed burzą, kiedy woda jest mniej nasycona tlenem, ryby niespokojnie pływają, nawet wyskakują z wody rozchlapując ją aby złapać trochę tlenu. Piskorz przeciwnie, przed deszczem opada na dno i wypływa na powierzchnię przed dobrą pogodą.

Pijawki są bardzo wrażliwe na zmiany pogody. Przed deszczem pijawki wypływają na powierzchnię wody. Jedna pijawka może wisieć w niej pionowo jak pływająca butelka, druga przylgnie do rośliny i wystaje do połowy z wody.

Przed deszczem lilia wodna na jeziorze zamyka kwiaty, cała roślina obniża się, chowa pod wodę. Kiedy podczas deszczu na powierzchni wody pojawiają się bąbelki, to będzie padało przez długi czas.

Suche bagniste miejsce znów staje się wilgotne.

Prognoza pogody: nadchodzi wypogodzenie

Główną oznaką poprawy pogody jest rozmycie jednolitych szarych chmur lub wzrost ciśnienia atmosferycznego przy jednoczesnym występowaniu mgły. Jeśli różnica między temperaturą dnia i nocy zacznie się zwiększać deszczowa pogoda wkrótce się skończy. Wypogodzenie zapowiada wysoka, stroma tęcza po deszczu po południu..
Przejaśni się kiedy podczas długiej pochmurnej i deszczowej pogody są silne podmuchy wiatru. Wiatr wschodni przy złej pogodzie przynosi koniec opadów. Także osłabienie wiatru podczas długotrwałego deszczu, a następnie zmiana jego kierunku.
Jeśli po długotrwałej burzy ciężkie ciemne chmury rozpadają się na małe cumulusy nisko poruszające się nad ziemią zgodnie z kierunkiem wiatru, oznacza to, że okres złej pogody się skończył. Jeśli cumulusy znikają wieczorem, oznacza to, że nadchodzi dobra, stabilna, bezchmurna pogoda. Nadejdzie poprawa pogody kiedy cumulusy zaczynają poruszać się w tym samym kierunku, co wiatr przy ziemi albo przybiorą ostre kontury. 
W górach wypogodzi się jeśli chmury wysokie cumulusy rozwijają się wieczorem, ale znikają do północy. Jeśli podczas złej pogody echo jest głośne pogoda poprawi się.
Poprawa pogody nadchodzi kiedy pająk wraca do budowy i naprawiania sieci. Podobnie jeśli pojawiły się chrząszcze gnojowe mimo, że mży i niebo pokrywają chmury. I kiedy wróble ożywiają się i ćwierkają podczas długiej niepogody. 
Jeśli w lesie jest znacznie cieplej niż na otwartej przestrzeni będzie ciepło i bezchmurnie.
Kiedy tęcza po deszczu szybko mija będzie ciepło i słonecznie.

Prognoza pogody: znów będzie ciepło, słonecznie i sucho

Po czym można poznać, że dzień będzie bezchmurny i pogoda stabilna?

Niebo zapowiada ładną pogodę
Bezchmurną pogodę zapowiadają m. in. stopniowy wzrost ciśnienia atmosferycznego, duże i czerwone zachodzące słońce, bezchmurne niebo o zachodzie i rozgwieżdżone niebo w nocy. Białe lub czerwone otoczki wokół gwiazd zapowiadają nadchodzący upał. Kiedy cienki księżyc ma długie i wyraźnie zakrzywione końce, kolejny dzień będzie ładny.

Blade, prawie białe słońce o wschodzie to znak długiej bezchmurnej pogody. Podobnie dobrymi zwiastunami są księżyc o wschodzie słońca z czerwoną, szybko zanikającą obwódką czy nisko położona nocna mgła rozpraszająca się po wschodzie słońca. Jeśli latem po zachodzie słońca pojawi się rosa, następny dzień będzie słoneczny.

Nie wszystkie chmury przynoszą opady. Niebo pokryte białymi chmurami o wyraźnych konturach zapowiada wiatr bez deszczu. Jeśli po bezchmurnym letnim poranku do południa pojawią się chmury cumulus, będzie ciepła i bezchmurna pogoda. Jeśli smuga, którą zostawia samolot na niebie jest krótka i szybko niknie – będzie piękny dzień.
Jeśli po bezwietrznej nocy w ciągu dnia wzmaga się wiatr, a wieczorem znów cichnie, następny dzień będzie spokojny. Dym z ogniska unosi się w górę na słoneczną pogodę, nawet jeśli niebo jest pokryte chmurami.

Ptaki, owady i kwiaty a stabilna i bezchmurna pogoda
W słoneczny, spokojny dzień pszczoły wcześnie wracają do ula, wokół mrowiska jest dużo mrówek. Pająki są aktywne, na trawie i krzewach jest mnóstwo pajęczyn. Żuki gnojowe latają nad ziemią, jaskółki i jerzyki szybują wysoko. Mewy siadają na wodzie. Biedronka wzięta do ręki szybko odleci. Wieczorem komary i meszki unoszą się w roju tworząc kolumnę, koniki polne cykają intensywnie. Wieczorem czajki i zięby głośno śpiewają, słowiki słychać przez całą noc.

W pogodny dzień powój polny rozchyla swoje różowe kielichy i kieruje ku słońcu, otwarte kwiaty lilii wodnej unoszą się na powierzchni wody. Nagietek i gwiazdnica pospolita mają rozchylone płatki kwiatów od rana, liście koniczyny czerwonej są wyprostowane. Przy słonecznej i bezchmurnej pogodzie kolce łopianu rozchylają się i mogą boleśnie kłuć. Jałowiec, świerk podnoszą końcówki gałązek a paproć orlica pospolita ma liście skręcone w dół.

Jeśli mgła uniesie się nad wodą, będzie bardzo gorąco. Jeśli pszczoły siedzą na ścianach ula to znaczy, że nadchodzi nieznośny upał…

Artykuły o podobnej tematyce znajdują się w zakładkach Czas wolny, zwierzęta oraz Ogród.