Przechowywanie żywności w domu. Owoce i warzywa

Jak przechowywać w domu świeże owoce i warzywa?

Które owoce i warzywa nie powinny leżeć w lodówce? Które owoce i warzywa można przechować w lodówce? Które owoce i warzywa dojrzeją w domu po zakupie? Które owoce i warzywa produkują gaz etylen? Które owoce i warzywa szybko psują się? 
Największymi wrogami świeżości warzyw i owoców po zbiorach są ciepło, światło słoneczne i utrata wody. Wiele owoców i warzyw posiada naturalną woskową warstwę, pomagającą zatrzymać wewnątrz nich wilgoć i ochronić je w ten sposób przed wysychaniem i szybkim psuciem się. Po zbiorze niektóre produkty są wielokrotnie myte, aby oczyścić je z brudu i gleby. Ten proces usuwa również naturalny ochronny wosk. Szczególnie owoce są wrażliwe na wilgoć, a umycie ich przed magazynowaniem może spowodować, że szybciej gniją.

Warzywa i owoce powinny być krótko przechowywane w lodówce w odpowiedniej dla nich temperaturze i wilgotności, w higienicznym pomieszczeniu i przy dostępie powietrza. Ze względu na łatwość przedostania się bakterii należy je kłaść z dala od wędlin, nabiału, płynów, surowych ryb i mięsa. Rośliny zgniecione, poobijane i pozlepiane psują się najszybciej.
Nie każdy świeży produkt przechowuje się dobrze w niskich temperaturach – dla niektórych owoców i warzyw temperatura w lodówce może być nawet szkodliwa.
Akurat owoce i warzywa z południowych, ciepłych krajów nie tolerują niskich temperatur, w których niekorzystnym zmianom ulega ich miąższ. Banany, mango i owoce cytrusowe preferują temperaturę powyżej 16ºC. Również rodzime owoce i warzywa zawierające dużo wody lub skrobi nie powinny leżeć w lodówce. Ze względu na zimno tracą zapach, smak, ciemnieją lub pojawiają się na nich szkliste plamy, chłód niszczy ich odporność na choroby pleśniowe i bakteryjne.

Ananasy, arbuzy, awokado, banany, brzoskwinie, cytryny, figi, granaty, gruszki, gujawy, jabłka, kiwi, mandarynki, mango, morele, papaje, pomarańcze, śliwki, wiśnie oraz bakłażany, cebule, cukinie, dynie, ogórki, papryka, pomidory, zielona fasola szparagowa, ziemniaki nie powinny być przechowywane w lodówce. 
Jednak nie można długo przechowywać ich w ciepłym pomieszczeniu, dlatego lepiej zaopatrzyć się w małe ilości produktu do bieżącego spożycia. Nadmiar trzeba szybko wykorzystać na soki lub przetworzyć (zamrozić lub zamknąć w słoikach, ewentualnie zasuszyć).

Gdy jest bardzo ciepło na zewnątrz, owoce i warzywa powinny być przechowywane w lodówce luzem lub w otwartym opakowaniu. Pozwoli to dłużej zachować ich świeżość.
W lodówce na najniższym poziomie w suchej szufladzie najlepiej przechowują się: arbuz, jagody, liczi, winogrona oraz brokuły, brukselka, cykoria, buraki, groszek, grzyby, kalafior, kalarepa, kapusta głowiasta i pekińska, karczochy, koper, kukurydza, marchew, pieczarki, por, rabarbar, roszponka, rzodkiewka, sałata głowiasta i lodowa, szałwia, seler, szparagi, szpinak.

Niekorzystne jest przechowywanie warzyw i owoców (szczególnie zielonych) w zamkniętych plastikowych opakowaniach, nawet w chłodzie. Takie warunki sprzyjają powstawaniu pleśni i oddychaniu beztlenowemu, w wyniku którego zawarte w produktach azotany przekształcają się w szkodliwe azotyny. Dlatego przed włożeniem do lodówki opakowanie powinno się otworzyć lub wyłożyć zawartość luzem.

Niektóre nie całkowicie dojrzałe owoce i warzywa można odłożyć w ciepłe i jasne miejsce (lecz nie w silnym słońcu), aby dojrzały. Tak dojrzewają: brzoskwinie, gruszki, jabłka, morele, śliwki, bakłażan (oberżyna), pomidory.

Wiele owoców i warzyw należy kupować wyłącznie w stanie dojrzałości, gdyż dłużej przechowywane nie będą smaczniejsze, mogą jedynie trochę zmięknąć, szybko zgorzknieć lub sfermentować i popsuć się. Ananas, arbuz, cytrusy, jeżyny, maliny, porzeczki, truskawki, winogrona, wiśnie oraz kalafior, ogórki, papryka nie dojrzeją w domu po zakupie.

Dlaczego różne gatunki warzyw i owoców psują się w różnym tempie? Po zbiorze roślin nie ustaje w nich proces dojrzewania z wykorzystaniem zgromadzonych w nich zapasów (dlatego zawsze po zakupie trzeba odciąć liście marchewki, rzodkiewki i kalarepy, gdyż pozbawiają warzywa cennej wody i składników odżywczych). W temperaturze pokojowej rośliny szybko więdną, tracą witaminy. Niektóre warzywa (cukinia, papryka, dojrzały pomidor, ziemniak) jak i owoce (brzoskwinia, gruszka, jabłko, morela, śliwka) produkują podczas dojrzewania gaz etylen, gaz który przyspiesza proces dojrzewania wielu roślin. Szczególnie podatne na działanie gazu etylenu są: brzoskwinie, gruszki, jabłka, jagody, morele, śliwki, winogrona, wiśnie, bakłażan, brokuły, fasola, groch, grzyby, kalafiory, kapusta, ogórki, papryka, niedojrzałe pomidory, sałata, seler, szpinak, ziemniaki, zioła. Efekt ten można wykorzystać w domowej spiżarni, kładąc  jabłko obok niedojrzałych owoców i warzyw, aby w ten sposób przyspieszyć proces ich dojrzewania. Jednak działanie gazu etylenu na dojrzałe owoce (szczególnie banany, brzoskwinie, grejpfruty, gruszki, jabłka, kaki, kiwi, morele, pomarańcze), warzywa (brokuły, cukinie, kalafiory, kapusty, ogórki, pasternak, pietruszkę, pomidory, szparagi) i zioła jest niekorzystny, powodując ich zbyt szybkie dojrzewanie, więdniecie a nawet psucie się. Ziemniaki w towarzystwie jabłek szybko kiełkują. Z tego powodu powinny być przechowywane oddzielnie.

Dobra rada: tylko zbierane jesienią warzywa i owoce nadają się do dłuższego przechowywania, letnie zawierają zbyt dużą ilość wody.

Warzywa korzeniowe i bulwy najlepiej przechowywać w piwnicy lub innym chłodnym, ciemnym pomieszczeniu w pojemnikach, wetknięte w czysty piasek. Alternatywą w zimie są izolowane skrzynki na balkonie. W wilgotnej lodówce szybko rozwijają się na nich pleśń i grzyby. Szczególnie delikatne i podatne na zgniecenia i porażenie pleśnią są owoce jagodowe (np. truskawki, porzeczki, jeżyny, maliny, jagody). Dlatego powinny być krótko przechowywane w lodówce i spożyte najlepiej w ciągu 1-2 dób po zebraniu. Źle znoszą różnice temperatur. Aby nie zniszczyć ich naturalnej warstwy ochronnej trzeba je myć przed usunięciem ogonków, tuż przed spożyciem. Owoce jagodowe można mrozić bez szkody dla aromatu i smaku. Powinny być jednak zupełnie suche, aby zachowały swój kształt.

Dobra rada: przekrojone lub rozdrobnione warzywa i owoce (sałatka, surówka) muszą być koniecznie przechowywane w lodówce (najlepiej w szczelnym pojemniku) i szybko zużyte. Pod wpływem bakterii w cieple zaczynają gnić. 

(przechowywanie warzyw) (przechowywanie owoców)

Rady jak przechowywać warzywa zawarte są w cyklu artykułów Przechowywanie żywności w domu. Warzywa.
Rady jak przechowywać owoce zawarte są w cyklu artykułów Przechowywanie żywności w domu. Owoce.